Η Μάχη των Πλαταιών

Ήταν η τελευταία μάχη του χερσαίου μετώπου κατά τη διάρκεια της δεύτερης εκστρατείας των Περσών στην Ελλάδα. Διεξήχθη τον Αύγουστο του στις Πλαταιές της Βοιωτίας. Στη μάχη αντίπαλοι ήταν οι Ελληνικές πόλεις-κράτη (Σπάρτη, Αθήνα, Κόρινθος και των Μέγαρα) και η Περσία του Ξέρξη Α'.479 π.Χ.

Τον προηγούμενο χρόνο, η περσική εκστρατεία στην Ελλάδα είχε σημειώσει σημαντικές επιτυχίες στη μάχη των Θερμοπυλών και στη ναυμαχία στο Αρτεμίσιο, και καταλήφθηκαν η Θεσσαλία, η Βοιωτία και η Αττική. Αλλά, η νίκη των Ελλήνων στη ναυμαχία της Σαλαμίνας παρεμπόδισε την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Πέρσες. Ο Ξέρξης υποχώρησε με μεγάλο μέρος του στρατού του και άφησε το στρατηγό του, τον Μαρδόνιο, να μάχεται με τους Έλληνες το επόμενο έτος.

Ο Μαρδόνιος πριν εισβάλει νότια επιχείρησε να αποσπάσει τους Αθηναίους από την ελληνική συμμαχία στέλνοντας σαν πρέσβη το βασιλιά της Μακεδονίας Αλέξανδρο ο οποίος υποσχέθηκε να αποζημιώσει για τις ζημιές και να προσφέρει οποιαδήποτε βοήθεια αν συμμαχούσαν με τους Πέρσες. Όταν έμαθαν οι Σπαρτιάτες για την πρεσβεία αυτή φοβήθηκαν γιατί ήξεραν οτι η Αττική είχε ερημωθεί και οι Αθηναίοι αντιμετώπιζαν το φάσμα της πείνας επίσης ήταν δυσαρεστημένοι γιατί οι Πελοποννήσιοι δεν είχαν στείλει στρατό έγκαιρα στη Βοιωτία όπως είχαν υποσχεθεί ώστε να προστατέψουν την πόλη τους. Γι' αυτό βιάστηκαν να στείλουν πρέσβεις ώστε να προλάβουν τη συνθηκολόγηση υποσχόμενοι οτι αυτοί και οι υπόλοιποι σύμμαχοι θα ανελάμβαναν να θρέψουν τις οικογένειες των Αθηναίων.

Οι Αθηναίοι περίμεναν και τους πρέσβεις της Σπάρτης ώστε να απαντήσουν μπροστά τους στον απεσταλμένο του Μαρδόνιου και αφού άκουσαν τα λόγια και των δυο απήντησαν στο Μαρδόνιο μέσω του Αριστείδη "ότι όσο ο ήλιος δεν αλλάζει πορεία δεν πρόκειται να συνθηκολογήσουν με τον Ξέρξη αλλά μένοντας πιστοί στους θεούς και τους ήρωες που εκείνος έκαψε τους ναούς τους και τα αγάλματα θα επιμείνουν να αγωνίζονται για την ελευθερία τους". Στους Σπαρτιάτες είπαν πως τους ευχαριστούν για την πρόταση αλλά θα τα καταφέρουν μόνοι τους και το μόνο που τους παρακαλούν είναι να στείλουν το ταχύτερο στρατό στη Βοιωτία ώστε να ενωθεί με τον Αθηναϊκό να πολεμήσει.

Οι Σπαρτιάτες όμως για μια ακόμη φορά αθέτησαν το λόγο τους μη στέλνοντας στρατό στη Βοιωτία παρά μένοντας στη πατρίδα τους γιόρταζαν τα Υακίνθια.Αποτέλεσμα ήταν ο Μαρδόνιος να περάσει απο τη Θεσσαλία στην Αττική ανεμπόδιστος έχοντας μαζί του ως συμμάχους όλα τα έθνη της ανατολικής Ελλάδας αναγκάζοντας τους Αθηναίους για δεύτερη φορά μη μπορώντας να αντιμετωπίσουν τόσο πολυάριθμο στρατό να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να μεταβούν στη Σαλαμίνα.

Εκεί ο Μαρδόνιος έστειλε δεύτερη πρεσβεία στους Αθηναίους να επαναλάβει τις προηγούμενες προτάσεις. Η νέα απιστία των Σπαρτιατών είχε οξύνει τα πνεύματα παρ'όλα αυτά όταν ανακοινώθηκαν οι προτάσεις στη βουλή, όλοι οι βουλευτές εκτός απο έναν ονόματι Λυκίδης, απέκρουσαν τις προτάσεις των Περσών και θανάτωσαν με λιθοβολισμό τον βουλευτή και την οικογένειά του.Οι Αθηναίοι έστειλαν πρέσβεις στη Σπάρτη μαζί με τους Μεγαρείς και τους Πλαταιείς για να διαμαρτυρηθούν για τη νέα αυτή αθέτηση και να απαιτήσουν την άμεση αποστολή στρατού αν όχι στη Βοιωτία που είχε καταληφθεί απο τον εχθρό στο Θριάσιο πεδίο.

Οι έφοροι των Σπαρτιατών αφού άκουσαν την πρεσβεία είπαν ότι θα το σκεφτούν και θα απαντήσουν αντ'αυτού καθυστέρησαν 10 ημέρες αναβάλλοντας την απάντηση συνεχίζοντας να γιορτάζουν τα Υακίνθια και να οχυρώνουν τον ισθμό. Έτσι αφού οι πρέσβεις των Αθηναίων δυσανασχέτησαν τους είπαν ότι αν την επομένη δεν λάβουν απάντηση θα συμμαχήσουν με το Πέρση. Οι έφοροι φοβούμενοι αυτή την κατάληξη ειδοποίησαν τους Αθηναίους ότι ο στράτος είχε ήδη ξεκινήσει και βρισκόταν αυτή την ώρα έξω απο τα σύνορα της Σπάρτης, 5000 Σπαρτιάτες που τον καθένα ακολουθούσαν 7 ελαφρά οπλισμένοι είλωτες. Το παράδειγμα των Σπαρτιατών ακολούθησαν και άλλοι Πελοποννήσιοι ώστε έφυγε απο την Πελοπόννησο σημαντική δύναμη με αρχηγό τον Παυσανία επίτροπο του ανήλικου βασιλιά Πλείσταρχου γιου του νεκρού βασιλιά Λεωνίδα. Ο Μαρδόνιος εφόσον ειδοποιήθηκε απο τους Αργείους για τις κινήσεις του Πελοποννησιακού στρατού υποχώρησε αφού λεηλάτησε την περιοχή του Τατοίου την οποία είχε σεβαστεί με την ελπίδα της συνθηκολόγησις των Αθηναίων προς την Βοιωτία και στρατοπέδευσε στην πεδιάδα μπροστά απο την τειχισμένη πόλη των Θηβαίων συμμάχων του ώστε να καλύψει τα νώτα του και να μπορέσει να αγωνιστεί σε ανοικτό χώρο.

Ο Ελληνικός στρατός άργησε να φτάσει στην Ελευσίνα γιατί οι Λακεδαιμόνιοι αναγκάστηκαν να περιμένουν τους άλλους Πελοποννήσιους.Προσήλθαν τελικά,1500 Τεγεάτες, 5000 Κορίνθιοι, 300 Ποτιδαιάτες, άποικοι των Κορινθίων,600 Ορχομένιοι αρκάδες, 3000 Σικυώνιοι,800 Επιδαύριοι,1000 Τροιζήνιοι,200 Λεπρεάτες, 400 Μυκηναίοι και Τιρύνθιοι,1000 Φλιάσιοι, 300 Ερμιονείς,600 Ερετριείς και Στυρείς, 400 Χαλκιδείς,500 Αμβρακιώτες,800 Λευκάδιοι,200 Παλλείς από την Κεφαλληνία και 500 Αιγινίτες. Όταν ο στρατός έφτασε στα Μέγαρα ενώθηκε με 8000 Αθηναίους και 600 Πλαταιείς με αρχηγό τον Αριστείδη. Στις δυνάμεις αυτές αν προστεθούν και οι 5000 Σπαρτιάτες που ακολουθούνταν απο 3500 είλωτες και 1800 Θεσπιείς ,ο ελληνικός στρατός αριθμούσε 11000 άνδρες.Απο την Ελευσίνα ο Παυσανίας περνώντας στη Βοιωτία είδε τον περσίκο στρατό να έχει παραταχθεί στον Ασωπό ποταμό και μη τολμώντας να κατέβει στην πεδιάδα ώστε να αντιπαρατεθεί με τους 300.000 άνδρες του περσικού στρατού,προτίμησε να στρατοπεδεύσει στους πρόποδες του βουνού.

Τότε ο Μαρδόνιος έκανε το λάθος να προσβάλει τους Έλληνες με το ιππικό του το οποίο ήταν άριστο και πολυάριθμο και το οδηγούσε ένας απο τους καλύτερους πέρσες αξιωματικούς,ο Μασίστιος.Το λάθος ήταν ότι το έδαφος όντας ανώμαλο δεν προσφερόταν για τέτοιου είδους επίθεση.Έτσι οι Μεγαρείς που δέχθηκαν την επίθεση λόγω της θέσης τους αφού πιέστηκαν στην αρχή φοβερά βοηθούμενοι απο 300 Αθηναίους με αρχηγό τον Ολυμπιόδωρο απέκρουσαν τον εχθρό και μάλιστα στη μάχη έπεσε και ο Μασίστιος,το σώμα του οποίου έμεινε στα χέρια των Ελλήνων που το περιέφεραν πάνω σε άμαξα σε όλο το στρατόπεδο.

Βλέποντας αυτή την εξέλιξη ο Παυσανίας κατέβηκε απο την ορεινή θέση σε χαμηλότερο χώρο αποφεύγοντας όμως την πεδιάδα και στρατοπέδευσε στις Πλαταιές.Ο Μαρδόνιος ακολούθησε τον Παυσανία και βαδίζοντας παρατάχθηκε ακριβώς απέναντι απο τον ελληνικό στρατό έτσι ώστε ο ποταμός Ασωπός χώριζε τις δυο πλευρές.

Καθώς όμως οι δυο στρατοί ήταν παραταγμένοι και έτοιμοι για μάχη συνέβη το εξής. Οι Ελληνες αλλά και οι Πέρσες κατα το σύνηθες πριν την μάχη έκαναν θυσίες και ζητούσαν την συμβουλή των "προφητών". Ελαβαν όμως και οι δυο την ίδια απάντηση ότι θα έπρεπε να αμυνθούν και ότι όποιος περνούσε το ποτάμι πρώτος θα γνώριζε την ήττα. Έτσι ο ένας περίμενε την επίθεση του άλλου χωρίς να γίνεται τίποτα. Η αναβολή δεν ευνοούσε τους Αθηναίους γιατί ο Μαρδόνιος μετα την συμβουλή των Θηβαίων κατέλαβε τον Κιθαιρώνα και συνέλαβε 500 υποζύγια που μετέφεραν τροφές στο ελληνικό στρατόπεδο και έτσι απέκλεισε τους Ελληνες στην Βοιωτία.

Μεγαλύτερος όμως ήταν ο κίνδυνος όπως περιγράφει ο Πλούταρχος στην πόλη των Αθηνών όπου οι πλούσιοι Αθηναίοι σκεφτόντουσαν την κατάργηση του δήμου και την εγκαθίδρυση ολιγαρχίας πράγμα που απέτρεψε ο Αριστείδης.

Ο Μαρδόνιος την 10η μέρα εκνευρισμένος απο την πολυήμερη αποχή διέταξε να ετοιμαστεί ο στρατός για μάχη κάτι όμως που τελικά δεν έγινε απλά αρκέστηκε να παρενοχλεί τους Ελληνες πετυχαίνοντας όμως ένα σπουδαίο πλεονέκτημα καθώς τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν την μοναδική πηγή νερού. Ο Παυσανίας βλέποντας ότι ο στρατός του πάσχει πλέον απο τροφές και έλλειψη νερού διέταξε να υποχωρήσουν βόρεια της πόλης των Πλαταιών στη θέση Νήσο και εκεί να επιτεθεί η μισή ελληνική δύναμη ώστε να ανοίξη το πέρασμα του Κιθαιρώνα για να μπορούν να εφοδιάζονται. Με το που έπεσε η νύχτα άρχισε η μετακίνηση της ελληνικής παράταξης.

Πρώτα ξεκίνησαν οι Κορίνθιοι και Μεγαρείς που αποτελούσαν το κέντρο αντι όμως να πάνε στην Νήσο στρατοπέδευσαν στις Πλαταιές. Ο Παυσανίας ήσυχος ότι το κέντρο της παράταξης του έφτασε στο σημείο που είχε υποδείξη διέταξε την δεξιά πτέρυγα δηλαδή τους Λακεδαιμονίους και τους Τεγεάτες να ακολουθήσουν ενω ταυτόχρονα άρχισαν να κινούνται και οι Αθηναίοι απο άλλο όμως δρόμο. Ο Μαρδόνιος όταν πληροφορήθηκε την υποχώρηση των Ελλήνων καταλήφθηκε απο περιφρόνηση για τους αντιπάλους λέγοντας "αυτοί είναι οι Σπαρτιάτες που πρώτα άλλαξαν θέσεις για να μην πολεμήσουν με τους Πέρσες και έπειτα τράπηκαν σε φυγή;".
Και διέταξε το στρατό του να περάσει τον Ασωπό και να καταδιώξει τον εχθρό θεωρώντας την νίκη σίγουρη.

Πρώτος προσβλήθηκε ο Παυσανίας απο το περσικό ιππικό και λίγο αργότερα απο το σύνολο σχεδόν του περσικού στρατού και έστειλε ιππέα να ζητήσει την βοήθεια των Αθηναίων.Οι Αθηναίοι όμως δεν ήταν σε θέση να βοηθήσουν καθώς δέχονταν επίθεση απο τους Θηβαίους. Αναγκαστικά λοιπόν 53.000 Λακεδαιμόνιοι και Τεγεάτες βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν ολόκληρο τον περσικό στρατό. Οι Πέρσες, Μήδοι και Σάκες που προπορεύονταν του περσικού στρατού μόλις έφτασαν σε απόσταση βολής έμπειξαν τις ασπίδες τους στο χώμα και άρχισαν να ρίχνουν βροχή απο βέλη.Η ελληνική παράταξη βρέθηκε σε δεινή θέση καθώς δεν έιχε τοξότες και υφίσταντο φοβερές απώλειες.Πολλοί άνδρες σκοτώθηκαν μεταξύ αυτών και ο Καλλικράτης που ξεψυχώντας έλεγε ότι δεν τον νοιάζει που πεθαίνει για την πατρίδα λυπάται μόνο που δεν πρόλαβε να χρησιμοποιήσει τα χέρια του για να πετύχει έργο αντάξιο της προθυμίας του.

Ο Παυσανίας σε απόγνωση γύρισε το βλέμμα προς το ναό της Ηρας και παρακάλεσε να φανεί ποιο ευνοική. Οι Τεγεάτες μαντεύοντας ότι η θεά θα ακούσει τις προσευχές τους πριν πάρουν την διαταγή του στρατηγού όρμησαν εναντίον του εχθρού και ακολούθησαν οι Λακεδαιμόνιοι με την διαταγή του Παυσανία.

Το πρόχειρο περιτείχισμα που είχαν φτιάξει οι Πέρσες ανατράπηκε πολύ γρήγορα αλλα η μάχη συνεχιζόταν με τους Πέρσες να μην μπορούν να αντιπαρατεθούν καθώς η ελαφριά τους εξάρτηση δεν μπορούσε να αντιμετωπίση τους Ελληνες που ήταν οπλισμένοι με μακριά δόρατα και θωρακισμένοι απο την κορφή ως τα νύχια. Στη διάρκεια της συμπλοκής πολλοί απέλπισμένοι Πέρσες άρπαζαν τα ελληνικά δόρατα των Σπαρτιατών προσπαθώτας να τα σπάσουν.Ο ίδιος ο Μαρδόνιος διέπρεπε επικεφαλής των 1.000 σωματοφυλάκων του μέχρι που σκοτώθηκε απο τον Σπαρτιάτη Αείμνηστο και τότε οι Πέρσες άρχισαν να στρέφουν τα νώτα περνώντας τον Ασωπό κατευθυνόμενοι στο οχυρώμενο περσικό στρατόπεδο όπου βλέποντας οι υπόλοιποι Ασιάτες τους Πέρσες να νικιούνται εγκατέλειψαν και αυτοί το πεδίο της μάχης.

Στην αριστερή πλευρά οι Αθηναίοι πολέμησαν τους Βοιωτούς οι οποίοι αφού έχασαν 300 οπλίτες αποσύρθηκαν στην περιτοιχισμένη πόλη της Θήβας.Οι υπόλοιποι ελληνες που ακολουθούσαν τον Μαρδόνιο δεν ενεπλάκησαν καθόλου παρα έμεναν και έβλεπαν τους Θηβαίους να σφαγιάζονται άπρακτοι. Απο τους δυο στρατούς πολλοί δεν αγωνίστηκαν καθόλου. Άπο τους εχθρούς πήραν μερος στην μάχη οι Πέρσες,Μήδοι,Σάκες στην αριστερή πτέρυγα και οι Βοιωτοί στην δεξιά.Ο Αρτάβαζος με 40.000 άνδρες βλέποντας να τρέπονται σε φυγή οι γύρω απο τον Μαρδόνιο αντί να τον βοηθήσει αναχώρησε προς Θεσσαλία και Μακεδονία για την Ασία.

Απο τους Ελληνες αγωνίστηκαν οι Λακεδαιμονιοι,Τεγεάτες στα δεξιά και οι Αθηναίοι και Πλαταιείς στα αριστερά.Οι υπόλοιποι Ελληνες του κέντρου που είχαν βρεθεί σε λάθος σημείο το προηγούμενο βράδυ αφού έμαθαν για την μάχη όρμησαν άτακτα μπροστά και υπέστησαν απώλεις απο το ιππικό των Θηβαίων χάνοντας 600 άνδρες. Ήταν όμως αργά για να αλλάξει η έκβαση της μάχης. Οι Λακεδαιμόνιοι δεν σταμάτησαν αλλά συνέχισαν να καταδιώκουν τον εχθρό φτάνοντας στο οχυρωμένο στρατόπεδο όπου είχαν καταφύγει οι Πέρσες και μαζί με τους υπόλοιπους Ελληνες κατάφεραν να το καταλάβουν. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι με την πτώση του στρατοπέδου οι Ελληνες διέπραξαν τέτοια σφαγή ώστε αν εξαιρεθούν οι 40.000 του Αρτάβαζου απο τις 260.000 του περσικού στρατού απέμειναν μόνο 3.000 άνδρες πράγμα μάλλον υπερβολικό.Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι έπεσαν 1360 Ελληνες .

Οι νεκροί κηδεύτηκαν κοντά στις πύλες των Πλαταιών σε χωριστούς τάφους κάθε πόλης,μόνο οι Λακεδαιμόνιοι έφτιαξαν 3 ξεχωριστούς τάφους έναν για όσους διέπρεψαν στην μάχη έναν για τους υπόλοιπους Σπαρτιάτες και έναν για τους είλωτες.

Μετά την καταστροφή του περσικού στρατού οι Ελληνες στράφηκαν στην τιμωρία των Θηβαίων που είχαν βοηθήσει τους βαρβάρους. Απαίτησαν την παράδοση την Θηβαίων αρχηγών που μήδισαν Τιμηγενίδη και Ατταγίνη,οι Θηβαίοι όμως αρνήθηκαν και έτσι άρχισε η πολιορκία .Οι Θηβαίοι πρότειναν στον Παυσανία να του δώσουν χρήματα εκείνος όμως αρνήθηκε. Τότε οι Θηβαίοι αναγκάστηκαν να παραδώσουν τους άντρες όμως αντί του Ατταγίνη που είχε διαφύγει πρότειναν να παραδώσουν την οικογένεια του κατι που δεν έγινε δεκτό απο τον Παυσανία λέγοντας πως δεν είναι σωστό να πληρώσουν τα παιδιά επειδή μήδισε ο πατέρας. Αρκέστηκε στον Τημενίδη και μερικούς άλλους τους οποίους οδήγησε στην Κόρινθο και τους θανάτωσε χωρίς δίκη φοβούμενος ότι ο πλούσιος Θηβαίος θα εξαγόραζε τους δικαστές.

Read more

Ο Τυφών και η μάχη του με τον Δία

Κατά την Ελληνική μυθολογία ο Τυφών ή Τυφάων ή Τυφωεύς ήταν γιγαντιαίο τερατώδες ον που γέννησε η Γαία μετά την εξόντωση των γιγάντων.

Πατέρας του ήταν ο Τάρταρος*. Το μέγεθος και η δύναμή του ήταν πολύ μεγαλύτερη από τα άλλα παιδιά της Γαίας. Ήταν μεγαλύτερος από όλα τα βουνά και το κεφάλι του έφτανε τα αστέρια. Τα ανοικτά του χέρια έφταναν από την Ανατολή ως τη Δύση.

Στους ώμους του είχε εκατό κεφάλια δρακόντων. Το σώμα του μέχρι τη μέση έμοιαζε με άνθρωπο, αλλά απ’ τη μέση και κάτω είχε σώματα κουλουριασμένων φιδιών. Από τα μάτια του έβγαινε φωτιά και από τα κεφάλια του παντοειδείς κραυγές και συριγμοί. Επίσης το σώμα του το κάλυπταν φτερά.

Μάχη του Τυφώνα με τον Δία

Ο Τυφών έριχνε βράχους κι ανάγκασε τους θεούς να καταφύγουν στην Αίγυπτο και να μεταμορφωθούν σε ζώα. Η Αθηνά του αντιστάθηκε και κατηγόρησε τον Δία για δειλία. Ο Δίας προσπάθησε να φυλάξει τον Όλυμπο και χτυπούσε με κεραυνούς τον Τυφώνα, μα αρχικά ο Τυφών υπερίσχυσε σε πάλη εκ του συστάδην και άφησε τον Δία ανήμπορο κόβωντας τους τένοντές του (χεριών και ποδιών) και αναγκάζοντάς τον να καταφύγει στο Κωρύκιο Άντρο στη Κιλικία.

Τότε ο Τυφών έδωσε στην Δελφύνη, την αδερφή του, να φυλάει τους τένοντες του Δία, μα ο Ερμής με τον Πάνα τους έκλεψαν και απελευθέρωσαν τον Δία που ανέκτησε τη δύναμή του και κυνήγησε τον Τυφώνα κατακεραυνώνοντάς τον και ρίχνοντας εναντίον του τεράστιους όγκους βουνών τον έκλεισε στα έγκατα της γης απ΄ όπου συνεχίζει κατά καιρούς να εκβάλλει κραυγές και πύρινες γλώσσες.

Το βουνό Αίμος πήρε το όνομά του επειδή αιμορράγησε πάνω του ο Τυφώνας καθώς τον χτυπούσε με κεραυνούς ο Δίας. Τέλος, ο Τυφών κυνηγημένος απ’ τον Δία επιχείρησε να του πετάξει το όρος Αίτνα, μα ο Δίας το κεραυνοβόλησε πολλές φορές και καταπλάκωσε τον Τυφώνα.

Κατά τον Όμηρο ο Τυφών βρίσκεται αλυσοδεμένος στη χώρα των Αρίμων δηλαδή στη Κιλικία και Φρυγία, ενώ κατά τον Πίνδαρο βρίσκεται θαμμένος στα έγκατα της Αίτνας στη Σικελία. Κατ΄ άλλους μύθους ο Τυφών ήταν γιος της Ήρας που γεννήθηκε σε κάποια στιγμή διχόνοιας του ουράνιου ζεύγους, εκφράζοντας έτσι τη διαταραχή της ατμόσφαιρας.

*Ο Τάρταρος σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία είναι δευτερεύουσα θεότητα του κάτω κόσμου, γιος του Πλούτωνα ή του Αιθέρα ή του Χάους και της Γαίας.

Read more

Η διαφωνία του Κόρακα με τον Τεισία

Ο  Τεισίας ήταν μαθητής του φημισμένου εξίσου ρητοροδιδάσκαλου και πολιτικού Κόρακα, που είχε διακριθεί τον πέμπτο αιώνα στις Συρακούσες, ως έξοχος δικανικός ρήτορας. Χαρακτηριστική της ρητορικής δεινότητας των δύο ρητόρων, μαθητού και δάσκαλου ήταν η εξής ιστορία, που διηγούνταν στις Συρακούσες:

Όταν ο Τεισίας ήταν νεαρός ακόμη, επισκέφθηκε τον Κόρακα και του ζήτησε να του μάθει την τέχνη της ρητορικής.  Όμως επειδή ακόμη κι αν πουλούσε όλη του την περιουσία δεν θα έφτανε να πληρώσει ούτε τα μισά δίδακτρα συμφώνησαν ότι θα τον πλήρωνε, όμως, μόνο αν τον έκανε καλό ρήτορα και κέρδιζε την πρώτη του δίκη στο δικαστήριο.

Ο Κόρακας δέχτηκε. Ο Τεισίας έγινε, μετά τετραετή διδασκαλία, εξαίρετος πράγματι ρήτορας, αλλά δεν ανελάμβανε να συνηγορήσει σε δικαστήριο, για να αποφύγει την πληρωμή.
Ο Κόρακας αναγκάστηκε να καταγγείλει το μαθητή του στα δικαστήρια.Πολύς κόσμος συγκεντρώθηκε τότε σ’ αυτή τη δίκη, για να παρακολουθήσει τη μονομαχία ανάμεσα σε δάσκαλο και σε μαθητή.


Ας διαβάσουμε την επιχειρηματολογία και των δύο:

Ο Κόρακας εξήγησε στους δικαστές τη συμφωνία, που είχε κάνει με τον Τεισία και τέλειωσε με αυτά τα λόγια:

«Και τώρα, ω δικαστές, αποφασίστε. Σας ειδοποιώ όμως, πως μου είναι αδιάφορο τι απόφαση θα βγάλετε. Γιατί είτε τον καταδικάσετε τον Τεισία είτε τον αθωώσετε, εγώ τα λεφτά μου θα τα πάρω»!

 Οι δικαστές του ζήτησαν να εξηγήσει. 

Ο Κόρακας συνέχισε: «Αν το δικαστήριο αποφανθεί, πως οφείλει να με πληρώσει ο μαθητής, σύμφωνα με την απόφασή του, θα με πληρώσει φυσικά. Αν όμως αποφασίσετε, πως δεν υποχρεούται να με πληρώσει, τότε ο μαθητής μου θα έχει κερδίσει την πρώτη του δίκη, οπότε, με βάση τη συμφωνία μας, οφείλει να με πληρώσει».


Οι δικαστές έμειναν έκπληκτοι. Αλλά ανέβηκε τότε στο βήμα ο νεαρός Τεισίας και είπε:

«Και εγώ αδιαφορώ για την απόφαση του δικαστηρίου. Γιατί ότι και αν αποφασίσετε, δεν οφείλω καμιά πληρωμή». 

Στην νέα έκπληξη των δικαστών ο Τεισίας συνέχισε: 

«Αν το δικαστήριο, δηλαδή, αποφασίσει να μην πληρώσω το δάσκαλο, τότε δεν θα τον πληρώσω φυσικά. Αν όμως αποφασίσετε πως πρέπει να τον πληρώσω, τότε θα έχω χάσει την πρώτη μου δίκη, οπότε, κατά τη συμφωνία μας, δεν του οφείλω πληρωμή»! 

Οι δικαστές, μη ξέροντας ποιόν να πρωτοθαυμάσουν, το δάσκαλο ή το μαθητή είπαν τότε την παροιμιώδη έκτοτε φράση:

«Εκ κακού κόρακος κακόν ωόν».
(Σημαίνει, από κακό δάσκαλο βγαίνει κακός μαθηιής)

(Σύμφωνα με άλλες - μη έγκυρες- πληροφορίες οι δικαστές τελικά διέταξαν τον ξυλοδαρμό και των δύο αντιδίκων, γιατί τους τρέλαναν !)

Πηγη

Read more

Tα θαύματα στα αρχαία Ασκληπιεία

Τα Ασκληπιεία ήταν ιερά και τόποι λατρείας του ήρωα, ιερού ιατρού και θεραπευτή θεού Ασκληπιού. Ηταν στην πραγματικότητα τα πρώτα νοσοκομεία ή μάλλον συγκροτήματα κτιρίων υγείας, όχι μόνο του ελληνικού χώρου αλλά και όλου του δυτικού πολιτισμού και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στην ελληνική ευρύτερη περιφέρεια για πολλούς αιώνες, από την εποχή περίπου του Τρωικού πολέμου ως τον 6ο αιώνα μ.Χ., εποχή της πλήρους επικράτησης του χριστιανισμού. Θα πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα ίσως εδώ ότι, παρ' όλο το διωγμό που υπέστη ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ως ειδωλολατρική πρακτική, κύρια από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο το 392 μ.Χ., η λατρεία του Ασκληπιού και ιδιαίτερα η φροντίδα υγείας στα Ασκληπιεία δεν έγινε κατορθωτό να εξαλειφθεί τελείως για περίπου δύο ακόμη αιώνες.

 Στα Ασκληπιεία, εκτός από τον ίδιο τον Ασκληπιό, λατρεύονταν παράλληλα και περιπτωσιακά τόσο οι μυθολογικοί πρόγονοί του, ο Απόλλωνας και η Αρτεμις, όσο και τα μυθολογικά παιδιά του, η Υγεία, η Πανάκεια, ο Τελεσφόρος, η Ιασώ, η Αίγλη, η Ακεσώ, η Αύρα, η Νίκη, ο Ευμαρίων, ο Αλεξίνωρ κ.ά., που παρουσίαζαν τις προσωποποιημένες ιδιότητες της θεραπευτικής του τέχνης. Λατρεύονταν συγχρόνως και τα θεωρούμενα φυσικά παιδιά του, ο Μαχάων και ο Ποδαλείριος, που, σύμφωνα με τον Ομηρο, ήταν και αυτοί γιατροί που πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο ως αρχηγοί των στρατευμάτων της Τρίκκης, της Ιθώμης και της Οιχαλίας, πόλεων της Θεσσαλίας. Τα φίδια και οι σκύλοι ήταν  τα ιερά ζώα του Θεού Ασκληπιού.

Ο Ασκληπιός και οι δύο υιοί του, αυτοί οι πρώτοι ήρωες-γιατροί, που παρουσιάζονται να συγκεντρώνουν τη βαθιά εκτίμηση και αναγνώριση όχι μόνο του Ομήρου αλλά και όλων των Ελλήνων της εποχής τους, φαίνονται ως ιδρυτές της μεγάλης οικογένειας των Ασκληπιαδών, απογόνων του Ασκληπιού, που από γενεά σε γενεά κληρονομούσαν τα μυστικά της ιατρικής τέχνης και πρόσφεραν τις ιατρικές τους υπηρεσίες στη μυθολογική και ιστορική μας αρχαιότητα στο όνομα του μεγάλου πρώτου ήρωα γιατρού, του Ασκληπιού. Ανάμεσα στους φημισμένους Ασκληπιάδες μπορούμε να αναφέρουμε εδώ τους μεγάλους δασκάλους Ιπποκράτη και Αριστοτέλη.

Ο Ιπποκράτης ήταν ο πιο διάσημος από τους φημισμένους δασκάλους του Ασκληπιείου και της Ιατρικής Σχολής της Κω και έζησε ως γνωστόν τον 5ο αιώνα π.Χ. Ηταν ένας Ασκληπιάδης καταγόμενος από τον γιο του Ασκληπιού Ποδαλείριο, γεγονός που παρουσιάζεται να αποδεικνύεται από το γενεαλογικό του δένδρο. Ο Ιπποκράτης αναγνωρίζεται ακόμη διεθνώς ως ο «Πατέρας της Ιατρικής Επιστήμης» καθώς ήταν αυτός που αποσαφήνισε και δημοσίευσε τις πρώτες και βασικές αρχές της επιστήμης αυτής. Δεν θα πρέπει παράλληλα να ξεχνάμε ότι ο «Ορκος του Ιπποκράτη» παραμένει ακόμη μια αποδεκτή ιερή διακήρυξη των υποχρεώσεων των ιατρών και δίνεται στους θεούς Απόλλωνα (ιατρό των θεών), Ασκληπιό (ιατρό των ανθρώπων και θεών και μυθικό υιό του Απόλλωνα), Υγεία και Πανάκεια (μυθικές κόρες του Ασκληπιού) και στους υπόλοιπους των θεών. Στη Μακεδονία, ο φημισμένος φιλόσοφος, ιατρός και δάσκαλος ιατρικής, ο Αριστοτέλης, υπήρξε κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Αριστοτέλης ήταν άλλος ένας φημισμένος Ασκληπιάδης καθώς παρουσιάζεται να κατάγεται από τον άλλο υιό του Ασκληπιού, τον Μαχάονα.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι έχουν αναφερθεί σε γραπτές πηγές ή/και έχουν βρεθεί αρχαιολογικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη περίπου 320 Ασκληπιείων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Σύμφωνα όμως με άλλες πηγές, τα Ασκληπιεία στον αρχαίο κόσμο ξεπερνούσαν τα 500. Από αρχαίες γραπτές μαρτυρίες και αρχαιολογικά ευρήματα γνωρίζουμε σήμερα ότι τα Ασκληπιεία, επενδυμένα με τις μυθολογικές, ιδεολογικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις για την υγεία των προγόνων μας, προσέφεραν αυτό που λέμε σήμερα «ολιστική φροντίδα υγείας».

Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, οι ιερείς/ιατροί στα Ασκληπιεία λάτρευαν τον Ασκληπιό με την προσφορά υγείας προς τον άνθρωπο. Και ο άνθρωπος (ασθενής και ικέτης) αντιμετωπιζόταν με ιερό σεβασμό, ως ολοκληρωμένο ον με αδιαχώριστα και ιδιαίτερα πνευματικά, ψυχικά, συναισθηματικά, κοινωνικά, ηθικά, φυσικά κ.ά. χαρακτηριστικά, που βρισκόταν σε απόλυτη συνάρτηση με το άμεσο και απώτερο γήινο και συμπαντικό περιβάλλον του. Η ασθένεια εθεωρείτο ως ένα αποτέλεσμα πολύπλοκων και αρνητικών αλληλεπιδράσεων περιβαλλοντικών, κοινωνικών, ψυχολογικών, πνευματικών, συναισθηματικών και φυσικών παραγόντων και η φροντίδα υγείας φαίνεται να στόχευε στην εξομάλυνση των συγκρούσεων και στην αποκατάσταση της αρμονίας ανάμεσα στους παράγοντες αυτούς έχοντας ως επικουρική βοήθεια την ιατρική επέμβαση, χειρουργική ή φαρμακευτική.

Το να επισκεφθείς τον Ναό του Ασκληπιού δεν ήταν απλή υπόθεση. Έπρεπε να σε καλέσουν οι Ιερείς του Ναού. Έπρεπε να προηγηθεί νηστεία, καθαρτικό λουτρό και ψυχικός καθαρμός. Πριν κοιμηθείς στην Ιερά Κλίνη έπρεπε να μάθεις τα τελετουργικά καθαρμού και να κάνεις θυσίες. Όλα αυτά πριν εισέλθεις στον Ναό.

Της όλης διαδικασίας προϊστατο ο Πρωθιερέας ή Μεγάλος Ιερέας και τον βοηθούσαν οι Πυροφόροι, που εκτελούσαν χρέη διακόνου και βοηθών στις ιατρικές εργασίες, οι Ιερομνήμονες και οι θεράποντες νοσοκόμοι που ονομάζονταν Ασκληπιάδες. Ανάμεσά τους υπήρχαν και γυναίκες οι οποίες ανήκαν στην τάξη των Νακόρων ή Ζακόρων. Ο Γαληνός λέει ότι πριν από τον Ασκληπιό, η ιατρική ήταν «απολύτως εμπειρική και όνο δια φυτών εθεραπεύοντο οι άνθρωποι, ενώ αυτός την ανύψωσε σε θεία επιστήμη».

Ασθενείς με ανίατες παθήσεις εθεραπεύοντο. Τυφλοί εύρισκαν το φως τους. Χωλοί και παραπληγικοί περπατούσαν ξανά. Εθεραπεύοντο άμεσα, χωρίς μακροχρόνια παραμονή στον Ναό. Την τρομερή ιαματική δύναμη του Θεού γνώριζαν οι Ιερείς του Ασκληπιού από τα πανάρχαια χρόνια που χάνονται στην αχλύ της Ιστορίας. Η ιαματική τους παράδοσή ήταν μυστική και δεν την απεκάλυπταν παρά μόνον στους νέους Μύστες.

Όμως ξέρουμε ότι την νύκτα που σε καλούσαν οι Ιερείς να κοιμηθείς στο Άβατον, ντυνόσουν στα λευκά. Καθόσουν δίπλα στο Ιερό Άγαλμα του Θεού το οποίο περιβαλλόταν από ζωντανά φίδια. Έπρεπε να τα ταΐσεις με γλυκά εδέσματα, για να τα τραβήξεις μακριά από το Άγαλμα, και ύστερα να προσευχηθείς στον Θεό. Ώφειλες να τραγουδήσεις ύμνους προς στον Θεό. Ύστερα ένας Ιερεύς σε έβαζε να κοιμηθείς στην Ιερά Κλίνη και σου έλεγε «Μην φοβηθείς από αυτά που θα δεις στο όνειρό σου την νύκτα».

Το πρωί οι Ιερείς συζητούσαν με τους ασθενείς το όνειρο που είδαν. Η ευθύνη των Ιερέων ήταν να προετοιμάσουν τον ασθενή να δει το θεϊκό όνειρο και, αν χρειαζόταν, να ερμηνεύσουν στον άρρωστο τις εντολές του Θεού.

Στα Ασκληπιεία γίνονταν και  διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις και τοπικές αφαιμάξεις, ορισμένα δε από τα Ασκληπιεία είχαν αναπτύξει και ειδικό τρόπο θεραπείας όπως για παράδειγμα το Αμφιάρειο με ειδίκευση στην ονειροθεραπεία. Στην Κω υπήρχε σε μαρμάρινη πλάκα στην θύρα η περίφημη συνταγή κατά των δηγμάτων ζώων και στην Έφεσσο χρησιμοποιούσαν ένα θαυματουργό κολύριο για οφθαλμολογικά περιστατικά.

Στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου η τελική θεραπεία που δινόταν από τον Ασκληπιό γινόταν με την «εγκοίμηση» στο Άβατο.Την κρίσιμη ημέρα γινόταν ξανά θυσία. Ο θεραπευόμενος αφού έτρωγε από το θυσιασμένο ζώο και έπινε πολύ ποτό και νέκταρ, με τη συνοδεία μουσικής από τον αυλό του Ασκληπιού οδηγείτο σε κατάσταση έκστασης - διευρυμένης  κατάσταση συνειδητότητας - μέσω πολλών διαδρόμων στη λαβυρινθώδη κατασκευή του Θόλου, όπου κοιμόταν πάνω στο ακόμη ζεστό δέρμα του θυσιασμένου ζώου -πιθανόν για να επωφεληθεί από την ενέργεια του καθυγιασμένου ζώου- και του ζητούσαν να μείνει σιωπηλός οτιδήποτε κι αν άκουγε ή έβλεπε.

Οι Ιερείς του Ασκληπιού ήταν ιατροί και θεολόγοι ταυτοχρόνως. Ήξεραν από ονειρομαντεία, από βότανα, από χειρουργική. Πριν κοιμηθεί ο άρρωστος στην Ιερά Κλίνη, οι Ιερείς τον παρακολουθούσαν όταν κοιμόταν για να εντοπίσουν σημεία που θα έδειχναν ότι είναι έτοιμος να κοιμηθεί στο Άβατον. Όταν οι οιωνοί ήταν σωστοί, ο ασθενής εισέρχετο στο Άβατον. Εκεί εθεωρείτο ότι θα κοιμηθεί δίπλα στον Θεό Ασκληπιό. Θα έβλεπε ένα όνειρο, όπου είτε θα τον θεράπευε άμεσα ο Θεός, είτε θα του έλεγε τί να κάνει για να θεραπευθεί. Όταν θεραπευόταν, έπρεπε να χαράξει σε μία επιγραφή την εμπειρία που έζησε, ώστε οι νέοι ασθενείς να θαυμάζουν την ιαματική δύναμη του Θεού Ασκληπιού.

Τα ιαματικά θαύματα που καταγράφονται στις επιγραφές της Επιδαύρου ήταν πολλά:

1. Η Κλεώ ήταν έγκυος για πέντε χρόνια, και δεν μπορούσε να γεννήσει. Ήρθε στον Ναό και κοιμήθηκε στο Άβατον. Μόλις ξύπνησε και βγήκε έξω από τον Ναό, γέννησε έναν υιό, ο οποίος αμέσως περπάτησε. Η Κλεώ για να ευχαριστήσει τον Θεό, χάραξε σε επιγραφή το εξής: «Θαυμαστή δεν είναι η μεγαλοσύνη της επιγραφής αλλά η Θεότητα, διότι η Κλεώ κυοφορούσε το βρέφος για πέντε έτη μέχρι που κοιμήθηκε στον Ναό και ο Ασκληπιός την θεράπευσε».

2. Ένας άνδρας έπασχε από παράλυση των δακτύλων της χειρός. Επισκέφθηκε τον Ναό του Ασκληπιού ζητών θεραπεία. Διαβάζοντας τις επιγραφές που είχαν χαράξει οι παλαιότεροι ασθενείς εξέφρασε δυσπιστία και χλεύασε αυτά που έγραφαν οι επιγραφές ως αδύνατα. Αλλά είδε ένα όνειρο. Καθώς έπαιζε κύβους(ζάρια) έξω από τον Ναό, ο Θεός ενεφανίσθη, έπιασε την χείρα του και τέντωσε τα δάκτυλα. Μετά από αυτό ο άνδρας μπορούσε να κινήσει όλα του τα δάκτυλα. Ο Θεός τον ρώτησε αν δυσπιστούσε ακόμη ως προς αυτά που έλεγαν οι επιγραφές του Ναού. Ο άνδρας είπε, «Όχι πιά». Τότε ο Ασκληπιός του είπε, «Αφού χλεύαζες τις θεραπείες αν και ήταν αληθινές, από τώρα το όνομά σου θα είναι Άπιστος». Όλα αυτά είχαν συμβεί στο όνειρό του. Αλλά όταν ξύπνησε ο άνδρας τα δάκτυλά του είχαν θεραπευθεί.

3. Ένα μικρό αγόρι ήταν άλαλο. Ήρθε στον Ναό μαζί με τον πατέρα του να προσκυνήσει. Όταν έκαναν τις απαραίτητες θυσίες και τα τελετουργικά, εμφανίστηκε ένας Ιερεύς φέρνοντας φωτιά από τον Βωμό του Θεού. Κοίταξε τον πατέρα του αγοριού και απαίτησε να υποσχεθεί ότι αν θεραπευθεί ο υιός του, τότε μέσα σε ένα έτος το πολύ, θα δώριζε ένα ανάθημα στον Ναό του Ασκληπιού. Έξαφνα το αγόρι απάντησε: «Το υπόσχομαι». Ο πατέρας του αγοριού συγκλονίστηκε από το θαύμα και ζήτησε από το παιδί του να επαναλάβει αυτό που είπε. Το αγόρι επανέλαβε τις λέξεις, και από τότε η φωνή του επανήλθε πλήρως.

4. Ο Αγήστρατος υπέφερε από φοβερούς πονοκεφάλους, οι οποίοι του προκαλούσαν αϋπνία. Όταν κοιμήθηκε στο Άβατον του Ναού, είδε ένα όνειρο. Εμφανίσθηκε ο Θεός και όχι μόνον θεράπευσε τους πονοκεφάλους, αλλά τον προέτρεψε να ασκηθεί στο παγκράτιο. Όταν ξύπνησε ο Αγήστρατος, ήταν καλά. Αργότερα έλαβε μέρος στους αγώνες παγκρατίου στα Νέμεα και κέρδισε το πρώτο βραβείο.

5. Ο Πάνδαρος από την Θεσσαλία, είχε στίγματα στο μέτωπό του. Είδε ένα όραμα όπου ο Θεός τύλιξε τις πληγές του με έναν επίδεσμο και του είπε να τον αφαιρέσει όταν φύγει από τον Ναό. Και μόλις θεραπευθεί, να προσφέρει τον επίδεσμο ως ανάθημα στον Ναό. Όταν ξύπνησε ο Πάνδαρος, βγήκε έξω από τον Ναό, αφαίρεσε τον επίδεσμο και διεπίστωσε ότι τα στίγματα εξαφανίστηκαν. Ύστερα αφιέρωσε τον επίδεσμο στον Ναό, όπως τον είχε προστάξει ο Θεός Ασκληπιός.

6. Ο Ερμόδικος από την Λάμψακο ήταν παράλυτος σε όλο του το σώμα. Οι Ιερείς τον έβαλαν να κοιμηθεί στον Ναό και είδε τον Θεό στον ύπνο του. Ο Ασκληπιός τον πρόσταξε μόλις ξυπνήσει να μεταφέρει στον Ναό μία μεγάλη πέτρα. Όσο πιό μεγάλη πέτρα μπορούσε να μεταφέρει. Ο Ερμόδικος έγινε καλά και έφερε μία μεγάλη πέτρα την οποία αφιέρωσε στον Ναό.

7. Ένας τυφλός και από τους δύο οφθαλμούς έφθασε στον Ναό του Ασκληπιού. Οι οφθαλμοί του είχαν τόσο καταστραφεί, που στις κόγχες δεν υπήρχε τίποτε παρά μόνον τα βλέφαρα. Ωρισμένοι επισκέπτες του Ναού άρχισαν τα σκωπτικά σχόλια διότι δεν πίστευαν ότι τέτοια περίπτωση μπορούσε να θεραπευθεί. Μόλις κοιμήθηκε ο τυφλός άνδρας είδε ένα όραμα. Εμφανίσθηκε ο Θεός, ετοίμασε ένα φάρμακο και αφού σήκωσε τα βλέφαρα του ασθενούς, άλειψε με το φάρμακο την περιοχή. Όταν ξύπνησε ο άνδρας είχε το φως του και στους δύο οφθαλμούς.

8. Κάποιος Διόφαντος έκανε την εξής αφιέρωση στον Θεό Ασκληπιό: Εγώ, ένας προσκυνητής του Ναού, λέω σε σένα Ασκληπιέ, υιέ του Απόλλωνος. Πώς θα έρθω στην χρυσή Σου οικία, ώ αγαπημένε, αφού τα πόδια μου είναι άρρωστα; Εκτός και αν με το να με θεραπεύσεις, με φέρεις ξανά στον Βωμό Σου, ώστε να σε ξαναδώ πιό λαμπερό απΆ ό,τι είναι η Γη την Άνοιξη. Εγώ ο Διόφαντος, σε παρακαλώ, σώσε με, Παντοδύναμε και Ευλογημένε, με το να θεραπεύσεις τα άρρωστα πόδια μου. Στο όνομα του Πατρός Σου, προς τον οποίο κάνω προσφορές. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να με ανακουφίσει από τέτοια συμφορά. Μόνον εσύ Παντοδύναμε έχεις την δύναμη. Γιατί οι Θεοί σε έστειλαν στους ανθρώπους ως μέγα δώρο, για να τους ανακουφίζεις από τα βάσανα. Τριπλά ευλογημένε Παιήωνα Ασκληπιέ, με την δύναμή Σου ο Διόφαντος θεραπεύθηκε από την ανίατη αρρώστια του. Τώρα στέκεται γερά στα πόδια του, όπως υποσχέθηκες.

9. Μία γυναίκα από την Αθήνα, ονόματι Αμβροσία, ήταν τυφλή από το ένα μάτι. Απεφάσισε να επισκεφθεί τον Ναό του Θεού Ασκληπιού στην Επίδαυρο, για να θεραπευθεί. Αλλά όταν έφθασε εκεί, διαβάζοντας επιγραφές που ανέφεραν προηγούμενες θεραπείες, άρχισε να δυσπιστεί. Για ωρισμένες περιπτώσεις κάγχασε, διότι θεώρησε αδύνατον να είχαν θεραπευθεί άρρωστοι με τόσο σοβαρές ασθένειες.

Της φαινόταν αδιανόητο άνθρωποι χωλοί και τυφλοί να είχαν θεραπευθεί με το να δουν απλώς ένα όνειρο μέσα στο Άβατον του Ναού. Όταν την ετοίμασαν οι Ιερείς, την έβαλαν να κοιμηθεί στην Ιερά Κλίνη, μέσα στο Άβατον. Στον ύπνο της είδε ένα όραμα. Ο Θεός Ασκληπιός παρουσιάστηκε και της είπε ότι θα την θεράπευε. Αλλά της ζήτησε ως αντίτιμο για την θεραπεία, να αφιερώσει στον Ναό έναν ασημένιο χοίρο. Αυτό θα αποτελούσε ανάμνηση της απιστίας της.

Μόλις είπε αυτά ο Θεός Ασκληπιός, έκανε μία τομή στον τυφλό οφθαλμό της Αμβροσίας και έρριξε μέσα ένα φάρμακο. Όταν ξύπνησε το πρωί η Αμβροσία, σηκώθηκε και περπάτησε έξω από το Άβατον, εντελώς υγιής. Έβλεπε και από τους δύο οφθαλμούς.

Tα θαύματα αυτά μας τα αποκαλύπτουν ι επιγραφές που βρέθηκαν στην Επίδαυρο, όπου ευρίσκετο το Ιερό του Θεού Ασκληπιού.

Πηγη

Read more

Τα χρυσά έπη του Πυθαγόρα

Τα χρυσά έπη του Πυθαγόρα, είναι εβδομήντα ένας στίχοι, γραμμένοι σε δακτυλικό εξάμετρο – δηλαδή το ποιητικό μέτρο του Ομήρου, καθώς και άλλων φιλοσόφων, όπως ο Εμπεδοκλής και ο Παρμενίδης. Συνιστούν μία σύντομη εισαγωγή στον τρόπο ζωής των Πυθαγορείων. Είναι άγνωστο ποίος έγραψε τα Χρυσά Έπη.

Σίγουρα είναι Πυθαγόρεια, αλλά δεν μπορούμε να δεχθούμε πως τα έγραψε ο ίδιος ο Πυθαγόρας, καθότι γνωρίζομε πως δεν άφησε κανένα γραπτό κείμενο. Απλά εντάσσονται στην παράδοση των Πυθαγορείων.

Αυτή τη θέση έχει κρατήσει ο Ιάμβλιχος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Ιεροκλής, ο Πρόκλος και ο Σιμπλίκιος.

Σύμφωνα με τον σχολιασμό του Ιεροκλέους, τα εν λόγω Έπη λέγονται “Χρυσά” για να επισημανθεί ότι “περιέχουν την τελειότατη στοιχείωση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων“. Ο χρυσός, σύμφωνα πάντα με τον Ιεροκλή, είναι μέταλλο καθαρότατο, και ανώτερο από τα υπόλοιπα, διότι δεν οξειδώνεται, ενώ τα υπόλοιπα αλλοιώνονται, καθώς προσμειγνύονται με ξένα και γήινα συστατικά.

Το ποίημα μπορεί να χωριστεί σε δύο ενότητες. Η πρώτη, 1 στίχος ως 49α στίχος, περιέχει απλές γνώμες και έχει χαρακτήρα προστακτικό. Η δεύτερη, 49β στίχος ως 71στίχος, περιέχει υποσχέσεις και υποδεικνύει τους έσχατους σκοπούς. Συνεπώς, σύμφωνα με τη δομή του ποιήματος, μπορούμε να πούμε ότι μας λέει πως, αν κάνουμε αυτό που μας προτρέπει στο πρώτο μέρος, τότε θα έχουμε τα πλεονεκτήματα που μας υπόσχεται στο δεύτερο.

Το βασικό θέμα των Χρυσών Επών, είναι η βαθιά γνώση. Στην πρώτη ενότητα τίθεται σε επίπεδο ηθικό, ενώ στη δεύτερη σε επίπεδο μεταφυσικό. Όταν κάποιος κατορθώσει να αποκτήσει τη βαθιά γνώση, η ηθική και η μεταφυσική συνάπτονται μαζί και γίνονται ένα. Αυτός είναι ο καρπός της φιλοσοφίας. Κατά τη φάση αυτή, σύμφωνα με τους δύο τελευταίους στίχους, στίχος 70 και 71, των Χρυσών Επών, ο άνθρωπος, αφού εγκαταλείψει το σώμα του, μετέρχεται στον ελεύθερο αιθέρα, γίνεται αθάνατος, Θεός άμβροτος και δεν είναι πια θνητός.

Αθανάτους μεν πρώτα θεούς, νόμω ως διάκεινται τίμα και σέβου όρκον· έπειθ’ ήρωας αγαυούς, τους τε καταχθονίους σέβε δαίμονας έννομα ρέζων τους τε γονείς τίμα τους τ’ άγχιστ’ εκγεγαώτας, των δ’ άλλων αρετή ποιού φίλον όστις άριστος. Πραέσι δ’ είκε λόγοις έργοισί τ’ επωφελίμοισι, μήδ’ έχθαιρε φίλον τον αμαρτάδος είνεκα μικρής όφρα δύνη· δύναμις γαρ ανάγκης εγγύθι ναίει.

Τους αθανάτους πρώτα θεούς να τιμάς, καθώς το διατάζει ο νόμος και τον όρκο να σέβεσαι. Έπειτα να τιμάς τους δοξασμένους ήρωες και του `Αδη τις θεότητες, ακολουθώντας τα νόμιμα και τους γονείς και τους πλησιέστερους συγγενείς. Από τους άλλους ανθρώπους, φίλο σου να κάνεις εκείνον που κατά την αρετή είναι άριστος. Λόγια γλυκά να μεταχειρίζεσαι και να κάνεις έργα ωφέλιμα. Να μην εχθρεύεσαι τον φίλο σου για ένα μικρό σφάλμα του. Προσπάθει όσο μπορείς, γιατί η δύναμη βρίσκεται πάντοτε κοντά στην προσπάθεια (την ανάγκη).


Ταύτα μεν ούτω ίσθι, κρατείν δ’ ειθίζεο τώνδε· γαστρός μεν πρώτιστα και ύπνου, λαγνείης τε και θυμού· πρήξης δ’ εισχρόν ποτέ μήτε μετ’ άλλου μήτ’ ιδίη· πάντων δε μάλιστ’ αισχύνεο σαυτόν.

Αυτά μεν, μάθε τα έτσι. Συνήθιζε δε να κυριαρχείς επάνω στα ακόλουθα. Στην κοιλιά και στον ύπνο, στη λαγνεία και στο θυμό.

Ποτέ να μη κάνεις κάτι αισχρό, ούτε μαζί με άλλους, ούτε μοναχός. Απ' όλους πιο πολύ, τον εαυτό σου να ντρέπεσαι.

Είτα δικαιοσύνην ασκείν έργω τε λόγω τε, μήδ’ αλογίστως σαυτόν έχειν περί μηδέν έθιζε, αλλά γνώθι μεν ως θανέειν πέπρωται άπασιν, χρήματα δ’ άλλοτε μεν κτάσθαι φιλεί, άλλοτ’ ολέσθαι. Όσα δε δαιμονίαισι τύχαις βροτοί άλγε’ έχουσιν ήν αν μοίραν έχης, ταύτην φέρε μηδ’ αγανάκτει, ιάσθαι δε πρέπει καθ’ όσον δύνη· ώδε δε φράζευ· ου πάνυ τοις αγαθοίς τούτων πολύ μοίρα δίδωσιν.

Τη δικαιοσύνη να ασκείς με έργα και με λόγια και συνήθιζε, σε καμιά περίσταση, να μη φέρεσαι ασυλλόγιστα. Γνώριζε ότι όλοι οι άνθρωποι είναι πεπρωμένο να πεθάνουν και τα χρήματα άλλοτε τ' αποκτούν κι άλλοτε τα χάνουν. Από τα κακά που συμβαίνουν στους ανθρώπους, προερχόμενα από τους θεούς, όσα στη μοίρα σου πέφτουν, να τα υποφέρεις χωρίς ν' αγανακτείς. Και όσο μπορείς να τα γιατρεύεις. Και να λες: Η μοίρα δε δίνει βέβαια το μεγαλύτερο μέρος απ' αυτά στους αγαθούς.

Πολλοί δι’ ανθρώποισι λόγοι δειλοί τε και εσθλοί προσπίπτουσ’, ων μήτ’ εκπλήσσεο μήτ’ άρ’ εάσης είργεσθαι σαυτόν, ψεύδος δ’ ήν περ τι λέγηται πράως έχ’, ο δε τοι ερέω επί παντί τελείσθω· μηδείς μήτε λόγω σε παρείπη μήτε τι έργω πρήξαι μηδ’ ειπείν, ο τι τοι μη βέλτερον εστι.

Πολλοί ανάμεσα στους ανθρώπους προφέρονται λόγοι, άλλοι καλοί και άλλοι κακοί. Ούτε να τους δέχεσαι με θαυμασμό, ούτε να τους απορρίπτεις. Αν λέγεται κάτι ψευδές, εσύ να το ακούς με πραότητα. Τούτο σου λέγω και να το εφαρμόζεις σε κάθε περίσταση: Κανείς ποτέ να μη σε παρασύρει, ούτε με λόγια, ούτε με έργα, κάτι να πράξεις ή κάτι να πεις, που δεν είναι το βέλτιστο.

Βουλεύου δε πρό έργου, όπως μη μωρά πέληται· δειλού τι πράσσειν τε λέγειν τ' ανόητα προς ανδρός· αλά ταδ' εκτελέειν, α σε μη μετέπειτ' ανιήσει. Πράσσε δε μηδέν των μη επίστασαι, αλλά διδάσκευ όσσα χρεών και τερπνότατον βίον ώδε διάξεις.

Να σκέπτεσαι πριν κάνεις κάτι, για να μην ενεργείς ανόητα. Είναι δυστυχής εκείνος που ενεργεί και λέγει ανόητα. Αλλά να κάνεις εκείνα, που δε θα σου φέρουν αργότερα λύπη. Να μη κάνεις τίποτε από εκείνα που αγνοείς, αλλά να διδάσκεσαι όσα έχεις καθήκον να γνωρίζεις. Και έτσι θα ζήσεις βίο ευτυχισμένο

Ουδ’ υγιείης της περί σώμα αμέλειαν έχειν χρή, αλλά ποτού τε μέτρον και σίτου γυμνασίων τε ποιείσθαι· μέτρον δε λέγω τοδ’, ο μη σ’ ανιήσει. Ειθίζου δε δίαιταν έχειν καθάρειον, άθρυπτον και πεφύλαξο τοιαύτα ποιείν, οπόσα φθόνου ίσχει· μη δαπανών παρά καιρόν οποία καλών αδαήμων μηδ’ ανελεύθερος ίσθι, μέτρον δ’ επί πάσιν άριστον· πράσσε δε ταύθ’, α σε μη βλέψει, λόγισαι δε προ έργου.

Δεν πρέπει να παραμελείς την υγεία του σώματος. Αλλά να πίνεις και να τρως και να γυμνάζεσαι, με μέτρο. Μέτρο εννοώ εκείνο που δε θα σου φέρει ενόχληση. Συνήθιζε σε δίαιτα καθαρή και απλή και πρόσεξε ν' αποφεύγεις εκείνα που προκαλούν φθόνο. Μη σπαταλάς άσκοπα, όπως κάνουν όσοι δεν ξέρουν τα καλά, ούτε να είσαι φιλάργυρος. Το μέτρο σε όλα είναι το καλύτερο. Να κάνεις εκείνα που δε θα σε βλάψουν και σκέψου καλά πριν ενεργήσεις.

Μηδ’ ύπνον μαλακοίσιν επ’ όμμασι προσδέξασθαι πριν των ημερινών έργων τρις έκαστον επελθείν ”πη παρέβην; τι δ’ έρεξα; τι μοι δέον ουκ ετελέσθη;” αρξάμενος δ’ από πρώτου επέξιθι και μετέπειτα δειλά μεν εκπρήξας επιπλήσσεο, χρηστά δε τέρπευ. Ταύτα πόνει, ταύτ’ εμελέτα, τούτων χρη εράν σε· ταύτα σε της θείας αρετής εις ίχνια θήσει ναι μα τον αμετέρα ψυχή παραδόντα τετρακτύν παγάν αενάου φύσεως.

Να μη δέχεσαι στα μαλακά σου βλέφαρα τον γλυκό ύπνο, πριν εξετάσεις τρεις φορές κάθε σου έργο της ημέρας: ''Τι έκανα που δεν έπρεπε; Τι έκανα που έπρεπε; Τι έπρεπε να κάνω που δεν το έκανα;'' (Πη παρέβην; τι δ' έρεξα; τι μοι δέον ούκ ετελέσθη;). Αφού αρχίσεις από το πρώτο, να εξετάζεις όλα κατά σειρά. Έπειτα, για όσα μεν κακά έπραξες, να επιπλήττεις τον εαυτό σου και για τις καλές σου πράξεις να χαίρεσαι. Εργάσου γι αυτά. Μελέτησέ τα να τα μάθεις. Πρέπει να τ' αγαπήσεις. Αυτά θα σε φέρουν στα ίχνη της θείας αρετής. Ναι, μα το όνομα εκείνου που παρέδωσε στη ψυχή μας την ''ιεράν τετρακτύν'', που είναι η πηγή της αιώνιας φύσης.

Αλλ’ έρχευ επ’ έργον, θεοίσιν επευξάμενος τελέσαι· τούτων δε κρατήσας γνώσειαι αθανάτων τε θεών θνητών τ’ ανθρώπων σύστασιν, η τε έκαστα διέρχεται, η τε κρατείται γνώση δ’ η θέμις εστί, φύσιν περί παντός ομοίην ώστε σε μήτ’ άελπτ’ ελπίζειν μήτε τι λήθειν· γνώση δ’ ανθρώπους αυθαίρετα πήματ’ έχοντας τλήμονας, οι τ’ αγαθών πέλας όντων ούτ’ εσορώσιν ούτε κλύουσι, λύσιν δε κακών ταύροι συνιάσιν· τοίη μοίρ’ αυτών βλάπτει φρένας, ως δε κύλινδροι άλλοτ’ επ’ άλλα φέρονται απείρονα μήματ’ έχοντες· λυγρά γαρ συνοπαδός Έρις βλάπτουσα λέληθεν σύμφυτος, ην ου δει προσάγειν, είκοντα δε φεύγειν.

Αρχιζε, λοιπόν, το έργο σου, αφού για την επιτυχία του προσευχηθείς στους θεούς. Όταν γίνεις κάτοχος όλων αυτών, τότε θα γνωρίσεις και των αθάνατων θεών και των θνητών ανθρώπων τη σύσταση. Μέχρι πού παρέρχονται έκαστα και μέχρι πού διατηρούνται. Θα γνωρίσεις επίσης, αν αυτό είναι δίκαιο, ότι η φύση είναι όμοια για όλους, ώστε ούτε τ' ανέλπιστα να ελπίζεις, ούτε τίποτε να σου ξεφύγει. Και θα μάθεις ότι οι άνθρωποι παρασκευάζουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους τη δυστυχία τους, οι ταλαίπωροι, που ενώ τ' αγαθά είναι κοντά τους, ούτε τα βλέπουν, ούτε τ' ακούνε και λίγοι γνωρίζουν ν' απαλλάσσονται από τα κακά. Τέτοια μοίρα ταράσσει τις φρένες τους. Μοιάζουν με κυλίνδρους, που κυλιούνται άλλοτε εδώ, άλλοτε εκεί, φορτωμένοι με κακά ατελεύτητα, γιατί τους συνοδεύει η προσκολλημένη σ' αυτούς ολέθρια Έρις και τους καταθλίβει, χωρίς να το εννοούν. Δεν πρέπει να την προκαλούν, αλλά να την αποφεύγουν υποχωρώντας.

Ζευ Πάτερ, η πολλών τε κακών λύσειας άπαντας, ει πάσιν δείξας οι τω δαίμονι χρώνται.

Πατέρα Δία, θα μπορούσες ν' απαλλάξεις από πολλά δεινά όλους τους ανθρώπους, αν έδειχνες σ' αυτούς πώς να μεταχειριστούν τη ψυχή τους.

Αλλά συ θάρσει, επεί θείον γένος εστί βροτοίσιν, οις ιερά προσφέρουσα φύσις δείκνυσιν έκαστα, ων ει σοι τι μέτεστι, κρατήσεις ων σε κελεύω εξακέσας ψυχήν δε πόνων από τώνδε σαώσεις.

Αλλά συ νάχεις θάρρος, επειδή θείον είναι το γένος των θνητών, στους οποίους η ιερή φύση αποκαλύπτει και δείχνει τα καθέκαστα. Αν μάθεις τα μυστικά της, θα νιώσεις τις εντολές μου. Και γιατρεύοντας τη ψυχή σου, θα τη σώσεις από τους πόνους.

Αλλ’ είργου βρωτών, ων είπομεν, εν τε καθαρμοίς εν τε λύσει ψυχής κρίνων και φράζευ έκαστα ηνίοχον γνώμην στήσας καθύπερθεν αρίστην. Ήν δ’ απολείψας σώμα ες αιθέρ΄ελεύθερον έλθης, έσεαι αθάνατος, θεός άμβροτος, ουκέτι θνητός.

Αλλά ν' απέχεις από τις τροφές, για τις οποίες μιλήσαμε, κρίνοντας και εκτελώντας όσα συντελούν στον καθαρμό και στην απελευθέρωση της ψυχής, έχοντας για άριστο οδηγό τη θεία έμπνευση που έρχεται από ψηλά. Και όταν εγκαταλείψεις το σώμα σου και έλθεις στον ελεύθερο αιθέρα, τότε πια θα είσαι αθάνατος, θεός άφθαρτος και όχι πλέον θνητός.


Πηγη

Read more

Ο Ορφέας και ο Όμηρος έζησαν 16.500 χρόνια πριν από σήμερα!

ΝΕΩΤΕΡΗ ΜΕΛΕΤΗ ΒΑΣΕΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Απίστευτο: Ο Ορφέας και ο Όμηρος έζησαν 16.500 χρόνια πριν από σήμερα!

Γράφει o Γιώργος Λεκάκης

Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο ήλθε στα χέρια μου, με τίτλο «Περίπλους στο παρελθόν», του εκπαιδευτικού Θεόδωρου Ποσταντσίδη, Στο βιβλίο αυτό, ο μελετητής κάνει μια ανατροπή στα έως τώρα συμβατικά λεγόμενα και μετρημένα, φοβισμένα, μασημένα λόγια του επίσημου επιστημονικού κατεστημένου. Από την εν λόγω εργασία του, λοιπόν, σας παρουσιάζω μια περίληψη: «Η χρονολόγηση ενός γεγονότος δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνεται ούτε από συμπτωματικά στοιχεία, ούτε βέβαια από κυκλικά επιχειρήματα, όπως γίνεται στην περίπτωση του Τρωικού Πολέμου, όπου οι επιστήμονες έδωσαν πρώτα μια ημερομηνία και κατόπιν έτρεξαν να προσαρμόσουν τα πάντα γύρω από αυτήν. Έτσι οι όποιες αναφορές υπάρχουν σήμερα δεν έχουν καμμία αξία μια και είναι απλά ένα ακόμα κυκλικό επιχείρημα. Ξεκινούν από το 1170 π.Χ. και φυσικά καταλήγουν υποχρεωτικά εκεί. Τα όποια αστρονομικά στοιχεία χρησιμοποίησαν αφορούσαν εκλείψεις, που συμβαίνουν πάντοτε, και φυσικά κοντά και σε αυτήν την ημερομηνία. Αλλά αυτό δεν είναι στοιχείο χρονολόγησης. Είναι σαν να πας στην ακροθαλασσιά και να αναρωτιέσαι αν θα βρεις κοχύλια για να δηλώσεις μετά ότι εκεί είναι η θάλασσα, χωρίς να σκέφτεσαι ότι από την αρχή πήγες εκεί.

Το θέμα μας όμως δεν είναι άλλο από την χρονολόγηση των ορφικών και ομηρικών κειμένων, με μερικά πραγματικά στοιχεία, που αφορούν αστρονομικά φαινόμενα μοναδικά, όπως η εαρινή ισημερία σε συγκεκριμένο ζώδιο και η ισομέρεια των εποχών.

Η Γη ισορροπεί μέσα σ' ένα βαρυτικό πεδίο, που από την μια κάνει τον φυσικό άξονά της να έχει μια κλίση 23,4° ως προς το επίπεδο της ελλειπτικής, το επίπεδο δηλαδή περιστροφής γύρω από τον ήλιο, και από την άλλη να εκτελεί μια περιστροφή κάθε ημέρα γύρω από τον άξονα αυτό δεξιόστροφη. Γι' αυτό και ο ήλιος "κινείται" ως προς εμάς αριστερόστροφα. Ταυτόχρονα η κλίση αυτή του άξονα συμβάλει στην δημιουργία των εποχών, ενώ παράλληλα αναγκάζει την Γη, όπως και κάθε "σβούρα" να κάνει ο άξονάς της μία πλήρη στροφή κάθε περίπου 25.760 χρόνια. Αυτή η μεγάλη στροφή ονομάζεται μετάπτωση ισημεριών μια και εξ αιτίας της η εαρινή ισημερία αλλάζει, κατά μέσον όρο κάθε 2.500 χρόνια (ζώδιο). Στην εποχή μας γίνεται στους Ιχθείς.

Όπως ξέρουμε η Γη περιφέρεται και γύρω από τον Ήλιο. Κάνει μια περιστροφή κάθε έναν χρόνο. Αυτή όμως η περιστροφή δεν είναι απόλυτα ομαλή. Από την μια η τροχιά της προσομοιάζει προς μια έλλειψη και από την άλλη το νοητό κέντρο αυτής της ελλειπτικής δεν ταυτίζεται με την θέση του Ήλιου. Είναι σαν ο Ήλιος να πλησιάζει, μέσα σ' ένα διάστημα 95.000 χρόνων, πότε προς την μια και πότε προς την άλλη πλευρά. Έτσι δημιουργούνται δύο σημεία τροχιακά. Αυτό που είναι το πιο κοντινό στον Ήλιο (περιήλιο) και το συμμετρικό του, που είναι πιο μακρινό από τον Ήλιο (αφήλιο). Δημιουργείται δηλαδή ένας άξονας συμμετρίας. Τα δύο δε τμήματα της ελλειπτικής ονομάζονται αψίδες. Η ετήσια κίνηση της Γης έχει όμως άλλα 4 «σταθερά» σημεία αναφοράς αποτέλεσμα και αυτό της κλίσης του άξονα της Γης. Τα δύο είναι τα σημεία που τέμνεται η ελλειπτική με την προέκταση του ισημερινού (ισημερίες) και ο κάθετος σε αυτά άξονας, που αντιπροσωπεύει τις τροπές του Ήλιου (μεγαλύτερη ημέρα και μεγαλύτερη νύχτα). Η αναπαράσταση αυτού του φαινομένου σε γράφημα είναι ένας κύκλος που τέμνεται από δύο άξονες (σχ. 1).

Η σύνθεση των αψίδων της ελλειπτικής με τον «τροχό» που είδαμε παραπάνω δίνει την διάρκεια των εποχών, γιατί ενώ οι άξονες τροπών και ισημεριών είναι σταθεροί ο άξονας περιηλίου-αφηλίου κινείται κάνοντας έναν κύκλο κάθε 20.936 χρόνια. Όταν αυτός ο άξονας περιηλίου-αφηλίου ταυτίζεται με τον άξονα των τροπών τότε η Άνοιξη έχει ίδιες ημέρες με το Καλοκαίρι και το Φθινόπωρο με τον Χειμώνα. Όταν όμως ταυτίζεται με τον άξονα των ισημεριών τότε ή ο Χειμώνας ισούται με την Άνοιξη και το Καλοκαίρι με το Φθινόπωρο ή Άνοιξη με το φθινόπωρο και το καλοκαίρι με τον χειμώνα. Το σημαντικό των παραπάνω πληροφοριών είναι ότι αυτές οι κινήσεις είναι μετρήσιμες μια και επαναλαμβάνονται με την ακρίβεια ενός ρολογιού. Έτσι ξέρουμε πότε συμβαίνουν». Οι αστρονομικές πληροφορίες των κειμένων
Όταν ο συγγραφέας αναφέρεται σε αρχαία κείμενα εννοεί «μόνον του Ορφέως, του Ομήρου και του Ησιόδου, κείμενα απροσδιορίστου έως σήμερα ηλικίας, μια και ούτε ένας - επαναλαμβάνω ούτε ένας - δεν γνωρίζει το πότε γράφηκαν. Πολλοί υπέθεσαν, αλλά κανείς δεν γνώριζε πραγματικά.
Ο Ορφέας, ο χαρισματικός αυτός πανεπιστήμων, στους λεγόμενους «Ύμνους» του μας δίνει μια σειρά από πληροφορίες για τα αστρονομικά φαινόμενα της εποχής του. Για όσους θέλουν να τον αμφισβητήσουν θα πω εδώ ότι ο Ορφέας (το ίδιο ισχύει και για τους άλλους) όταν παρατηρούσε τον ουρανό και κατέγραφε τα διάφορα φαινόμενα προφανώς δεν σκεφτόταν πώς να ξεγελάσει τους επόμενους χιλιάδες χρόνια μετά, αλλά θέλησε να τα καταγράψει, ώστε να μπορέσουν και να τα χρονολογήσουν. Μάλιστα ο αείμνηστος Κ. Χασάπης έγραψε μια διατριβή πάνω σε αυτά και κατάφερε να ταυτίσει με ακρίβεια τα λεγόμενα στους Ύμνους με αντίστοιχα αστρονομικά φαινόμενα. Οι λεγόμενοι Ύμνοι δεν ήταν δοξασίες τρελλαμένων πρωτογόνων, αλλά η καταγραφή των αστρονομικών και άλλων χαρακτηριστικών των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος, αλλά και μια σειρά γήινων φαινομένων. Από το εξαίρετο αυτό βιβλίο, που αγνοήθηκε, αλλά ποτέ δεν διαψεύστηκε, αν και τελευταία κάποιοι προσπαθούν να οικειοποιηθούν τα συμπεράσματα του Κ. Χασάπη, μαθαίνουμε τα εξής:
α) Στον «Ύμνο» 27,3 (της Ρέας) λέει «ΤΑΥΡΟΦΟΝΩΝ ΖΕΥΞΑΣΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΝ ΑΡΜΑ ΛΕΟΝΤΩΝ».
β) Στον «Ύμνο» 14,2 (της Μητέρας των Θεών) αναφέρει: «Η ΛΙΣ ΤΑΥΡΟΦΟΝΟΣ ΙΕΡΟΤΡΟΧΟΝ ΑΡΜΑ ΤΙΤΑΙΝΕΙ».
γ) Στον «Ύμνο» 8,19 (του Ήλιου) συνεχίζει: «ΜΑΣΤΙΓΙ ΛΙΓΥΡΗ ΤΕΤΡΑΟΡΟΝ ΑΡΜΑ ΔΙΩΚΩΝ». Η κίνηση πέριξ του Ήλιου αναφέρεται ως κίνηση άρματος που την βλέπουμε και στην ιστορία του Φαέθωντος. Εδώ επίσης έχουμε αναφορά στους γνωστούς αστερισμούς του Λέοντα και του Ταύρου, που βρίσκονται, ως προς την ελλειπτική σε απόσταση τριών ζωδίων δηλαδή 90°. Όταν ο Λέων βρίσκεται στον άξονα των Τροπών, τότε ο Ταύρος βρίσκεται στην Εαρινή Ισημερία (σχ.2).

δ) Στον ύμνο 34,21-22 (στον Απόλλωνα) μας λέει: «ΜΙΞΑΣ ΧΕΙΜΩΝΟΣ ΘΕΡΕΟΣ Τ ΙΣΟΝ ΑΜΦΟΤΕΡΟΙΣΙΝ ΤΑΙΣ ΥΠΑΤΑΙΣ ΧΕΙΜΩΝΑ ΘΕΡΟΣ ΝΕΑΤΑΙΣ ΔΙΑΚΡΙΝΑΣ». Εδώ έχουμε μια σαφή αναφορά στο γνωστό στην Αστρονομία περιοδικό φαινόμενο της ισομέρειας των εποχών. Ας δούμε το νόημα, ή την απόδοση εάν θέλετε, αυτών των στίχων, γιατί εδώ είχαμε μια τεράστια παρανόηση από τους προηγούμενους ερευνητές:

Ο Ορφέας ναι μεν αναφέρει ότι το Θέρος και ο Χειμώνας είναι ίσοι, αλλά δεν εννοεί το γνωστό μας καλοκαίρι στην πλευρά αυτή της Εύκρατης Ζώνης, αλλά για το σύνολο Θέρος+Άνοιξη που αφορά το υπόλοιπο κομμάτι της Γης, στις άλλες δύο ζώνες, που έχουν μόνον δύο εποχές. Άλλωστε στον δεύτερο στίχο μας λέει επεξηγηματικά ότι οι τελευταίες (ΥΠΑΤΑΙΣ) ημέρες του Χειμώνα διακρίνονται (ΔΙΑΚΡΙΝΑΣ) από τις πρώτες (ΝΕΑΤΑΙΣ) ημέρες του Θέρους. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνον όταν ο χειμώνας και το θέρος γειτνιάζουν και αυτό συμβαίνει μόνον όταν θεωρούμε ότι υπάρχουν δύο εποχές. Τώρα για το πώς μπορούν να ξεχωρίσουν μεταξύ τους (ΔΙΑΚΡΙΝΑΣ) αυτό μπορεί να γίνει μόνον με την Εαρινή Ισημερία. Άλλωστε ακόμη και σήμερα λέμε ότι είναι η πρώτη ημέρα της Άνοιξης. Άρα την εποχή του το σύνολο ΘΕΡΟΣ+ΕΑΡ ισούτο με το ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ+ΧΕΙΜΩΝΑΣ. Αυτό συνέβη το 3983 π.Χ. και την προηγούμενη φορά το 14451 π.Χ.

Με βάση αυτά τα δύο πρώτα στοιχεία θα λέγαμε ότι αναφέρεται πιθανόν στο 3983 π.Χ. Αλλά εδώ έρχεται ο Όμηρος να μας δώσει το επόμενο στοιχείο. Στην Οδύσσεια (Ε,271-277) η Καλυψώ λέει στον Οδυσσέα ότι θα κινηθεί με βάση την θέση της Μ. Άρκτου, της οποίας καταγράφει την θέση με απόλυτη ακρίβεια, που είναι παμφαίνουσα (ΑΜΜΟΡΟΣ ΕΣΤΙ ΛΟΕΤΡΩΝ ΩΚΕΑΝΟΙΟ), δηλαδή βρίσκεται κοντά στον Β. Πόλο. Αυτή θα έπρεπε να βρίσκεται πάντοτε αριστερά του. Για να επιτευχθεί αυτό θα έπρεπε ο Οδυσσέας να έχει μια κίνηση από ΝΔ. προς ΒΑ.

«ΠΛΗΙΑΔΑΣ Τ ΕΣΟΡΩΝΤΙ ΚΑΙ ΟΨΕ ΔΥΟΝΤΑ ΒΟΩΤΗΝ ΑΡΚΤΟΝ Θ ΗΝ ΚΑΙ ΑΜΑΞΑΝ ΕΠΙΚΛΗΣΙΝ ΚΑΛΕΟΥΣΙΝ Η Τ ΑΥΤΟΥ ΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΚΑΙ Τ ΩΡΙΩΝΑ ΔΟΚΕΥΕΙ ΟΙΗ Δ ΑΜΜΟΡΟΣ ΕΣΤΙ ΛΟΕΤΡΩΝ ΩΚΕΑΝΟΙΟ ΤΗΝ ΓΑΡ ΔΗ ΜΙΝ ΑΝΩΓΕ ΚΑΛΥΨΩ ΔΙΑ ΘΕΑΩΝ ΠΟΝΤΟΠΟΡΕΥΕΜΕΝΑΙ ΕΠ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΧΕΙΡΟΣ ΕΧΟΝΤΑ»

Η Μ. Άρκτος ήταν παμφαίνουσα το 2500-2000 π.Χ. περίπου έως το 1000-500 π.Χ. Σήμερα, για παράδειγμα, δεν είναι παμφαίνουσα. Αμέσως διαπιστώνουμε ότι ούτε το 3983 π.Χ. ούτε το 14451 π.Χ. ήταν παμφαίνουσα στο Βόρειο Ημισφαίριο. Αδιέξοδο; Όχι, γιατί δεν χρησιμοποιήσαμε ακόμη όλα τα στοιχεία.

Είδαμε ότι η Εαρινή Ισημερία συνέβαινε στο ζώδιο του Ταύρου. Αυτό συνέβη από το 4000 π.Χ. έως το 1440 π.Χ. εάν υπολογίσουμε και το μεσοαστρικό κενό ανάμεσα στον Ταύρο και τον Κριό. Απ' αυτό βλέπουμε ότι το 3983 π.Χ. είχαμε ισομέρεια εποχών και ισημερία στον Ταύρο, αλλά όχι παμφαίνουσα την Μ. Άρκτο. Το δε 14451 π.Χ. ισομέρεια εποχών, φθινοπωρινή ισημερία στον Ταύρο (απέναντι δηλαδή), αλλά και κάτι αξιοπρόσεκτο ως προς την Μ. Άρκτο. 14451- 12880 (25760/2) = 1571, δηλαδή ακριβώς απέναντι από την εποχή που η Μ. Άρκτος ήταν παμφαίνουσα (σχ.3).

Ας υποθέσουμε ότι αντί για το Βόρειο Ημισφαίριο ο Ορφέας έμενε στο Νότιο Ημισφαίριο. Ξέρω ότι ακούγεται παράλογο, αλλά είναι απλά μια υπόθεση. Τότε το 14451 π.Χ. θα είχαν στον Νότο και ισομέρεια εποχών, αλλά και Εαρινή Ισημερία στον Ταύρο, μια και οι εποχές είναι αντίθετες. Παρ' όλα αυτά, πάλι δεν ικανοποιείται η θέση της Μ. Άρκτου. Ας δούμε τώρα και κάτι λίγο περίεργο πριν συνδυάσουμε όλα αυτά και βρούμε ημερομηνία που να ανταποκρίνεται σε όλα τα δεδομένα: Είδαμε την Καλυψώ να δίνει τις συγκεκριμένες οδηγίες στον Οδυσσέα για την νύχτα μόνο. Λέω για την νύχτα μόνο, γιατί κινούμενος στον άξονα Δύσης-Ανατολής θα έπρεπε να του πει ότι ο Ήλιος θα ξημερώνει κάπου μπροστά δεξιά και θα συνεχίσει να κινείται μέχρι να τον συναντήσει το μεσημέρι. Άρα έχοντας λοξά δεξιά τον Ήλιο μπορεί να προσανατολιστεί. Όμως η Καλυψώ δεν λέει κουβέντα. Είναι δυνατόν να μη μιλά για το προφανές και να του αναφέρει μόνον την Μ. Άρκτο; Ο Ησίοδος στο «Έργα και Ημέρες» (στ. 414-418) αναφέρει:

«ΗΜΟΣ ΔΗ ΛΗΓΕΙ ΜΕΝΟΣ ΟΞΕΟΣ ΗΕΛΙΟΙΟ ΚΑΥΜΑΤΟΣ ΙΔΑΛΙΜΟΥ, ΜΕΤΟΠΩΡΙΝΟΝ ΟΜΒΡΗΣΑΝΤΟΣ ΖΗΝΟΣ ΕΡΙΣΘΕΝΕΟΣ ΜΕΤΑ ΔΕ ΤΡΕΠΕΤΑΙ ΒΡΟΤΕΩΣ ΧΡΩΣ ΠΟΛΛΟΝ ΕΛΑΦΡΟΤΕΡΟΣ ΔΗ ΓΑΡ ΤΟΤΕ ΣΕΙΡΙΟΣ ΑΣΤΗΡ ΒΑΙΟΝ ΥΠΕΡ ΚΕΦΑΛΗΣ ΚΗΡΙΤΡΕΦΕΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ»

Αρχίζει λοιπόν και περιγράφει μία-μία τις διάφορες εποχές για να προσδιορίσει την εποχή που γίνεται η επιτολή του άστρου του Σειρίου, δηλαδή το πότε ο Σείριος ανατέλλει πριν από τον Ήλιο. Στην αρχή καλοκαίρι («ΗΜΟΣ ΔΗ ΛΗΓΕΙ ΜΕΝΟΣ ΟΞΕΟΣ ΗΕΛΙΟΙΟ ΚΑΥΜΑΤΟΣ ΙΔΑΛΙΜΟΥ») που τελειώνει, μετά έρχεται το φθινόπωρο με τις βροχές του («ΜΕΤΟΠΩΡΙΝΟΝ ΟΜΒΡΗΣΑΝΤΟΣ ΖΗΝΟΣ ΕΡΙΣΘΕΝΕΟΣ») και μετά έρχεται ο χειμώνας, η εποχή που ο ήλιος είναι λιγότερο ισχυρός και γι' αυτό το δέρμα των ανθρώπων γίνεται πιο ανοιχτό («ΜΕΤΑ ΔΕ ΤΡΕΠΕΤΑΙ ΒΡΟΤΕΩΣ ΧΡΩΣ ΠΟΛΛΟΝ ΕΛΑΦΡΟΤΕΡΟΣ»). Τότε μας λέει ότι ο Σείριος ανατέλλει πριν από τον Ήλιο. Αυτό όμως στο Βόρειο Ημισφαίριο συμβαίνει Αύγουστο. Δηλαδή καλοκαίρι, την εποχή που είναι χειμώνας στο Νότιο. Εφέτος συγκεκριμένα συμβαίνει στην αρχή του χειμώνα του Νότου (13 Ιουνίου, Kstars software), όπως ακριβώς αφήνεται να εννοηθεί από τον Ησίοδο. Ο Ησίοδος, λοιπόν, μας μιλά για αστρικά γεγονότα, που μπορεί να δει κάποιος μόνον από τον Νότο, την αντίστοιχη εποχή και όχι από τον Βορρά.

Γιατί δεν υπάρχουν τα τρία περιγραφόμενα φαινόμενα ταυτόχρονα; Γιατί ο Οδυσσέας πηγαίνοντας ανατολικά, ας πούμε σχηματικά από την Αμερική προς την Ευρώπη, δεν βλέπει τον Ήλιο μπροστά του; Γιατί ο Ησίοδος περιγράφει γεγονότα που συμβαίνουν μόνον στο Νότιο ημισφαίριο;

Πριν μερικά χρόνια αναπτύχθηκε η θεωρία του Ωρίωνα. Αυτή έλεγε ότι οι τρεις πυραμίδες αντιπροσωπεύουν τα τρία αστέρια της Ζώνης του Ωρίωνα και μάλιστα με καταπληκτική ακρίβεια μια και ανταποκρίνονταν στην αναλογία του φαινόμενου μεγέθους τους όσο και στην διάταξή τους και πολλές ακόμη λεπτομέρειες. Εκεί που ατύχησε η θεωρία αυτή ήταν στο ότι στον ουρανό του Β. Ημισφαιρίου η θέση της Ζώνης του Ωρίωνα είναι ανάποδα σε σχέση με την διάταξη των πυραμίδων (εικ.4).

Εάν κάνουμε μια τολμηρή υπόθεση και εδώ και ας ανατρέψουμε την Γη. Τότε στις ίδιες μοίρες, αλλά στο Νότιο πια ημισφαίριο θα είχαμε (εικ.5) τον Ωρίωνα στην θέση που θα ταυτίζονταν με την ακριβή τοποθέτηση των πυραμίδων της Αιγύπτου».

Και ο συγγραφέας καταλήγει: «Αλλά δεν καλούμαστε να δημιουργήσουμε την δική μας εκδοχή της Ιστορίας, αλλά να αποτυπώσουμε την ίδια την Ιστορία. Έτσι όσο και εάν φανεί τολμηρό, απίθανο ή αδύνατο για κάποιους, όλα αυτά τα στοιχεία, μαζί με αυτό των πυραμίδων, ταιριάζουν μόνον σε μία περίπτωση: Φαίνεται ότι κάποια στιγμή, μετά από το 14451 π.Χ. είχαμε ανατροπή των φυσικών πόλων της Γης! Υπάρχουν επιστήμονες που έχουν στοιχεία γι' αυτό. Όλοι αυτοί ήξεραν τι έβλεπαν στον ουρανό τους και προφανώς δεν τα έλεγαν για να μας κοροϊδέψουν. Έτσι όπως λέει και ο Σ. Χόλμς, όταν αποκλείσεις το αδύνατο, αυτό που μένει, όσο περίεργο και να φαίνεται, είναι πάντα η αλήθεια. Εδώ αδύνατο είναι να μην ήταν έτσι διατεταγμένος ο Ουρανός! Άρα είχαμε ανατροπή πόλων, που βέβαια κατέστρεψε σχεδόν τα πάντα εδώ στην Γη (γι' αυτό και οι Κέλτες φοβόντουσαν μην πέσει ο ουρανός στο κεφάλι τους), αλλά πριν από αυτήν, το 14451 είχαμε και ισομέρεια εποχών, αλλά και Εαρινή Ισημερία στον Ταύρο στο τότε Νότιο Ημισφαίριο, και σήμερα Βόρειο, μια και δεν επηρεάζονται από αυτό, αλλά και την Μ. Άρκτο παμφαίνουσα στο Β. Ημισφαίριο μια και ο άξονας πήρε την ακριβώς απέναντι θέση (σχ.6).

Ταυτόχρονα, λόγω της ανατροπής, η Γη σταμάτησε αναγκαστικά την περιστροφή της και περιστράφηκε αντίθετα από ό,τι πριν, έτσι ώστε να εναρμονιστεί με το βαρυτικό πεδίο μέσα στο οποίο βρίσκεται. Αυτό φαίνεται άλλωστε από τον μύθο του θρόνου του Άργους, που θα άλλαζε χέρια μόνον αν ο Ήλιος ανέτειλε από την Δύση, όπως και έγινε! Μ' αυτόν τον τρόπο και όλες οι αναφορές που βρίσκουμε στον Ορφέα, τον Όμηρο και τον Ησίοδο σχετικά με το πού δύει ή ανατέλλει ο Ήλιος αλλά και από πού φυσούν οι αντίστοιχοι άνεμοι, παίρνουν πραγματικό νόημα μια και ταυτίζονται απόλυτα με την πραγματική Γεωγραφία. (Στα γραφήματα 7-8 φαίνεται πως με την ανατροπή αλλάζει η κατεύθυνση περιστροφής και άρα πρέπει, λόγω βαρυτικού πεδίου, να σταματήσει και να περιστραφεί ανάποδα που αυτό σημαίνει ότι πλέον ανατέλλει από εκεί που έδυε).

Ένα ακόμη σχετικό στοιχείο είναι οι Αργοναύτες, που μόλις περνούν την Τροία σταματούν. Και τότε διαπιστώνουν ότι ο Ήλιος δύει μπροστά τους μέσα στην θάλασσα! Αυτό δεν είναι εφικτό ακόμη και χωρίς ανατροπή στην σημερινή υποτιθέμενη θέση (εικ.9) πολύ δε μάλλον με την ανατροπή της.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Απ' όλα τα παραπάνω προκύπτουν αβίαστα τα εξής συμπεράσματα:

α) Ο Ορφέας έζησε και έδρασε περί το 14500 π.X. ή 16.500 χρόνια από σήμερα. Τότε έγινε η Αργοναυτική Εκστρατεία και λίγο μετά, με μια γενεά διαφορά, ο Τρωικός Πόλεμος.

β) Ο Όμηρος, όπως και ο Ησίοδος (ή ο «Ησίοδος» των «Έργων» για να ακριβολογώ) αν και δεν προσδιορίζουν επακριβώς την εποχή που έζησαν, εν τούτοις από κάποιες άλλες αστρονομικές παρατηρήσεις, που δεν αφορούν το παρόν άρθρο, υπολογίζω ότι έζησαν γύρω στα 500-700 χρόνια μετά, δηλ. περίπου 16.000 χρόνια από σήμερα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έζησαν ταυτόχρονα. Ίσως μια καλή χρονική ένδειξη να είναι ότι τα γεγονότα στην εποχή τους είχαν μια απήχηση, αλλά οι λεπτομέρειες είχαν ξεχαστεί. Γι' αυτό και οι αστρονομικές παρατηρήσεις στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια είναι περιορισμένες και αφορούν εκλείψεις κλπ., σε σχέση με τα σημαντικά αστρικά γεγονότα που προσφέρει ο Ορφέας, αλλά αγνοεί, ίσως, ο Όμηρος.

γ) Η ελληνική Ιστορία, και όχι πια προϊστορία, μια και έχουμε γραπτά κείμενα ηλικίας 16.500 ετών αναγνωρισμένα απ' όλους, πρέπει να ξαναγραφτεί. Ταυτόχρονα και η ομηρική γεωγραφία πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων.

δ) Οι «Ινδοευρωπαίοι» κλπ. θα πρέπει να αναθεωρηθούν, μια και η παγκόσμια, μητέρα, γλώσσα είναι η λεγόμενη ορφική (αλλά και ομηρική) γλώσσα και το παγκόσμιο γλωσσικό φαινόμενο είναι αποτέλεσμα ενός κοινού παγκόσμιου πολιτισμού που σχεδόν έσβησε και όχι μια τυχαία διάσπαρτη λειτουργία».

ΠΗΓΕΣ: Τα στοιχεία είναι από το δίτομο βιβλίο του Θ. Ποσταντσίδη «Περίπλους στο παρελθόν». Και: Ορφικά (Αργοναυτικά και ύμνοι), Ομήρου («Οδύσσεια»), Ησιόδου («Έργα και Ημέρες»), Astronomical Software: Kstars, Γρ. Α. Αντωνακόπουλου «Γενική Αστρονομία», εκδ. ΟΑΕΔ Αθήναι, 1986, συλλογικό «Άτλας του Ουρανού», εκδ. Susaeta 2008, Wikipedia, http://www.eugenfound.edu.gr, http://spaceplace.nasa.gov

Πηγή: http://www.xronos.gr/detail.php?ID=97389

Πηγή: thesecretrealtruth , pirforosellin , diadrastika

Read more

Θεόφραστος περί της μυθικής Ατλαντίδος

Ένα απόσπασμα του Αιμιλιανού ο οποίος διέσωσε μία άγνωστη αναφορά στην μυθική Ατλαντίδα του Θεόφραστου (σύγχρονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου).  Πρόκειται περί ενός διαλόγου μεταξύ του Μίδα ( του Φρυγός) και του Σειληνού.
Διατήρησα το ύφος του κειμένου όπως το διάβασα στο βιβλίο: «Αι εκπληκτικαί αποκαλύψεις επί της αρχαίας Ελλάδος», του Αντωνίου Χαλά.

Η περιγραφή έχει ως εξής:

«Ο Θεόπομπος διηγείται μία συνομιλία του Μίδου του Φρυγός και του Σειληνού. Ο Σειληνός είναι τέκνο νύμφης, Θεού μεν αφανέστατος κατά την φύσιν ανθρώπου κρείτων, αφού ήτο και αθάνατος. Πολλά μεν άλλα μεταξύ αλλήλων διεξήχθησαν, αλλά τα ακόλουθα ήσαν τα σπουδαιότερα εξ όσων έλεγε ο Σειληνό, εν τη ανωτέρα του σοφία προς τον Μίδα:

Έλεγε λοιπόν πως η Ευρώπη, η Ασία, και η Αφρική είναι νήσοι εν παραβολή προς την Ήπειρον, την υπάρξασαν εις αρχαιότατους καιρούς, πέραν του γνωστού κόσμου. Τόσο απέραντον ήτο το μέγεθος αυτής. Η ήπειρος αυτή ήτο η τελευταία, η οποία έτρεφεν επ΄ αυτής ζώα γιγάντια, οι δε επ’ αυτής ζώντες άνθρωποι ήσαν διπλάσιοι κατά το μέγεθος των ανθρώπων της εποχής καθ’ ην η διήγησης έλαβε χώρα.

Ο δε χρόνος της ζωής των δεν ήτο όσον ζώμεν ημείς αλλά διπλάσιος. Και πολλά μεν ήσαν αι επ’ αυτής πόλεις και διάφοροι οι βίοι των ιδωτών, οι δε νόμοι των ήσαν αντίθετοι των ιδικών μας. Αι δε πόλεις των ήσαν πλουσιώτατοι, μία δε εκ των πόλεων εκείνων είχε πληθυσμόν ανώτερου του ενός εκατομμυρίου. Ο χρυσός και ο άργιλος ευρίσκοντο παρ’ αυτό εις μεγάλη ποσότητα.

Στην συνέχεια ο Αιλιανός διηγήται πως υπήρχε διαρκής πόλεμος κυρίως μεταξύ δύο πόλεων, εκ των οποίων η μία ονομάζετο Μάχιμος, η δε ετέρα Ευσεβής. Οι μεν λοιπόν Ευσεβείς διήγον εν ειρήνη και βαθύν πλούτον, έλάμβανον δε τους καρπούς εκ της γης άνευ αρότρων και βιών, διότι εις αυτούς άσπαρτα και ανήτροτα τα πάντα εφύοντο. Διετελούσι δε καθ’ όλον τον βίον υγιείς και άνοσο, πέθνησκον δε γελώντες και τερπόμενοι εξαιτερικώς.

Τόσον δε αναμφισβήτως ήσαν δίκαιοι, ώστε και οι Θεοί δεν ησθάνοντο την ανάγκη να επιφοιτώσι παρ’ αυτοίς. Οι δε κάτοικοι της Μαχίμου πόλεως και μαχιμώτατοι ήσαν και ένοπλοι, διαρκώς πολεμούντες και υποδουλούντες τους όμορους. Τοιουτοτρόπως η πόλις αυτή άρχει πάμπολλων εθνών. Αποθνήσκουσι δε σπανιότατα υπό νόσου, διότι οι πλείστοι υποκύπτουν κατά τους πολέμους.

Τοιαύτη δε ήτο η παρ’ αυτοίς αφθονία του χρυσού και του αργύρου, ώστε είχον μικρότεραν παρ’ αυτοίς αξίαν , ή όσο έχει παρ’ ημίν ο σίδηρος.

Επιχείρησαν δε κάποτε να διαβώσιν ούτοι εις τα ιδικά μας χώρας, και διαπλεύσαντες τον Ωκεανόν με απειράριθμα στρατεύματα, έφθασαν δε μέχρι των Υπερβορείων. Αντιληφθέντες όμως την αθλιότητα, εις την οποία ζώμεν, καταφρόνησαν να προχωρήσουν περαιτέρω. …»

Ο Θεόφραστος (372 π.Χ. – περ. 287/5 π.Χ.) ήταν φιλόσοφος της αρχαιότητας. Θεωρείται συνεχιστής του έργου του Αριστοτέλη τον οποίο και διαδέχτηκε στη διεύθυνση της Περιπατητικής σχολής.

Πηγή

Read more

Ο Ερμής που έφερνε τους νεκρούς στον Κάτω Κόσμο

Τι λέει η μυθολογία για τον Ερμή που έφερνε τους νεκρούς στον Κάτω Κόσμο...

Ο Ερμής ή με το επικό όνομα Ερμείας, είναι ένας απ' τους παλαιότερους θεούς με γνήσια Ελληνική «λαϊκή» καταγωγή.

Κατά τη μυθολογία γεννήθηκε σε μια σπηλιά στην Κυλλήνη (στο σημερινό όρος Ζήρια) της Κορινθίας, από τον Δία και την πανέμορφη Νύμφη Μαία, την κόρη του Άτλαντα.

Στον Όμηρο μνημονεύεται με το αρχαιότερο όνομά του Ερμής ο Κυλλήνιος, αλλά και με τους επιθετικούς προσδιορισμούς «εύσκοπος αργεϊφόντης», «διάκτορος», δηλαδή ψυχοπομπός. Στον Όμηρο χρησιμοποιούνται συχνότερα τα επίθετα «χρυσόραβδος» Ερμής, «αγγελιοφόρος» Ερμής, ενώ στον Ησίοδο «ξακουστός κήρυκας των θεών» και «προστάτης των βοσκών και των αιγοπροβάτων».

Η μυθολογία αναφέρει ότι αμέσως μετά τη γέννησή του επινόησε και κατασκεύασε την πρώτη λύρα και έδειξε, από τη βρεφική του ακόμη ηλικία, την επιδεξιότητά του να μπορεί να κλέβει ακόμη και τα βόδια του Απόλλωνα. Ο Ερμής, όπως και ο Προμηθέας, επειδή ανακάλυψε τη φωτιά και τα πυρεία, και συγχρόνως τη θυσία, προφανώς μια θυσία για το δωδεκάθεο, θεωρείται κατά βάση «ένας ανταγωνιστής του δόλιου πυρφόρου Προμηθέα».

Ο Ερμής, μολονότι στην επική ποίηση φαίνεται να έχει βοηθητική θέση έναντι των άλλων ολύμπιων θεών, πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε τόσο πολυσχιδή θεότητα ώστε κάλυπτε σχεδόν κάθε εκδήλωση της ζωής.

Είναι ο πλέον πολυάσχολος θεός, καθώς έχει πολλά καθήκοντα στον Επάνω Κόσμο: πριν απ' όλα είναι ο αγγελιοφόρος του Δία, είναι επίσης θεός των διασταυρώσεων των δρόμων και των ορίων (συνόρων) (Ερμής Τρικέφαλος ή Τετρακέφαλος), προστάτης των θυρών των σπιτιών και των πυλών των ναών (Πύλαιος και Προπύλαιος Ερμής), θεός των γραμμάτων και της ρητορικής (λόγιος Ερμής), προστάτης των αθλητών και των αγώνων (αγώνιος Ερμής), προστάτης των εμπόρων (αγοραίος και κερδώος Ερμής) -μάλιστα προστάτευε όχι μόνο το θεωρούμενο σήμερα ως νόμιμο, αλλά και το τυχαίο εύρημα, το λεγόμενο έρμαιον, που σημαίνει «δώρο του Ερμή», δηλαδή το θεόσταλτο δώρο (εξ ου και Ερμής Τύχων) ή το απροσδόκητο πολύτιμο εύρημα ή ακόμη και το προϊόν κλοπής ή αρπαγής (εξ ου και άναξ φηλητών ή δόλιος ή ληιστήρ Ερμής).

Κατά τη Γιγαντομαχία, φορώντας την Άϊδος κυνήν (αόρατη περικεφαλαία), σκότωσε τον γίγαντα Ιπόλλυτο, έσωσε τον Δία επανασυνδέοντας τα νεύρα των ποδιών του, τα οποία είχε κόψει ο Τυφωέας και απελευθέρωσε τον θεό Άρη, τον οποίον είχαν φυλακίσει οι Αλωάδες για ένα και πλέον έτος.

Σε όλη την αρχαιότητα ο Ερμής θεωρούνταν ο πιο έξυπνος και ο πιο φιλάνθρωπος θεός (Ερμής αλεξίκακος και αγαθών δωτήρ) και γι' αυτό ο πιο αγαπητός και διασκεδαστικός θεός του ελληνικού πανθέου, «έκφραση όλων των προτερημάτων και όλων των ελαττωμάτων του αρχαίου Έλληνα». Σε όλη την ιστορία του όμως, την πρώτη θέση είχαν τα χθόνια γνωρίσματά του και ιδίως η γνωστή πανελλήνια ιδιότητα του ψυχοπομπού ή ψυχαγωγού.

Ως ψυχοπομπός στον Κάτω Κόσμο εξυπηρετεί τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη. Συγκεκριμένα μεταφέρει τις ψυχές των νεκρών και συγχρόνως παρευρίσκεται στο δικαστήριο του Άδη, δηλαδή εκτελεί καθήκοντα με τα οποία απέκτησε εξαιρετική θέση ανάμεσα στους θεούς του Κάτω Κόσμου.
Πολλές είναι οι αρχαίες πηγές που παρουσιάζουν τον Ερμή συνδεμένο με καθαρά χθόνιες θεότητες, όπως είναι η Δήμητρα, ο Πλούτων, ο Τροφώνιος κ.ά. «Χθόνιο», λ.χ., αποκαλούν τον Ερμή ο Σοφοκλής, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης. Δεν είναι όμως απίθανο η ιδιότητα του χθόνιου θεού να προήλθε από την άλλη ιδιότητά του, του κήρυκα των θεών και του ψυχοπομπού.

Έτσι, σαν κήρυκας μπορούσε να διαβιβάσει ειδήσεις ή ευχές από τον Επάνω Κόσμο στον Κάτω ή να μεταφέρει τις ψυχές στους χθόνιους, και ως εκ τούτου να θεωρήθηκε και ο ίδιος χθόνιος. Στους Ορφικούς Ύμνους, ο Ερμής ο χθόνιος οδηγεί τις «αθάνατες ψυχές» στον Άδη και τις ξαναφέρνει πίσω στον Επάνω Κόσμο (για καινούριες ενσωματώσεις).

Ως ψυχαγωγός αναφέρεται επίσης και στις «Χοηφόρους» του Αισχύλου (στ. 622), μολονότι ο Ορέστης αναμένει από αυτόν όχι απλά να διαβιβάσει την ευχή του στους άλλους χθόνιους και στο νεκρό πατέρα του, αλλά και να τον συμπαρασταθεί στην προσπάθειά του να εκδικηθεί τους δολοφόνους του πατέρα του (στ. 727-29). Τη χθόνια θεότητά του μαρτυρεί και ο Παυσανίας, ο οποίος αναφέρει ότι είδε στον Άρειο Πάγο άγαλμα του Ερμή δίπλα σε αγάλματα των άλλων μεγάλων «υπογαίων θεών».

Για την εξαιρετική θέση του Ερμή ανάμεσα στους θεούς του Κάτω Κόσμου μας πληροφορεί και ο Πλούταρχος, καθώς στη γιορτή Ελευθέρια της Πλάταιας συνήθιζαν πρώτα να προσεύχονται στον χθόνιο Ερμή και στον χθόνιο Δία κατά τη θυσία του ταύρου και κατόπιν να καλούν στην «αιμακουρία» τις ψυχές εκείνων που είχαν σκοτωθεί στη μάχη κατά των Περσών, το 479 π.Χ..

Τον Ερμή όμως, ως φοβερό χθόνιο θεό, τον επικαλούνταν οι Έλληνες κατά τον 5ο π.Χ. αι. και στους λεγόμενους «καταδέσμους» (defixiones), δηλαδή στις επικλήσεις προς τους νεκρούς ή τους χθόνιους θεούς, για να βλάψουν όσους μισούσαν. Στην αρχαϊκή εποχή κάθε ταφικό μνημείο ήταν αφιερωμένο ως «άγαλμα» του ψυχοπομπού θεού του Κάτω Κόσμου.

Ο Πίνδαρος, ένα λίθινο γλυπτικό έργο στημένο πάνω σε τάφο το αποκαλεί «άγαλμα Αϊδα». Πάντως, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στον Όμηρο δε γίνεται μνεία του πορθμέα Ερμή, αφού οι ψυχές των νεκρών και στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια μπαίνουν στον Άδη «χωρίς τη βοήθεια κάποιου πλωτού μέσου, αρκεί βέβαια να έχουν καεί».

Όπως αναφέραμε στην προηγούμενη ενότητα, το ρόλο του πορθμέα (του περαματάρη) στη μεταγενέστερη (μεθομηρική) εποχή θα τον χρεωθεί ο Χάρων (Χάροντας), ο οποίος μετέφερε με το πλεούμενό του τους νεκρούς στην απέναντι όχθη των ποταμών του Κάτω Κόσμου (κυρίως της φοβερής Στύγας) και της Αχερουσίας λίμνης.

Η ιστορία του θεού Ερμή είναι ίσως η πιο διδακτική για την εξέλιξη και τη διαρκή ανανέωση του περιεχομένου όλων των χθόνιων θεών. Μάλιστα η περίπτωση του Ερμή δικαιώνει τη νεότερη επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με την οποία -όπως προαναφέρθηκε- κάθε μελέτη ή παρουσίαση της ελληνικής θρησκείας θα πρέπει να ξεκινάει από την προ-ομηρική θρησκεία των Ελλήνων.

Σ αυτήν λοιπόν την πλούσια «λαϊκή» θρησκευτική παράδοση και στο τελετουργικό της μπορεί κανείς να ανιχνεύσει τις άφθονες χθόνιες καταβολές κάθε ολύμπιου θεού και να καταγράψει την εξέλιξη και τη σταδιακή ανανέωσή του, η οποία σε μερικές περιπτώσεις είναι τόσο σημαντική, ώστε από την αρχική θεότητα δεν επιζεί παρά μόνο το όνομα, όπως λ.χ. η περίπτωση του χθόνιου θεού Ερμή, στη μετεξέλιξη του οποίου αξίζει να κάνουμε μια σύντομη αναφορά:

Ο Ερμής, στα πρώιμα χρόνια είχε συνδεθεί με τους παρόδιους λιθοσωρούς που ήταν είτε τάφοι είτε «όροι» (ορόσημα). Και το ελληνικό όνομά του εξάλλου σημαίνει κυριολεκτικά «αυτόν που προβάλλει μέσα από σωρό με πέτρες».

Υπήρχε λοιπόν μια παλιά συνήθεια του αρχαίου Έλληνα αγρότη που, όταν έβρισκε στο δρόμο ένα σωρό από πέτρες, έριχνε άλλη μια πέτρα επάνω του, γιατί πίστευε ότι κάποια θεϊκή δύναμη (θεός-δαίμων) κατοικούσε μέσα σ' αυτές. Ο Μ. Nilsson θεωρεί ότι σ' αυτήν τη συνήθεια υποκρύπτονται ίχνη παλιάς λιθολατρίας, και σημειώνει ότι αυτές τις πέτρες τις ονόμαζαν «έρμα» και την μεγαλύτερη από αυτές -στην κορυφή του σωρού- την ονόμαζαν «Ερμή».

Και ο W. Burkert επισημαίνει ότι οι λιθοσωροί, όπως και η πρωτόγονη οριοθέτηση των περιοχών με φαλλό, είχαν πάντοτε την ίδια αποτρεπτική δύναμη. Οι λιθοσωροί αυτοί, δηλαδή οι «Ερμές», τους οποίους οι άνθρωποι της υπαίθρου χρησιμοποιούσαν ως «οδοδείκτες» για τους ταξιδιώτες, αλλά και ως ορόσημα των αγρών και των ιδιωτικών κτημάτων, φαίνεται πως αποτελούσαν τεμένη του χθόνιου Ερμή, ο οποίος μάλιστα τιμωρούσε όποιον τολμούσε να καταπατήσει ξένη γη.

Μολονότι η «παρουσία» του θεού των «συνόρων» (Ερμή) εμπόδιζε την παράνομη καταπάτηση, οι γείτονες φαίνεται ότι μετακινούσαν τα σύνορα, για να επεκτείνουν τη δική τους γη, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες των κτημάτων να χρησιμοποιούν ως ορόσημα ακόμη μεγαλύτερες πέτρες σε όρθια εμφανή θέση. Στην κορυφή αυτών των λιθοσωρών (είτε «όροι» ήταν είτε τάφοι) στηνόταν μία ακόμη μεγαλύτερη πέτρα, η «ερμαϊκή στήλη». Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι λιθοσωροί αυτοί χρησιμοποιούνταν και ως σύνορα των χωρών.

Στις λίθινες ή αργότερα ξύλινες αυτές «Ερμές», τις οποίες μεταγενέστερα τοποθετούσαν σε διασταυρώσεις οδών, στις πλατείες των πόλεων και στις εισόδους των σπιτιών ή των ναών, τονίζονταν με έμφαση οι φαλλοί. Από την παρουσία των φαλλών, σύμβολο της γονιμικής του ιδιότητας, ο Ηρόδοτος συμπεραίνει ότι ο Ερμής ήταν προϊστορικός θεός, τον οποίο οι Αθηναίοι είχαν παραλάβει από τους Πελασγούς. Τέλος, το 520 π.Χ. ο γιος του Πεισίστρατου Ίππαρχος πρότεινε στους Αθηναίους τη λίθινη μορφή του Ερμή που αργότερα επιβλήθηκε γενικώς.

Αξίζει να αναφέρουμε στο σημείο αυτό την επισήμανση του Μ. Nilsson ότι από την αντίληψη των αγροτικών λαών ότι μέσα στις πέτρες κατοικούσε κάποια θεϊκή «δύναμη» (ένας δαίμων) που είχε ανάγκη από εξαγνισμούς και χοές, δημιουργήθηκε η αντίληψη για την υπόγεια κατοικία των νεκρών, δηλαδή για το σκοτεινό Άδη κάπου βαθιά, κάτω από τη γη.

Κατά συνέπεια, μέσα από τις «δαιμονικές τελετουργίες» των αγροτικών λαών, γεννήθηκε η πίστη σε ένα θεό που θα παραλαμβάνει τις ψυχές των νεκρών, για να τις οδηγεί στον Κάτω Κόσμο ή μερικές φορές θα τις επαναφέρει στην εδώ ζωή. Και αυτός ο θεός ήταν ο Ερμής Ψυχοπομπός ή Ψυχαγωγός.

Ως ψυχοπομπός, ο Ερμής, αναφέρεται καταρχάς στη «δευτερο-νέκυια» της Οδύσσειας να παραλαμβάνει τις ψυχές των σκοτωμένων μνηστήρων και, με το χρυσό και όμορφο μαγικό ραβδί του, να τις οδηγεί απευθείας στον Άδη («κατ' ευρώεντα κέλενθα») μέχρι τον ασφοδελόν λειμώνα, «ένθα ναίουσι ψυχαί, είδωλα καμόντων» και όχι όπως αναφέρουν οι μεταγενέστερες δοξασίες και δείχνουν οι αττικές λήκυθοι να οδηγεί τις ψυχές στη λέμβο («ακάτιο») του πορθμέα Χάροντα.

Ο ψυχοπομπός Ερμής σε αγγειογραφίες εμφανίζεται να επαναφέρει στον Επάνω Κόσμο τη βασίλισσα του Άδη, την Κόρη Περσεφόνη, να μεταφέρει τη νεκρή Αλκμήνη από τη Θήβα στα Νησιά των Μακάρων και να συνοδεύει τον Πρίαμο κατά τη μεταφορά του Έκτορα για ενταφιασμό. Με την ίδια ιδιότητα ο Ερμής μεταφέρει και την Ελένη στην Αίγυπτο, αφήνοντας στη θέση της ένα ομοίωμά της. Επίσης, ο Ερμής, παριστάνεται στο περίφημο ανάγλυφο του Ορφέα να υπενθυμίζει στην Ευρυδίκη, πιάνοντάς της ελαφρά το χέρι, ότι πρέπει να επιστρέψει οριστικά στον Κάτω Κόσμο.
Κατά τη μυθολογία, ο Ερμής, φορά φτερωτά χρυσά σανδάλια, με τα οποία μπορεί σαν γλάρος να γλυστρά πάνω στα κύματα, όποτε χρειάζεται, ενώ κρατάει τη θαυματουργική του ράβδο, με την οποία όποτε θέλει αποκοιμίζει ή ξυπνά από τον ύπνο τους ανθρώπους. Γι' αυτό άλλωστε τιμάται και ως υπνοδότης, ύπνου προστάτης και ονειροπομπός.

Κατά το Διογένη Λαέρτιο (8,31) ο Πυθαγόρας αποκαλούσε τον Ερμή «θεϊκό ταμία των ψυχών», «πομπαίο» και «πυλαίο και χθόνιο», επειδή συνόδευε τις ψυχές των νεκρών στο υποχθόνιο βασίλειο μέσω της «Πύλης» του Άδη, όπου και φρόντιζε ο ίδιος ο Ερμής να συγκεντρωθούν οι καθαρές ψυχές στον «υψηλότερο χώρο», ενώ οι ακάθαρτες να βρεθούν σε «άρρηκτα δεσμά» με τις Ερινύες.
Στη Θεσσαλία είχε επικρατήσει η συνήθεια στα ελληνιστικά και στα ρωμαϊκά χρόνια να χαράζουν ή να ζωγραφίζουν κάτω από το όνομα του νεκρού, στο κάτω μέρος της επιτάφιας στήλης, μια μικρή ερμαϊκή στήλη με τις λέξεις «Ερμάου χθονίου», που σημαίνουν ότι η στήλη με το όνομα του νεκρού αφιερωνόταν στο χθόνιο Ερμή.

Και ο Πλούταρχος αναφέρει την τοπική συνήθεια των κατοίκων του Άργους, τριάντα ημέρες μετά το θάνατο συγγενικού τους προσώπου να θυσιάζουν για τον Ερμή, ο οποίος «δέχεται τις ψυχές των ανθρώπων, όπως το χώμα δέχεται τα σώματά τους». Παρόμοιο μνημόσυνο για τους δικούς τους νεκρούς είχαν και οι Αθηναίοι στη γιορτή των Χύτρων, την τρίτη και τελευταία ημέρα των Ανθεστηρίων, οπότε θυσίαζαν για τον ψυχοπομπό Ερμή και όχι για τους ολύμπιους θεούς.
Η δημοτικότητα του Ερμή αυξήθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό στα ύστερα χρόνια της αρχαιότητας, τότε που ολοκληρώθηκε και η μετεξέλιξή του, καθώς απέκτησε πολλαπλές ιδιότητες εντελώς ξένες προς την αρχική του χθόνια φύση. Έτσι, από χθόνιος θεός του Κάτω Κόσμου και ψυχοπομπός των νεκρών ψυχών θα μετεξελιχθεί μέχρι και σε θεό των γυμναστηρίων και του αθλητισμού, προστάτη των αθλητικών αγώνων.

Πολλά γυμνάσια αφιερώθηκαν τότε στον Ερμή τον αγώνιο ή εναγώνιο, τον οποίο τιμούσαν συνήθως μαζί με τον Ηρακλή. Σε αρκετά γυμνάσια έχουν βρεθεί πολλά αναθήματα με την επιγραφή «Ερμήι και Ηρακλεί», ενώ, όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας, στη Μεγαλόπολη υπήρχε κοινός ναός για τους δύο θεούς, κοντά σε στάδιο. Μεγάλες γιορτές προς τιμήν του Ερμή, ως προστάτη των αθλητών και αθλητικών συλλόγων (τα λεγόμενα Ερμαία) τελούνταν σε πολλές πόλεις της Ελλάδας και της Ρώμης, ενώ η τέταρτη ημέρα του μήνα ήταν αφιερωμένη στον Ερμή, όπως στη Ρώμη η τετάρτη ημέρα της εβδομάδας.

Οι Ρωμαίοι πρώτοι μεταμόρφωσαν τον Ερμή σε θεό εμπορίου, τον Mercurius, με το γεμάτο βαλάντιο στο χέρι. Πάντως, τα γυμναστήρια με τον καιρό έχασαν τον αρχικό χαρακτήρα της σωματικής αγωγής, καθώς σε ειδικές αίθουσές τους, μετά τις σωματικές ασκήσεις γινόντουσαν και θεωρητικά μαθήματα. Μάλιστα δίδασκαν διακεκριμένοι λόγιοι της εποχής (ιδίως ρήτορες και φιλόσοφοι), με αποτέλεσμα ο Ερμής αυτόματα να γίνει προστάτης και των γραμμάτων και της ρητορικής (λόγιος Ερμής).

Ριζικά επίσης άλλαξε και η εικαστική του παράσταση: ενώ οι αρχαϊκοί αγγειογράφοι, εκφράζοντας τις μεταθανάτιες αντιλήψεις της εποχής τους, απεικόνιζαν σε λευκές ληκύθους το σκυθρωπό χθόνιο Ερμή, ως σεβάσμιο γενειοφόρο ψυχοπομπό, κατά την κλασική και ιδιαίτερα την ελληνιστική εποχή παριστανόταν ως ωραίος έφηβος με καλογυμνασμένο (πραξιτέλειο) σώμα, όπως φαίνεται από το γυμνό άγαλμά του που βρέθηκε στην Άνδρο (μόνο ένα φίδι που ελίσσεται σε παρακείμενο κορμό δέντρου, μαρτυρεί το χθόνιο χαρακτήρα του).

Άλλωστε, μ' αυτήν τη μορφή ο Ερμής γίνεται αργότερα, μαζί με τον Έρωτα και τον Ηρακλή, ο θεός της αθλούμενης νεολαίας και των γυμναστηρίων. «Η πραξιτέλεια αυτή εικόνα του Ερμή απέχει τόσο πολύ από τη σεβάσμια μορφή του παλιού χθόνιου θεού, ώστε φαίνεται σα να παριστάνει άλλο θεό», επισημαίνει ο Ν. Παπαχατζής.

Ο Ερμής παριστάνεται συνήθως και με φτερωτά πέδιλα και με το πλατύγυρο καπέλο του, τον πέτασο, σύμβολα της αέρινης ταχύτητας του αγγελιοφόρου θεού και κρατώντας τη μαγική χρυσή ράβδο του, το κηρύκειον, αρχαιότατο σύμβολο της ποιμενικής του φύσης και της αφθονίας. Άλλα ιερά σύμβολα, εκτός από τον φαλλό, σύμβολο γονιμότητας, είναι η αόρατη κυνή, το ξίφος και το δρέπανο, σύμβολα της χθόνιας φύσης του, ο δίσκος, σύμβολο του θεού προστάτη της γυμναστικής και των αθλητικών αγώνων, ο αυλός (σύριγξ), η λύρα και η κιθάρα, σύμβολα της μουσικής του φύσης, και τέλος το βαλάντιον, σύμβολο του θεού προστάτη του εμπορίου και των συναλλαγών.

Read more