Στις 3 Ιουλίου του 1908, ο Ιταλός αρχαιολόγος Λουΐντζι Περνιέ (Luigi Pernier), έκανε μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις σχετικά με τα μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας. Η ανακάλυψη έγινε στην Μινωική πόλη της Φαιστού (νότια Κρήτη), και το εύρημα είναι ο περιβόητος δίσκος της Φαιστού.
 |
| Ο δίσκος της Φαιστού (1η πλευρά). Αποτυπώνονται 122 σύμβολα. |
 |
| Ο δίσκος της Φαιστού (2η πλευρά). Αποτυπώνονται 119 σύμβολα. |
Χρονολογείται στον 17ο
αιώνα π.Χ. και είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αρχαίας
Ελλάδας, καθώς ο σκοπός και τα αναγραφόμενα σύμβολα σε αυτόν, παραμένουν
έως σήμερα άγνωστα.
Ο δίσκος έχει μέση διάμετρο περίπου 15 εκατοστά, ενώ το πάχος του είναι 2 περίπου εκατοστά και είναι φτιαγμένος από πηλό.
Υπάρχουν
πάνω του χαραγμένα, 45 διαφορετικά σύμβολα. Στην μία πλευρά υπάρχει
σειρά από 122 σύμβολα ενώ στην δεύτερη πλευρά είναι χαραγμένα 119
σύμβολα. Τα σύμβολα, με την χρήση κάθετων γραμμών, είναι χωρισμένα σε
ομάδες (λέξεις).
 |
| Ο δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε στην Αγία Τριάδα της νότιας Κρήτης, 3 χλμ. δυτικά από τα ανάκτορα της Φαιστού. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, στην Αγία Τριάδα βρισκότανε το "θερινό ανάκτορο" των βασιλέων της Φαιστού. |
Πάρα
πολύ αρχαιολόγοι και ερευνητές, έχουν προσπαθήσει να αποκρυπτογραφήσουν
τον δίσκο της Φαιστού. Έχουν δοθεί πολλές ερμηνείες, όπως για
παράδειγμα ότι πρόκειται για προσευχή, για ένα γεωμετρικό θεώρημα, για
διήγηση μιας ιστορίας, για ημερολόγιο και άλλα πολλά. Μερικοί πιστεύουν
ότι περιγράφει τους άθλους του Ηρακλή, αλλά και ότι συμβολίζει την
εξέλιξη της ανθρώπινης φύσης. Άλλοι μελετητές πιστεύουν ότι μερικά
σύμβολα δηλώνουν σχέσεις με το αστέρι Σείριο.
 |
Απεικόνιση των συμβόλων
της πρώτης πλευράς του δίσκου της Φαιστού, ομαδοποιημένα σχηματίζοντας
λέξεις έτσι ακριβώς όπως είναι στο εύρημα.
|
 |
Απεικόνιση των συμβόλων
της δεύτερης πλευράς του δίσκου της Φαιστού, ομαδοποιημένα
σχηματίζοντας λέξεις έτσι ακριβώς όπως είναι στο εύρημα.
|
Επίσημα,
από την επιστημονική κοινότητα, δεν έχει γίνει αποδεκτή καμία ερμηνεία.
Έτσι ο δίσκος παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια.
  |
Στην πρώτη πλευρά του
δίσκου της Φαιστού, υπάρχει ένα σύμβολο που μοιάζει με ένα Αγνώστου
Ταυτότητος Ιπτάμενο Αντικείμενο (Α.Τ.Ι.Α. ή UFO). Η επίσημη άποψη της
επιστημονικής κοινότητας, είναι ότι πρόκειται για ένα καπάκι, ή για ένα
εργαλείο για την κοπή του δέρματος. Το γεγονός όμως ότι ο μυκηναϊκός
πολιτισμός εξαφανίστηκε έτσι ξαφνικά, βάζει πολύ κόσμο σε σκέψεις.
|
Μερικές από τις ερμηνείες που έχουν δοθεί για το κείμενο στο δίσκο της Φαιστού, είναι οι παρακάτω:
- Θρησκευτικός ύμνος
- Λίστα με ονόματα στρατιωτών
- Έγγραφο στη Χιττιτική γλώσσα (γλώσσα των Χετταίων) στην οποία ένας βασιλιάς συζητά την ανέγερση του ανακτόρου της Φαιστού
- Προσευχή
- Γεωμετρικό θεώρημα
- Διήγηση μιας ιστορίας
- Ημερολόγιο
- Περιγράφει τους άθλους του Ηρακλή
- Εξιστορεί την εξέλιξη της ανθρώπινης φύσης
- Αναφορά στο αστέρι Σείριο
- Η ιστορία της "Γέννεσης"
- Αναφορά στον Δαίδαλο και στον λαβύρινθο του Μινώταυρου τον οποίο και κατασκεύασε
- Εξιστόρηση του Μεγάλου Κατακλυσμού
- Διπλής όψεως σφραγίδα, που με την αποτύπωσή της πάνω στην άμμο, χρησιμοποιούταν σαν εργαλείο εκμάθησης για τους αστρονόμους της εποχής.
Ο
μελετητής του Μινωϊκού πολιτισμού Λεόν Πομεράνς πιστεύει πως ο δίσκος
της Φαιστού δεν χρειάζεται μετάφραση αλλά ερμηνεία. Αυτή του την άποψη
την στηρίζει στην ιδέα πως τα σύμβολα δεν αφορούν κάποια γλώσσα αλλά
πρόκειται για αλληγορικά σύμβολα (όπως π.χ. τα αστρολογικά). Αυτά τα
σύμβολα βρέθηκαν σε έναν πέλεκυ στο μινωικό
σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου, όπως επίσης σε έναν λίθο σε σχήμα πυραμίδας
στην περιοχή των Μαλίων. Οπότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως αυτή η
γραφή είχε ευρύτερη χρήση.Ο Θεόδωρος Αξιώτης
χρησιμοποιώντας και εκείνος την ερμηνεία των συμβόλων ανακαλύπτει πίσω
από τον δίσκο, τον Μινωϊκό πολιτισμό και πιθανολογεί ο δίσκος αυτός να
περιγράφει τους άθλους του Ηρακλή.
Ας πάμε τώρα σε έναν άλλον έλληνα, τον κο Πολύμερο, ο οποίος είναι γλωσσολόγος και μελετητής του μινωϊκού πολιτισμού. Στο βιβλίο του «Ο Δίσκος της Φαιστού έλυσε την σιωπή του» μας μαθαίνει … Ξεκινά με μία καινοτομία : δεν διαβάζει τον δίσκο από την περιφέρεια προς το κέντρο όπως όλοι οι προγενέστεροι έκαναν αλλά από το κέντρο προς την περιφέρεια και ομολογώ πως έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Να γιατί :
Αποκρυπτογράφηση :
«Ιέρεια ανακτορική / ιαθώ τε βόα / ιερά μάτια ανήγαγα σά / Ερατοία, ιαρήια τέλεια ανακτορόποι / ανήγαγα σα/ (Η) δε Πυθία μοι ειπέ τε βω / δε μέγα ιλάσουσα θύσω αίγας δέκα, νάπη / φυγοιόα τε ποέjα ανασταθείσα / Όλα δίδω ιατά / Μϊι δίδω άλλα τόσα / Και έσω εμοί, επίνοσα κειτοντία / θεραπεία. Ζάφυσα Γαία .
Μετάφραση :
Ιέρεια ανακτορική / φώναξε δυνατά για να γίνω καλά / ιερά ιμάτια έφερα δω πάνω σε εσένα / Σεβαστή, σφάγια τέλεια για τα ανάκτορα / έφερα εδώ πάνω για σένα / (Η) δε Πυθία μου είπε να έρθω σε εσένα / και αφού κάνω μεγάλο ιλασμί / να θυσιάσω δέκα γίδες στην κοιλάδα / και θα φύγω πεζή αφού σταθώ στα πόδια μου / Όλα σου δίνω τα νοσήλια / και θα σου δώσω άλλα τόσα / Και γίνε μου θαλερή Γαία / θεραπεύτρια της αρρώστιας μου.
Μία άρτια μετάφραση με τις πέντε προτάσεις να δίνουν μία σαφή εικόνα για το νόημα του κειμένου. Δεν γνωρίζω αν σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η μετάφραση αυτή, αν και θα με ξάφνιαζε αν γινόταν τόσο γρήγορα. Το βιβλίο είναι σχετικά νέο.
Θα ήθελα να προσθέσω πως παρά τις όποιες διαφωνίες αναφορικά με την ερμηνεία ή/και μετάφραση του δίσκου της Φαιστού, αυτό καθεαυτό το γεγονός της ύπαρξης τυπογραφίας ήδη από τον 17ο αιώνα π.χ., είναι σπουδαίο. Μας δείχνει με το δάχτυλο (αγενέστατα, το ομολογώ) έναν πολιτισμό πιο προηγμένο από αυτόν που φανταζόμαστε οι περισσότεροι. Αν αποφύγουμε να εστιάσουμε το βλέμμα μας στο δάχτυλο, ίσως να καταφέρουμε να δούμε που δείχνει! Ας δούμε το σύνολο του πολιτισμού, ενός νησιού όπου οι κάτοικοί του είχαν στην διάθεσή τους μηχανικούς και τεχνίτες του επιπέδου του Δαίδαλου. Κατασκευές του είδους του Λαβύρινθου και μηχανές σαν τον Τάλω ο οποίος προστάτευε όλο το νησί, τρέχοντας από άκρη σε άκρη. Βρέθηκαν νομίσματα που απεικονίζουν το γνωστό αυτό ρομπότ της αρχαιότητας στην Φαιστό. Λέτε να είναι μύθος; Ίσως. Ίσως, όμως να είναι τόσο μύθος όλα αυτά, όσο ήταν μύθος και η Τροία πριν την ανακάλυψή της …Οι αρχαίοι Έλληνες ταξίδευαν. Ταξίδευαν πολύ. Είχαν στην διάθεσή τους μέσα, που ο εγωισμός του «προηγμένου ανθρώπου» που δημιούργησε έναν «προηγμένο πολιτισμό» δεν μας αφήνει να δούμε.
Την άνοιξη του 2004 βρέθηκε σε μεγάλη απόσταση από την Κρήτη, και για την ακρίβεια στην βορειοδυτική Ελλάδα (νομίζω στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων) 2ος δίσκος πανομοιότυπος με εκείνον της Φαιστού, οπότε σήμερα έχουμε ήδη 2 τέτοιους δίσκους. Η είδηση αυτή ακούστηκε στην κρατική τηλεόραση (ΝΕΤ). Έψαξα να βρω περισσότερα στοιχεία όμως στάθηκε αδύνατον. Στην αρχή σκέφτηκα να μην αναφέρω αυτήν την πληροφορία στο παρόν κείμενο, μόνο και μόνο επειδή δεν μπορώ να την αποδείξω. Όμως από την μία πλευρά σκέφτηκα πως κάποιος αναγνώστης ίσως ψάξει επιτυχέστερα από εμένα ή ενδεχόμενα να έχει καλύτερες προσβάσεις σε πληροφορίες, και από την άλλη προβληματίστηκα διότι μου φάνηκε πολύ παράξενο να εξαφανιστεί μία τέτοια είδηση, η οποία ανατρέπει πολλά. Ο δίσκος της Φαιστού παύει να είναι θέμα της Κρήτης και μόνο. Γίνεται εθνικό προϊόν.
Ας πάμε τώρα σε έναν άλλον έλληνα, τον κο Πολύμερο, ο οποίος είναι γλωσσολόγος και μελετητής του μινωϊκού πολιτισμού. Στο βιβλίο του «Ο Δίσκος της Φαιστού έλυσε την σιωπή του» μας μαθαίνει … Ξεκινά με μία καινοτομία : δεν διαβάζει τον δίσκο από την περιφέρεια προς το κέντρο όπως όλοι οι προγενέστεροι έκαναν αλλά από το κέντρο προς την περιφέρεια και ομολογώ πως έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Να γιατί :
Αποκρυπτογράφηση :
«Ιέρεια ανακτορική / ιαθώ τε βόα / ιερά μάτια ανήγαγα σά / Ερατοία, ιαρήια τέλεια ανακτορόποι / ανήγαγα σα/ (Η) δε Πυθία μοι ειπέ τε βω / δε μέγα ιλάσουσα θύσω αίγας δέκα, νάπη / φυγοιόα τε ποέjα ανασταθείσα / Όλα δίδω ιατά / Μϊι δίδω άλλα τόσα / Και έσω εμοί, επίνοσα κειτοντία / θεραπεία. Ζάφυσα Γαία .
Μετάφραση :
Ιέρεια ανακτορική / φώναξε δυνατά για να γίνω καλά / ιερά ιμάτια έφερα δω πάνω σε εσένα / Σεβαστή, σφάγια τέλεια για τα ανάκτορα / έφερα εδώ πάνω για σένα / (Η) δε Πυθία μου είπε να έρθω σε εσένα / και αφού κάνω μεγάλο ιλασμί / να θυσιάσω δέκα γίδες στην κοιλάδα / και θα φύγω πεζή αφού σταθώ στα πόδια μου / Όλα σου δίνω τα νοσήλια / και θα σου δώσω άλλα τόσα / Και γίνε μου θαλερή Γαία / θεραπεύτρια της αρρώστιας μου.
Μία άρτια μετάφραση με τις πέντε προτάσεις να δίνουν μία σαφή εικόνα για το νόημα του κειμένου. Δεν γνωρίζω αν σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η μετάφραση αυτή, αν και θα με ξάφνιαζε αν γινόταν τόσο γρήγορα. Το βιβλίο είναι σχετικά νέο.
Θα ήθελα να προσθέσω πως παρά τις όποιες διαφωνίες αναφορικά με την ερμηνεία ή/και μετάφραση του δίσκου της Φαιστού, αυτό καθεαυτό το γεγονός της ύπαρξης τυπογραφίας ήδη από τον 17ο αιώνα π.χ., είναι σπουδαίο. Μας δείχνει με το δάχτυλο (αγενέστατα, το ομολογώ) έναν πολιτισμό πιο προηγμένο από αυτόν που φανταζόμαστε οι περισσότεροι. Αν αποφύγουμε να εστιάσουμε το βλέμμα μας στο δάχτυλο, ίσως να καταφέρουμε να δούμε που δείχνει! Ας δούμε το σύνολο του πολιτισμού, ενός νησιού όπου οι κάτοικοί του είχαν στην διάθεσή τους μηχανικούς και τεχνίτες του επιπέδου του Δαίδαλου. Κατασκευές του είδους του Λαβύρινθου και μηχανές σαν τον Τάλω ο οποίος προστάτευε όλο το νησί, τρέχοντας από άκρη σε άκρη. Βρέθηκαν νομίσματα που απεικονίζουν το γνωστό αυτό ρομπότ της αρχαιότητας στην Φαιστό. Λέτε να είναι μύθος; Ίσως. Ίσως, όμως να είναι τόσο μύθος όλα αυτά, όσο ήταν μύθος και η Τροία πριν την ανακάλυψή της …Οι αρχαίοι Έλληνες ταξίδευαν. Ταξίδευαν πολύ. Είχαν στην διάθεσή τους μέσα, που ο εγωισμός του «προηγμένου ανθρώπου» που δημιούργησε έναν «προηγμένο πολιτισμό» δεν μας αφήνει να δούμε.
Την άνοιξη του 2004 βρέθηκε σε μεγάλη απόσταση από την Κρήτη, και για την ακρίβεια στην βορειοδυτική Ελλάδα (νομίζω στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων) 2ος δίσκος πανομοιότυπος με εκείνον της Φαιστού, οπότε σήμερα έχουμε ήδη 2 τέτοιους δίσκους. Η είδηση αυτή ακούστηκε στην κρατική τηλεόραση (ΝΕΤ). Έψαξα να βρω περισσότερα στοιχεία όμως στάθηκε αδύνατον. Στην αρχή σκέφτηκα να μην αναφέρω αυτήν την πληροφορία στο παρόν κείμενο, μόνο και μόνο επειδή δεν μπορώ να την αποδείξω. Όμως από την μία πλευρά σκέφτηκα πως κάποιος αναγνώστης ίσως ψάξει επιτυχέστερα από εμένα ή ενδεχόμενα να έχει καλύτερες προσβάσεις σε πληροφορίες, και από την άλλη προβληματίστηκα διότι μου φάνηκε πολύ παράξενο να εξαφανιστεί μία τέτοια είδηση, η οποία ανατρέπει πολλά. Ο δίσκος της Φαιστού παύει να είναι θέμα της Κρήτης και μόνο. Γίνεται εθνικό προϊόν.
Μπορούμε
να πούμε ότι ο δίσκος της Φαιστού, πέρα από τα μυστήρια που τον
περιλαμβάνουν είναι αναμφισβήτητα ο πρώτος «σκληρός δίσκος» υπολογιστών.
Ότι και να γράφει πάντως, μπορούμε να τον χαρακτηρίσουμε «σκληρό δίσκο»
υπολογιστών “Double sided”, “Low density” και “Read only”, ο οποίος
δουλεύει μέχρι σήμερα.
Αν η διορατικότητα των Ελλήνων συμβάδιζε και με την ιδιοφυία τους, τότε ίσως Βιομηχανική Επανάσταση να είχε αρχίσει χίλια χρόνια πριν απο τον Κολόμβο. Και στην εποχή μας δεν θα προσπαθούσαμε να κατακτήσουμε την Σελήνη,αλλά τους άλλους πλανήτες. Αρθουρ Κλάρκ.
Οτι κι αν σκεφτείς νομίζοντας οτι πρωτοτυπείς, θα ανακαλύψεις τελικά οτι εκείνοι οι αναθεματισμένοι αρχαίοι Έλληνες το είχαν σκεφτεί πρώτοι. Τσαρλς Φορι
