Η μυθική Αίθουσα των Αρχείων στην Αίγυπτο

Υπάρχει τελικά η μυθική «Αίθουσα των Αρχείων» στην Αίγυπτο? (Βιντεο)

Η ανακάλυψη μιας τεράστιας υπόγειας βιβλιοθήκης που πραγματοποιήθηκε το 2008, από μια ομάδα του Βελγίου και ερευνητές της Αιγύπτου, θα μπορούσε να αλλάξει για πάντα την ιστορία και την προέλευση του αρχαίου Αιγυπτιακού πολιτισμού.
Κι αυτό διότι συνδέεται μυθολογικά με την αρχαία παράδοση.
Στην πορεία των αιώνων έχει παραμείνει ο «θρύλος» μιας χαμένης υπόγειας αίθουσας, γνωστής ως «Αίθουσα των Αρχείων», η οποία είναι το κλειδί για τον πολιτισμό και την αληθινή ιστορία της ανθρωπότητας. Εικάζεται ότι βρίσκεται θαμμένη κάτω από την αινιγματική Σφίγγα της Γκίζας. Όμως η ύπαρξη του «θρύλου» γύρω από την «Αίθουσα των Αρχείων», τεκμηριώνεται από αρχαίους παπύρους, οι οποίοι αναφέρουν με βεβαιότητα, ότι τα Αρχεία εξηγούν πράγματα για την ιστορία της χαμένης ηπείρου της Ατλαντίδος καθώς και που ήταν ακριβώς η θέση της. Η σπουδαιότητα της Αίθουσας αυτής συγκρίνεται δε με εκείνη της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, η οποία στέγαζε την Ελληνική Γνώση.
Το σημαντικό επίσης είναι, ότι την ύπαρξη μιας «υπόγειας βιβλιοθήκης» αναφέρουν ο Ηρόδοτος και ο Στράβων, οι οποίοι την επισκέφθηκαν και πρόλαβαν να καταγράψουν το θρυλικό υπόγειο συγκρότημα, που μοιάζει με «λαβύρινθο», πριν εξαφανιστεί από την ιστορία. Ο πρώτος που το κατέγραψε ήταν ο Ηρόδοτος, περιγράφοντας το εξής : «… ο λαβύρινθος βρίσκεται λίγο πάνω από την λίμνη της Μοίρης και σχεδόν απέναντι σ” αυτό που ονομάζεται Πόλη του Κροκόδειλου» («Ιστορίες», βιβλίο ΙΙ, 148)…. , και συνεχίζει: « έχει δώδεκα σκεπαστά δικαστήρια , με πύλες (που είναι) απέναντι η μία στην άλλη, έξι από τη βόρεια πλευρά και έξι από τη Νότια, οι οποίες ενώνονται μεταξύ τους, ενώ από την έξω πλευρά τις περιβάλλει το ίδιο τοίχος. Και υπάρχουν σε αυτό δύο είδη θαλάμων, το ένα είδος κάτω από το έδαφος και το άλλο πάνω από αυτά, τρεις χιλιάδες τον αριθμό..» .
Πράγματι, οι ερευνητές βρήκαν ένα υπόγειο ναό να αποτελείται από 3.000 δωμάτια, τα οποία είναι γεμάτα με απίστευτες τοιχογραφίες και ιερογλυφικά. Το αινιγματικό αυτό υπόγειο συγκρότημα βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα πιο έξω από το Κάιρο, στη Χαουάρα κοντά στη Πυραμίδα του Αμενεμχάτ ΙΙΙ. Είναι μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της Αρχαίας Αιγύπτου, παρόλα αυτά μόνο λίγοι γνωρίζουν ακόμα για την ύπαρξή της. Όμως, με βάση τις περιγραφές των αρχαίων κειμένων σαν αυτές που προέρχονταν από τον Ηρόδοτο, επισκέφθηκαν κι άλλοι κατά το μακρινό παρελθόν τον «μαγικό» χώρο. Τον 17ο αιώνα ένας λόγιος ονόματι Αθανάσιος Κίρχερ δημιούργησε την πρώτη εικαστική αναπαραγωγή του αινιγματικού τεράστιου χώρου ακριβώς όπως τον περιέγραψε ο Ηρόδοτος.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό NRIAG, και αντηλλάγησαν απόψεις σε μια δημόσια διάλεξη στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης, παρουσία των ΜΜΕ του Βελγίου. Ωστόσο, το θέμα των ευρημάτων «πνίγηκε» γρήγορα επειδή ο Γενικός Γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου έθεσε βέτο για όλες τις περαιτέρω ανακοινώσεις της ανακάλυψης, επικαλούμενος λόγους Εθνικής Ασφάλειας για την Αίγυπτο.
Οι επίσημοι μελετητές εν γένει δηλώνουν σταθερά ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη που να λέει ότι «Η Αίθουσα των Αρχείων» υφίσταται, αλλά, επιστήμονες όπως ο Robert Schoch και ο Thomas Dobeck μεταξύ άλλων πιστεύουν ότι πράγματι θα μπορούσε να βρίσκεται κάτω από τη Σφίγγα. Ενώ, κάποιοι άλλοι είναι βέβαιοι για την ύπαρξη της κι ότι δεν χτίστηκε από τους αρχαίους Αιγυπτίους, αλλά μάλλον από έναν παλαιότερο αρχαίο πολιτισμό που προηγείται του Αρχαίου Αιγυπτιακού.
Όπως και νάχει η όλη υπόθεση, ακόμα κι αν οι ερευνητές επιβεβαιώσουν την ύπαρξη της «Αίθουσας των Αρχείων» στο υπόγειο συγκρότημα, θα πρέπει να γίνουν μεγάλες εκσκαφές στο μέλλον προκειμένου να διερευνηθεί το απίστευτο εύρημα. Είναι άραγε πράγματι η χαμένη «Αίθουσα των Αρχείων»? Πολύ πιθανόν, λόγω της εξαιρετικής σημασίας της, η κυβέρνηση της Αιγύπτου να πήρε την απόφαση να αρνηθεί περαιτέρω μελέτες και ανασκαφές;

Read more

Ιωάννης Καποδίστριας υπόδειγμα Ηγετη

Τοῦ Ἀντωνίου Ἀ. Ἀντωνάκου
Καθηγητοῦ, Φιλολόγου Ἱστορικοῦ, Συγγραφέως
Β΄Ἀντιπροέδρου τῆς Ἐπιτροπῆς Ἐνημερώσεως ἐπἰ τῶν Ἐθνικῶν Θεμάτων

Εἶναι γνωστὸν ὅτι ἡ μοναδικὴ περίοδος στὴν νεώτερη ἑλληνικὴ ἱστορία, ποὺ εἴχαμε κράτος ἑλληνικό, χωρὶς ἐξαρτήσεις, ἦταν ἡ περίοδος Καποδίστρια. Ὁ μεγάλος Ἕλληνας ἔδωσε ὅλη του τὴν περιουσία γιὰ τὸ ἑλληνικὸ κράτος, τὸ ὁποῖο σήμερα, διὰ τῶν αἰσχρῶν «κυβερνητικῶν μεταπολιτευτικῶν» καὶ ὄχι μόνον «ἐκπροσώπων» του, δὲν ἔχει τὸ ἄγαλμά του στὸ ἑλληνικὸ κοινοβούλιο. Καὶ λέω «κυβερνητικῶν», διότι ἡ κάθε κυβέρνηση ὡς ἔχουσα τὴν πλειοψηφία τῶν βουλευτῶν, θὰ μποροῦσε, ἐὰν ἤθελε, νὰ νομοθετήση καὶ νὰ ἐφαρμόση τὶς ἀποφάσεις της, ὅπως ἔκανε γιὰ τὰ ἀγάλματα τῶν πολυμνημονευμένων Χαριλάου Τρικούπη, (πρωθυπουργοῦ τῆς πρῶτης πτωχεύσεως τῆς Ἑλλάδος) καὶ τοῦ Ἐλ. Βενιζέλου, (τοῦ προτείναντος τὸν σφαγέα τοῦ Ἑλληνισμοῦ Κεμάλ Ἀτατοὺρκ γιὰ Νόμπελ Εἰρήνης).

• Χωρὶς κανένα ἄλλο ἐφόδιο παρὰ τὴν εὐφυΐα καὶ τὴν ἐργατικότητά του, ὁ κόμης Καποδίστριας εἶχε γίνει ὁ πλέον ἀπαραίτητος συνεργάτης τοῦ ἰσχυροτέρου ἡγεμόνος τῆς ἐποχῆς, τοῦ τσάρου Ἀλεξάνδρου. Χωρὶς νὰ εἶναι πειθήνιο ὄργανό του (ὅπως κάποιοι σημερινοὶ ἡγέτες ἀπέναντι στοὺς κοσμοεξουσιαστές), εἶχε καταφέρει νὰ τοῦ ἀποδείξη τόσο τὴν πίστη του ὅσο καὶ τὴν ἀκεραιότητα τοῦ χαρακτῆρα του καὶ τὴν ἀποτελεσματικότητα στὴν ἄσκηση τῶν καθηκόντων του. Μία μέρα πρὶν φύγη ἀπὸ τὸ Παρίσι ὁ Ἀλέξανδρος φώναξε τὸν Ἕλληνα διπλωμάτη καὶ τοῦ ἀνακοίνωσε τὴν ἀπόφασή του νὰ τὸν χρίση ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν δίπλα στὸν Nesselrode. Ὁ πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια ἄγνωστος κόμης, ποὺ μπῆκε στὴν ὑπηρεσία τοῦ τσάρου γιὰ νὰ μπορέση ἁπλῶς νὰ κερδίση κάτι γιὰ τὴν πατρίδα του, τοποθετήθηκε στὴν θέση τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν καὶ ἄφησε κατάπληκτες ὅλες τὶς ξένες κυβερνήσεις, οἱ ὁποῖες ἀπὸ τὴν μία ἔσπευσαν νὰ κερδίσουν τὴν εὔνοιά του, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη νὰ στείλουν τοὺς καλλίτερούς τους πράκτορες, περιμένοντας τὸ πρῶτο του λάθος. Στὴν Ἁγία Πετρούπολη ἔφθασε τὸν Γενάρη τοῦ 1816.

Ὁ τσάρος τὸν διώρισε μυστικό σύμβουλό του, κανοντάς τον τρίτο στὴν ἱεραρχία τοῦ ρωσικοῦ κράτους. Ἐπίσης τοῦ ἀνακοίνωσε πὼς ἀπὸ τὸ Παρίσι καὶ μετά, έπειδή καμμία διπλωματικὴ ἐργασία δὲν εἶχε προχωρήσει, ὅλα εἶχαν παραπεμφθῆ σὲ λύση ἀπὸ αὐτόν. Συναντήθηκε μὲ τὸν Nesselrode καὶ βρῆκαν ἀμέσως τὸ τὸν τρόπο δράσεως. Ὁ Καποδίστριας ἀσχολήθηκε μὲ τὴν ὀργάνωση τοῦ ὑπουργείου τῶν Ἐξωτερικῶν. Ἡ δουλειὰ ποὺ ἔπρεπε νὰ γίνη στὸ ὀργανωτικὸ κομμάτι ἦταν μεγάλη καὶ μὲ πολλὴ λεπτομέρεια. Ο Nesselrode ἔκανε ὅλες τὶς φανερὲς ἀκροάσεις καὶ ὁ Καποδίστριας ὅλες τὶς μυστικές. Ὀργάνωσε τοὺς θεσμούς, τὴν ἐκπαίδευση καὶ τὴν οἰκονομία τῆς χώρας. Μοίρασε τὶς τεράστιες ἐκτάσεις ποὺ ἀνῆκαν σὲ πασάδες καὶ μπέηδες στοὺς γηγενεῖς ἀκτήμονες καὶ δουλοπάροικους. Οὔτε αὐτὸς οὔτε κανεὶς ἀπὸ τὴν οἰκογένειά του ἀπέκτησε ποτὲ μία σπιθαμὴ γῆς στὴν χώρα αὐτή. Οἱ πειρασμοὶ τῆς ἀπόλυτης ἐξουσίας πραγματικὰ δὲν ἄγγιζαν τὸν μεγάλο Ἕλληνα οὔτε στὸ μικρότερο βαθμό, ἐν ἀντιθέσει πρὸς ὅ,τι συμβαίνει σήμερα.
Κάποιοι θεώρησαν ὅτι ἡ σταδιοδρομία του εἶχε φθάσει στὸ τέρμα της, χωρὶς νὰ γνωρίζουν τὴν μεγάλη φιλοπατρία του. Εἶναι γεγονὸς ὅτι ἡ Εὐρώπη, δὲν ἤθελε νὰ πολεμήσει ἄλλο. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁ Καποδίστριας ἦταν ὁ πιὸ ἰσχυρὸς ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν του ἰσχυρότερου κράτους της. Δὲν εἶχε λοιπὸν νὰ περιμέμη κάτι παραπάνω. Οἰκονομικὰ εἶχε ἀποκατασταθῆ ἀπὸ τὴν μισθοδοσία του. Οἱ ξένοι μονάρχες τὸν παρασημοφόρησαν πολλὲς φορὲς καὶ οἱ διπλωμάτες τῆς Εὐρώπης ἐπιζητοῦσαν τὴν εὔνοιά του μὲ ζῆλο. Αὐτὲς ὅμως εἶναι σκέψεις ἀτόμων χωρὶς ὑψηλὰ ἰδανικά!
Δὲν θὰ μποροῦσε ποτέ, κανένας ἀπὸ αὐτοὺς νὰ φαντασθῆ ὅτι ἡ καρδιά τοῦ μεγάλου ἀνδρὸς Καποδίστρια πονοῦσε γιὰ τοὺς συμπατριῶτες του Ἕλληνες, ποὺ δυστυχοῦσαν καὶ ταλαιπωροῦντο. Γι’ αὐτὸ μέρος τοῦ μισθοῦ του τὸ ἔδινε σὲ φτωχοὺς Ἕλληνες τῆς Ρωσίας. Κανένας ἀπὸ αὐτοὺς δὲν μποροῦσε νὰ φαντασθῆ ὅτι ὁ στόχος του ἦταν ἄλλος καὶ δὲν εἶχε ἐπιτευχθῆ ἀκόμα. Ἤξερε πὼς οἱ Ἕλληνες περίμεναν ἀπὸ αὐτὸν τὴν ἐλευθερία τους.
Κι σὰν τὴν ἀπέκτησαν καὶ ἔκαναν τὸν Καποδίστρια Κυβερνήτη τῆς Ἑλλάδος, αὐτὸς τὸ ἀνταπέδωσε στὸν μέγιστο βαθμό. Ὅταν οἱ Μεγάλες Δυνάμεις τῆς ἐποχῆς δὲν τοῦ ἔδιναν δάνεια, θεωρῶντας τον ὄργανο τῆς ρωσικῆς πολιτικῆς, ἔβαλε ὑποθήκη τὴν προσωπική του περιουσία γιὰ νὰ κοπῆ νόμισμα. Ἐκτὸς αὐτοῦ ἔκανε μία δήλωση, τελείως διαφορετικὴ ἀπὸ κάθε δήλωση τῶν σημερινῶν μεταπολιτευτικῶν κυβερνητικῶν καὶ ἄλλων «πολιτικῶν τρωκτικῶν», ποὺ ἂν καὶ ἔφεραν τὴν Ἑλλάδα σὲ αὐτὴν τὴν θέση, δὲν ἐννοοῦν νὰ χάσουν οὔτε ἕνα εὐρὼ ἀπὸ τὶς παχυλὲς ἀμοιβές τους. Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ εἰδοποιὸς διαφορὰ τοῦ Μεγάλου Ἀνδρὸς ἀπὸ τὰ ἀσήμαντα σημερινὰ ἀνδρείκελα τῆς πολιτικῆς. 

"«Ελπίζω ότι όσοι εξ' υμών συμμετάσχουν εις την Κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μεθ ' εμού ότι εις τας παρούσας περιπτώσεις, όσοι ευρίσκονται εις δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν μισθούς αναλόγως με τον βαθμό του υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των, αλλ' ότι οι μισθοί ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα, τα οποία έχει η Κυβέρνησις εις την εξουσίαν της. Εφ ' όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν».

Αὐτὸς ὁ σπουδαῖος Κυβερνήτης, λοιπόν, ἀναγνωρίζοντας τὴν ἀνέχεια τῶν Ἑλλήνων τῆς ἐποχῆς του, οἱ ὁποῖοι μόλις εἶχαν βγῆ ἀπὸ ἕναν νικηφόρο, ἀλλὰ μὲ μεγάλο κόστος πόλεμο, εἶχε δηλώσει τὰ ἑξῆς: «Ὅταν... ἀφοῦ χτύπησα τὶς πόρτες τῶν παλατιῶν τῶν πλουσίων, κτύπησα μετὰ καὶ τὶς πόρτες τῶν καλυβῶν τῶν πτωχῶν, διὰ νὰ συλλέξω τὸν ὀβολὸ τοῦ πτωχοῦ, πρέπει νὰ μπορῶ νὰ τοὺς λέω μὲ παρρησία: ἔδωσα τὰ πάντα πρὶν ζητήσω καὶ τὴν δική σας βοήθεια γιὰ τοὺς ἀδελφούς μου».

Ἀλλὰ καὶ ἡ ἐντιμότητά του, ἡ ὁποία βεβαίως ἐπιστοποιήθη διὰ τῆς πλήρους προσφορᾶς τῆς προσωπικῆς του περιουσίας στὸν ἑλληνικὸ λαό, φαίνεται καὶ ἀπὸ τὰ παρακάτω λόγια του...
«Προτιμῶ τὸν θάνατον, παρὰ νὰ ἀπατήσω λαόν, ἐμπιστεύσαντα τὴν τύχην τοῦ εἰς τὴν ἀφοσίωσίν μου».
Ὡς ἀρχηγὸς κράτους, ὁ ὁποῖος γνώριζε τὴν κατάσταση τοῦ ἔθνους του καὶ τὶς δυσκολίες ποὺ ἀντιμετώπιζε ὁ λαός του πρότεινε τὸ «αὐτονόητο», ποὺ σήμερα φαντάζει «ἀδιανόητο» ... Ἰδοὺ λοιπὸν τὰ λόγια του:
«…Ἐλπίζω ὅτι ὅσοι ἐξ ὑμῶν συμμετάσχουν εἰς τὴν Κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μέθ’ ἐμοῦ ὅτι εἰς τὰς παρούσας περιπτώσεις, ὅσοι εὑρίσκονται εἰς δημόσια ὑπουργήματα δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ λαμβάνουν μισθοὺς ἀναλόγως μὲ τὸν βαθμὸ τοῦ ὑψηλοῦ ὑπουργήματός των καὶ μὲ τὰς ἐκδουλεύσεις των, ἀλλ’ ὅτι οἱ μισθοὶ οὗτοι πρέπει νὰ ἀναλογοῦν ἀκριβῶς μὲ τὰ χρηματικὰ μέσα, τὰ ὁποία ἔχει ἡ Κυβέρνησις εἰς τὴν ἐξουσίαν της…»
Σὲ ὅ,τι ἀφορᾷ τὸν ἴδιο, σὲ ὁμιλία του πρὸς τὴν Δ΄ Ἐθνοσυνέλευση ὁ πρῶτος Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος Ἰωάννης Καποδίστριας εἶπε...
«…ἐφ’ ὅσον τὰ ἰδιαίτερα εἰσοδήματά μου ἀρκοῦν διὰ νὰ ζήσω, ἀρνοῦμαι νὰ ἐγγίσω μέχρι καὶ τοῦ ὀβολοῦ τὰ δημόσια χρήματα, ἐνῶ εὑρισκόμεθα εἰς τὸ μέσον ἐρειπίων καὶ ἀνθρώπων βυθισμένων εἰς ἐσχάτην πενίαν».
Ἂς τολμήσουν νὰ κάνουν τὸ ἴδιο σήμερα οἱ κυβερνῆτες. Δόξα τῷ ἀφελεστώτῳ ἑλληνικῷ λαῷ, ἀπὸ τὸν ὁποῖον καὶ ἀπεκόμισαν περιουσίες, καὶ δόξα τῷ «πολιτικῷ ἐπαγγέλματι», οἱ περισσότεροι εἶναι κάτοχοι μεγάλων περιουσιῶν. Ἂν λοιπόν, ὅπως λένε οἱ ἴδιοι σὲ συνεντεύξεις τους, κυρίως προεκλογικές, «μπῆκαν στὴν πολιτικὴ γιὰ νὰ προσφέρουν», ἂς τὸ κάνουν ἀνιδιοτελῶς. Σήμερα τὸ ἔκαναν μόνον ὁ πρόεδρος Κ. Παπούλιας καὶ ἡ εὐρωβουλευτὴς Νάνα Μούσχουρη, οἱ ὁποῖοι δὲν δέχθηκαν νὰ πάρουν μισθὸ καὶ σύνταξη ἀντιστοίχως. Ἡ κυβέρνηση, ὅμως, καὶ ἡ βουλὴ σιωποῦν. Ὅσον ἀφορᾶ δὲ τὴν κυβερνητικὴ ἀξιοπιστία, ἡ ἐφημερίδα «ΠΑΡΟΝ» ἀπεκάλυψε ὅτι συνεχίζουν νὰ μᾶς κοροϊδεύουν μὲ αὔξηση μισθῶν κρατικῶν «Γκόλντεν μπόϋς».

«…εφ´ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν».

Αὐτὸς ἦταν ὁ Καποδίστριας, αὐτοὶ εἶναι οἱ διαδοχοί του σήμερα!
Ἀξιολογῆστε τους, χαρακτηρίστε τους, βαθμολογῆστε τους! Κυρίως ὅμως σταματῆστε νὰ ἔχετε «κοντὴ μνήμη». Ὁ Καποδίστριας δὲν ἔγινε Κυβερνήτης ἀπὸ «χόμπυ», ὅπως πολλοὶ σημερινοί, ἢ ἀπὸ οἰκογενειακὴ παράδοση. Ἔγινε Κυβερνήτης γιὰ νὰ προσφέρη πραγματικὰ στὴν πατρίδα του. Καὶ προσέφερε, ὅσα κανεὶς ἄλλος στὴν ἀναγέννηση τῆς Ἑλλάδος. Ἂς τὸ κάνουν ἂν τολμοῦν, ὅλοι οἱ ἐκπρόσωποι τῶν «κοινοβουλευτικῶν δυναστειῶν», ὅπως αὐτὲς παρουσιάζονται σήμερα στὸ ἑλληνικὸ κοινοβούλιο: Καραμανλῆδες, Παπανδρέου, Μητσοτάκηδες, Κεφαλογιάννηδες, Βαρβιτσιώτηδες, Παπακωνσταντίνου, Παπαληγοῦρες, Ἀλευρᾶδες, Σουφλιᾶδες καὶ πλεῖστοι ἄλλοι ὧν οὔκ ἔστιν ἀριθμός!
Ἂς ἐπαναλάβουν, ὅπως ὁ Καποδίστριας, «…ἐφ’ ὅσον τὰ ἰδιαίτερα εἰσοδήματά μου ἀρκοῦν διὰ νὰ ζήσω, ἀρνοῦμαι νὰ ἐγγίσω μέχρι καὶ τοῦ ὀβολοῦ τὰ δημόσια χρήματα, ἐνῶ εὑρισκόμεθα εἰς τὸ μέσον ἐρειπίων καὶ ἀνθρώπων βυθισμένων εἰς ἐσχάτην πενίαν», ἢ νὰ σκεφθοῦν ὅτι ἀντιμετωπίζοντας τὸν συνταξιοῦχο τῶν 700 καὶ 800 εὐρὼ σήμερα, ποὺ τοῦ ἔκοψαν τὸν 13ο κιαι τὸν 14ο μισθό, πρέπει νὰ μποροῦν νὰ τοὺς λένε μὲ παρρησία, ὅπως ὁ Μέγας Καποδίστριας: «ἔδωσα τὰ πάντα, πρὶν ζητήσω καὶ τὴν δική σας βοήθεια γιὰ τοὺς ἀδελφούς μου». Ἂν δὲν τὸ κάνουν, εἶναι βέβαιον ὅτι ἡ ἀσημαντὀτητά τους θὰ μείνη γιὰ πάντα μὲ ἀνεξίτηλα γράμματα στὴν ἱστορία!

Πηγή: ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Ιωάννης Καποδίστριας.
 

Πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος.

Το ήθος και η αξιοπρέπεια του μεγαλύτερου πολιτικού ηγέτη στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Φιλότιμο, αυταπάρνηση, εργατικότητα, ταπεινοφροσύνη και το πιο σημαντικό πίστη και αυτοθυσία για την Πατρίδα του. Δολοφονήθηκε έξω από την Εκκλησία, και μετά ήρθαν οι Βαυαροί..
Η Γαλλία σ’ αυτόν οφείλει την μη διάλυσή της. Ο Βασιλάς της Γαλλίας, ο Λουδοβίκος ΙΗ’ τού απένειμε το Μεγαλόσταυρο της Λεγεώνας της Τιμής και ένα σοβαρό χρηματικό ποσό «δια χειρός» του Υπουργού του Ρισελιέ.  
Ρισελιέ: Μαζί με το παράσημο παρακαλώ, Εξοχώτατε, δεχθείτε και αυτό το ποσό σαν ελάχιστη ανταμοιβή για τη σθεναρή σας στάση στο ζήτημα της Γαλλίας.

Η Ελβετία οργανώθηκε απ’ αυτόν και τιμάται ιδιαίτερα. Τα πρώτα πέντε χρόνια του 1810 μεσολάβησαν δύο ιστορικά γεγονότα, τα οποία σημάδεψαν την ευρωπαϊκη ήπειρο. Το 1814, όταν ο Τσάρος Αλέξανδρος Α’, ανέθεσε στον Καποδίστρια να οργανώσει το σύστημα των Καντονίων, που λειτουργούν μέχρι σήμερα στην Ελβετία, καθόσον ο κίνδυνος της γαλλικής επιρροής στην πρώτη έπρεπε ν’ αντιμετωπιστεί στη γένεσή του, κατά τους ιθύνοντες το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας. 
Ο Καποδίστριας έφερε σε πέρας με πλήρη επιτυχία το έργο των Ελβετικών Καντονίων που τού ανατέθηκε, και οι Ελβετοί, σε αναγνώριση της προσφοράς του προς το Εθνος του, τον ανακήρυξαν επίτιμο συμπολίτη τους στην πόλη της Λωζάνης και στα Καντόνια του Vaul και της Γενεύης. 

Αργότερα, όπως αναφέρει η Καθηγήτρια του Πανεπιστήμιου Αθηνών Ελένη Κούκου στο έργο της “Ο Ιωάννης Καποδίστριας - Ο άνθρωπος, ο διπλωμάτης, 1800-1828”, μετά την ήττα στο Βατερλώ”... ο Καποδίστριας συνόδευσε τον Αυτοκράτορα Αλέξανδρο στο Παρίσι, όπου διεξάγονταν οι συζητήσεις για την τύχη της Γαλλίας, σαν αρχηγός της ρωσικής διπλωματικής αποστολής».
 
Ένας από τους κυριότερους στόχους του Καποδίστρια ήταν και η επίλυση του θέματος των Ιονίων νήσων. Ωστόσο, στο προηγούμενο Συνέδριο της Βιέννης, ο «Καποδίστριας, διπλωματικότατα, κατόρθωσε να μη ληφθεί στη Βιέννη οριστική απόφαση, καθόσον, όπως πίστευε, και τα γεγονότα τον δικαίωσαν, ότι η πλήρης ανεξαρτησία των Ιονίων νήσων σ’ εκείνη την φάση, ήταν αδύνατη. Και προκειμένου για την Αυστρία, προτιμήθηκε η αγγλική προστασία των Επτανήσων, που ήταν για τότε η πιο προσιτή λύση. 
Στις 5 Νοεμβρίου το 1815 υπογράφηκαν τελικά στο Παρίσι, αντί της Βιέννης, όπως πιστευόταν αρχικά, η Συνθήκη για τα Ιόνια νησιά. Κι’ έτσι, η Επτάνησος αποτέλεσε κράτος “ελεύθερον και ανεξάρτητον”, με την Επωνυμία: “Ηνωμέναι Πολιτείαι των Ιονίων Νήσων”, υπό την προστασία της Μεγάλης Βρετανίας». (Ελένη Ε. Κούκου). 

Είναι, δε, ενδεικτικό ότι, όταν υπογράφηκε η Συνθήκη, θα γράψει συγκινημένος στον πατέρα του: «Είναι η πρώτη πράξη που υπέγραψα ως Πληρεξούσιος Υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας και μου είναι ευχάριστο να γνωρίζω, ότι αφορά εις τα συμφέροντα της πατρίου γης». 

Πηγή

Ο πιό σημαντικός διεθνής και βραβευμένος πολιτικός παράγοντας στην Ευρώπη.
Και άφησε τέτοια καριέρα για την Ελλάδα.
Είμαστε άξιοι της τύχης μας!


 

Read more

Ο Μυστικός Θεός Ίακχος

Ο μυστικός θεός της Ελευσίνας. Ελέγετο υιός του Διός και αδελφός της Κόρης, της οποίας ενίοτε λέγονταν και σύζυγος. Ήταν η αρσενική αρχή της φύσης, ως η αδελφή του ήταν η θηλυκή της αρχή. Συναλτρεύονταν στην Αθήνα (στο Ιακχείο) και στην Ελευσίνα μετά των μεγάλων ελευσίνιων θεοτήτων (Δήμητρας και Κόρης), αλλά ποτέ δεν ανυψώθηκε στο αξίωμα τους· έμεινε πάντοτε δευτερεύουσα θεότητα των μεγάλων μυστηρίων. 

Κατά τα κείμενα μάλιστα του Ε΄ αιώνα π.Χ. ο Ίακχος ήταν το θείο παιδί, το οποίο χρησίμευσε ως μεσάζοντας μεταξύ των μεγάλων ελευσίνιων θεοτήτων και των λατρευτών τους. Για αυτό και ο φέρων το αρχαίο ξόανο του ιερέας ηγείτο της κατά την 19ης Βοηδρομίωνος της πομπής εκ των Αθηνών εις την Ελευσίνα, η οποία έφτανε εκεί περίπου στα μεσάνυχτα υπό το τρεμόσβηστο φως το λαμπάδων, οπότε το ξόανο του θεού τοποθετούνταν εις τον ιερό, ενώ οι εορταστές, επίσημοι (ανώτατοι άρχοντες των Αθηνών και της Ελευσίνας, οι θεωροί των ξένων πόλεων) και μη, στεφανωμένοι με μύρτα έψαλλαν τον ύμνο Ίακχο.

Η δευτερεύουσα θέση του Ίακχου στην Ελευσίνα οφείλονταν στην βραδεία εισαγωγή της λατρείας του, η οποία πρώτη φορά μνημονεύεται από τον Ηρόδοτο (ΙΙ, 65), ο οποίος λέει, ότι κατά την ημέρα της κατά της Σαλαμίνας ναυμαχίας (20η Σεπτεμβρίου επιούσαν της πομπής) ο εξόριστος βασιλεύς της Σπάρτης Δημάρατος και ο Δίκαιος ο Θεοκύδους, εξόριστος Αθηναίος, ευρισκόμενοι στο Θριάσειο πεδίο είδαν κάποια οπτασία από την Ελευσίνα που προανάγγελλε την νίκη των Αθηναίων (ελέγετο δηλαδή ότι είδαν κονιορτό «ὡς ἀνδρῶν τρισμυρίων», ο οποίος γινόμενος νέφος διευθύνθηκε προς την Σαλαμίνα, συγχρόνως δε άκουσαν τις κραυγές «Ἴακχε, Ἴακχε». 

Σχετικά με την ίδια την προσωπικότητα του Ίακχου οι παραδό­σεις ποικίλλουν. Μερικές φορές τον θεωρούν γιο της Δήμη­τρας, ο οποίος, λένε, είχε συνοδεύσει τη μητέρα του στην αναζήτηση της Περσεφόνης. Ο Ίακχος, με το γέλιο του μπροστά στις χειρονο­μίες της Βαυβώς, είχε κάμει τη θεά να χαμογε­λάσει. Μερικές φορές ταυτίζουν τον Ίακχο και τον Βάκχο, δηλώνοντας πως αυτή η δυαδικότητα είναι μυστήριο. Ο Ίακχος παρασταίνεται σαν ένα παιδί μόλις έφηβος, που κρατά δάδα και οδηγεί χορεύοντας την πομπή της Ελευσίνας.

Στα βιβλία του Ηροδότου και του Πλουτάρχου γίνεται περιγραφή περίεργων φαινομένων που συνέβησαν στην ναυμαχία της Σαλαμίνος στην οποία συγκρούσθηκαν ο Αθηναϊκός και ο Περσικός στόλος. Η ναυμαχία θα ελάμβανε τελικά χώρα μετά την επιμονή του Θεμιστοκλέους στο Στενό μεταξύ της Σαλαμίνος και Αττικής , αντίκρυ της Ελευσίνος, όπου ήτο και το περίφημο Ιερό της πανάρχαιας Θεάς Δήμητρος. Αλλοι στρατηγοί προτιμούσαν να διεξαχθεί η ναυμαχία παρά τον πορθμό της Κορίνθου, αντίκρυ στο Ηραίον. Να πρυτάνευσαν μόνον στρατηγικοί οι λόγοι για την επιλογή του Στενού της Σαλαμίνος ή και έτεροι λόγοι που τους αγνοούμε, παρότι μας τους αποκαλύπτει εναργέστατα ο Ηρόδοτος; Μήπως υπελόγιζε ο Θεμιστοκλής στην βοήθεια των μυστικών όπλων της Δήμητρος, αυτών που κρύβονταν με αυστηρότητα και επί ποινή θανάτου από την δημοσιότητα στα Ελευσίνια Μυστήρια ;

Ιδού πως περιγράφει Ο Ηρόδοτος[Ηρόδ. 65] τα γεγονότα που διεδραματίσθησαν προ της ναυμαχίας. Ο Ξέρξης με τους επιτελείς του είναι ανεβασμένος στο παρατηρητήριο , στο όρος Αιγάλεω για να παρακολουθήσει την ναυμαχία : « Στο Θριάσιο Πεδίο είδαν κονιορτό που ερχόταν από την Ελευσίνα, σαν να βάδιζαν 30.000 άνθρωποι. Ενώ αυτοί εθαύμαζαν για τον κονιορτό , άκουσαν μια φωνή , που έμοιαζε με εκείνη του μυστικού Ιάκχου. Ο Δημάρατος, ανίδεος των Ελευσινίων Μυστηρίων, ρώτησε τον Δικαίο(μύστη των Ελευσινίων) τι να είναι αυτό που φωνάζει κι εκείνος του είπε : Δημάρατε είναι αδύνατον να μην ακολουθήσει κάποια μεγάλη βλάβη στο στράτευμα του Ξέρξη, διότι, αφού η Αττική είναι έρημη, δεν μένει αμφιβολία, ότι αυτό που φωνάζει είναι κάτι θείο . Και αν ο κονιορτός πέσει στη Σαλαμίνα , τότε θα κινδυνεύσει ο στόλος του βασιλέως » Την ίδια πληροφορία όμως δίδει και ο Πλούταρχος,[Πλούταρχ. Παράλλ. Βίοι, Θεμιστοκλής 15] του οποίου η μαρτυρία περί του Ιερού των Δελφών είναι αξιόπιστη..

Φαίνεται ότι η λατρεία του θεού αυτού εισήχθηκε μετά την επικράτηση των δογμάτων των Ορφικών, των οποίων μέγας θεός ήταν ο Ζαγραίος Διόνυσος, προς τον οποίο ταυτίζονταν ο Βάκχος και ο Ίακχος. Η πομπή της οποίας της εικόνα έχουμε εις τους «Βατράχους» του Αριστοφάνη, τελείωνε δια της πομπώδους και πάλι μεταφοράς, μετά την πανυχίδα στο Τελεστήριο, του ξοάνου εξ Ελευσίνας στην Αθήνα. Η όλη εορτή φαίνεται ότι ήταν η απεικόνιση της εν Ολύμπω χαράς των θεών δια την  απελευθέρωση της Κόρης από τα σκοτάδια του Άδη και της ευδαιμονία των ανθρώπων στα Ηλύσια πεδία, την οποία προσδοκούσαν οι μύστες των Ελευσίνιων μυστηρίων, κατ’ αντίθεση με την φρίκη του Ταρτάρου. Όμοιες εορτές με την προαναφερόμενη τελούταν προς τιμή του Ιάκχου και σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, και ιδίως στην Λέρνη, την Κόρινθο, στον Σικυώνα και στην Αρκαδία.

Read more

Ορφικός Ύμνος για το ταξίδι της ψυχής

Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί 3 χρυσά Ορφικά "ελάσατα - ελάσματα - πινακίδες" στις αρχαιοΕλληνικές αποικίες της Νοτίου Ιταλίας, στην Κρήτη και στον Εύξεινο Πόντο. Αυτές οι εγχάρακτες πινακίδες περιέχουν κείμενα με οδηγίες προς τις ψυχές στο ταξίδι τους στο επέκεινα.


Στο Πλατωνικό κείμενο "Πολιτεία" στο 10ο τόμο, ο Σωκράτης αναφέρεται σε μια ιστορία που είναι γνωστή ως "Μύθος του Ήρός", περιγράφοντας το ταξίδι της ψυχής στο επέκεινα. Συγκεκριμένα αναφέρει:
Άμα βγήκε η ψυχή από το σώμα (του Ηρός από την Παμφυλία), έφυγε μαζί με πολλούς άλλους και έφθασαν σε ένα δαιμόνιο - θείο τόπο όπου ήσαν δυο χάσματα της γης όπου το ένα συγκρατούσε το άλλο, και ακριβώς αντίκρυ τους επάνω στον ουρανό υπήρχαν άλλα δύο χάσματα. Μεταξύ των χασμάτων αυτών ήταν καθισμένοι οι δικαστές (Μίνως, Ραδάμανθυς, Αιακός), όπου έκριναν τις αφικνούμενες ψυχές. Μόλις τελείωνε η κάθε δίκη έδιναν την άδεια στις δίκαιες και ενάρετες ψυχές να πάρουν τον δρόμο που ήταν δεξιά και οδηγούσε προς τον Ουρανό αφού προηγουμένως τους κρεμούσαν μια χρυσή πινακίδα μπροστά τους η οποία έγραφε την απόφαση. Στις ψυχές που έζησαν εγωκεντρικά και μη ενάρετα κρεμούσαν μια πινακίδα στην πλάτη που έγραφε όλες τις πράξεις που είχαν κάνει στον θνητό τους βίο.


Για τις ενάρετες ψυχές οι οποίες ΔΕΝ ξανά-ενσαρκώνονταν ίσχυαν τα παρακάτω:
Θα βρεις αριστερά στο δώμα του Άδη μια κρήνη και δίπλα της να στέκει λευκό κυπαρίσσι. Σε αυτή την κρήνη (βρύση) μην τυχόν και πλησιάσεις. Θα βρεις και μιαν άλλη, που τρέχει ψυχρό ύδωρ από την λίμνη της Μνημοσύνης. Μπροστά της υπάρχουν φύλακες. Να πεις : ''Της Γαίας είμαι παις και του έναστρου Ουρανού, το γένος μου ουράνιο. Αυτό το ξέρετε κι εσείς. Έχω στεγνώσει από την δίψα, χάνομαι. Μόνο δώστε μου τώρα ψυχρό ύδωρ, που κυλάει από την λίμνη της Μνημοσύνης'' (κείμενο το οποίο αναγράφετε στις χρυσές πινακίδες). Κι αυτοί θα σου δώσουν να πιεις από την θεϊκή κρήνη και από τότε και μετά θα θρονιαστείς μαζί με άλλους ήρωες.

Eὑρήσσεις δ᾽ Ἀίδαο δόμων ἐπ᾽ ἀριστερὰ κρήνην, παρ᾽ δ᾽ αὐτῆι λευκὴν ἑστηκυῖαν κυπάρισσον· ταύτης τῆς κρήνης μηδὲ σχεδὸν ἐμπελάσειας. εὑρήσεις δ᾽ ἑτέραν, τῆς Μνημοσύνης ἀπὸ λίμνης ψυχρὸν ὕδωρ προρέον· φύλακες δ᾽ ἐπίπροσθεν ἔασιν. εἰπεῖν· ''Γῆς παῖς εἰμι καὶ Οὐρανοῦ ἀστερόεντος, αὐτὰρ ἐμοὶ γένος οὐράνιον· τόδε δ᾽ ἴστε καὶ αὐτοί· δίψηι δ᾽ εἰμ(ὶ) αὔη καὶ ἀπόλλυμαι· ἀλλὰ δότ᾽ αἶψα ψυχρὸν ὕδωρ προρέον τῆς Μνημοσύνης ἀπὸ λίμνης''. καὐτοί σοι δώσουσι πιεῖν θείης ἀπὸ κρήνης, καὶ τότ᾽ ἔπειτ᾽ ἄλλοισι μεθ᾽ ἡρώεσσι ἀνάξεις.


Για τις μη ενάρετες ψυχές οι οποίες έζησαν εγωκεντρικά (το γνωστό "κοίτα το συμφέρον και την τσέπη σου και της οικογένειας σου και δεν πάνε να @ οι άλλοι") ίσχυε:
Θα βρεις στα δεξιά του οίκου του Άδη μια πηγή, που δίπλα της στέκει λευκό κυπαρίσσι. Σε αυτή την πηγή καθόλου μην πλησιάσεις. Αλλά θα βρεις μπροστά μια άλλη στης Μνημοσύνης την λίμνη από την οποία ρέει ψυχρό ύδωρ και φύλακες την φυλάνε, που θα σου πουν προς τα πού πρέπει να βαδίσεις. Σε αυτούς εδώ να πεις όλη την αλήθεια. Πες : ''Της Γαίας παις είμαι και του έναστρου ουρανού, Αστέριος το όνομά μου. Από την δίψα φλέγομαι. Αλλά δώστε μου να πιω από την πηγή''.

εύρήσεις Άΐδαο δόμοις ένδέξια κρήνην, παρ' δ' αύτήι λευκήν εστηκυϊαν κυπάρισσον ταύτης της κρήνης μηδέ σχεδόθεν πελάσηισθα· πρόσσω δ' εύρήσεις το Μνημοσύνης από λίμνης ψυχρόν ϋδωρ προρέον· φύλακεςίι} δ’ έπύπερθεν έασιν οι δέ ο' είρήσονται ο τι χρέος είσαφικάνεις. τοις δέ σύ εϋ μάλα πασαν άληθείην καταλέξαι· ειπείν ''Γης παις ειμί και Ουρανού αστερόεντος· Άστέριος όνομα· δίψηι δ’ είμ’ αϋος· αλλά δότε μοι πιεν από της κρήνης.



Πηγη

Read more

Το μυσταγωγικό σύμβολο τη σπείρας

Η  σπείρα αποτέλεσε αντικείμενο θαυμασμού και έρευνας ανά τους αιώνες. Μαθηματικοί, βιολόγοι, φιλόσοφοι και αρχιτέκτονες βάλθηκαν να αποκαλύψουν τα μυστικά της. Το παράδειγμα της σπείρας φανερώνει την άρρηκτη σχέση φύσης και γεωμετρικών κανόνων, ενώ η σχέση της με τον αριθμό φ, είχε ως αποτέλεσμα να προκύψουν πολλές φορές ερμηνείες με μεταφυσικές και μυστικιστικές προεκτάσεις. Αυτή την αρχετυπική διάσταση της σπείρας θα προσπαθήσει να προσεγγίσει η παρούσα διάλεξη. Τι ορίζουμε ως σπείρα και σε τι διαφέρει η μια σπείρα από την άλλη; Πώς χαράσσεται; Τι είναι αυτό το τόσο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που κάνει τη φύση να επιλεγεί τη δομή της σπείρας στους σχηματισμούς της; Γιατί ο άνθρωπος τη χρησιμοποιεί και ο ίδιος στις δικές του δημιουργίες; Γιατί αγαπήθηκε τόσο πολύ από τους καλλιτέχνες και τι μπορεί να σημαίνει η χρήση της από αυτούς; Πως επηρέασε την αρχιτεκτονική σκέψη, αλλά και με ποιόν τρόπο μεταφέρεται στο δομημένο περιβάλλον;

Είτε οργανική ή ανόργανη, είτε σε δύο ή σε τρεις διαστάσεις, η σπείρα βρίσκεται παντού μέσα στο σύμπαν. Στους στροβιλισμούς των ποταμών ή των αερίων, στους έλικες των φυτών, στο DNA, στα κελύφη των σαλιγκαριών, στους κυκλώνες, στους γαλαξίες, στα κέρατα των προβάτων... Σπείρες, κοχλίες και έλικες βρίσκουν την θέση τους σε μια σειρά από φαινόμενα που αν και είναι διαφορετικά ως προς την υπόστασή του και τις αίτιες που τα προκαλούν, παρουσιάζουν την ιδία γεωμετρική εικόνα. Η σπειροειδής δομή είναι στενά συνδεδεμένη με ζητήματα ζωής και ανάπτυξης. Ειδικά η λογαριθμική σπείρα είναι η καλύτερη φόρμουλα για να περιγράψει την Τέλεια Ανάπτυξη, σε εκατοντάδες μορφές στην φύση.

Αλλά, η λογαριθμική σπείρα δεν θα μπορούσε ποτέ να δημιουργηθεί στη Φύση, γιατί η φύση είναι πεπερασμένη ενώ η λογαριθμική σπείρα, σαν καθαρά μαθηματικό μοντέλο, είναι χωρίς τέλος και συνεχίζει για πάντα, όπως κανένας οργανισμός δεν κάνει. Επίσης στη φύση δεν θα δούμε ποτέ ένα σπειροειδή σχηματισμό να αναπτύσσει ταυτόχρονα όλα τα μέρη του. Εντούτοις, αναπτύσσει σταδιακά, με διαδοχικούς ρυθμούς, το ένα τμήμα του διπλά στο άλλο, πάνω στη γενέτειρα της σπείρας. Αν το βλέμμα μας κινηθεί από το εσώτατο στο εξώτατο τμήμα είναι σαν να διαβάζει το ιστορικό ανάπτυξης του εκάστου σχεδιασμού. Γι’ αυτό ο Thompson επισημαίνει ότι σε μια σπείρα υπεισέρχεται πάντα το χρονικό στοιχειό.

Παρατηρώντας ένα σύνολο φυσικών φαινομένων σε μικροσκοπικό και μακροσκοπικό επίπεδο παρατηρούμε ότι η ανάπτυξη των συστημάτων τείνει να εκφραστεί από αυτά τα σπειροειδή νεφελώματα, σε αντίθεση με την περιστροφή των μαζών, στην περίπτωση των πλανητών που ακολουθούν μια συγκεκριμένη τροχιά, υποκύπτοντας στον νόμο της βαρύτητας.

Το σπείρωμα χρησιμοποιήθηκε σαν σύμβολο σε πολλούς πολιτισμούς, πριν καν αποκτήσουν γραπτή ιστορία. Ο συμβολισμός του είναι αρκετά πολύπλοκος –έχει συνδεθεί με όλα τα στάδια της ζωής, τη γέννηση, το θάνατο, το γάμο, την αναπαραγωγή και το σεξ, τη μύηση και διαφορές θρησκευτικές και αγροτικές ιεροτελεστίες. Η προέλευση αυτού του συμβόλου δεν έχει εξακριβωθεί και μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν. Οι κυματισμοί και οι δίνες του νερού είναι μια πιθανή προέλευση του συμβόλου της σπείρας.

Ο άνθρωπος παρατηρώντας την θάλασσα, διαπίστωσε με δέος, την ζωοδότρια αλλά και καταστροφική δύναμή της και αποφάσισε να την αποτυπώσει στα έργα του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι πολεμιστές Μαόρι που κάνουν tattoo στα πρόσωπά τους τις καμπύλες και τις σπείρες των κυμάτων, για καλή τύχη και προστασία από το Κακό. Ένα γεγονός ακόμα που δελέαζε τον άνθρωπο ήταν η ενσωμάτωση της αρχετυπικής ελικοειδούς κίνησης του νερού στο σχήμα του σώματος κάποιων υδρόβιων οργανισμών. Σε αυτά τα κοχύλια, αναφέρει ο Bachelard, ο άνθρωπος αναγνώριζε δομές, κοντινές με αυτές του σώματος του.

Τα κοχύλια σαν τα απολιθώματα, είναι και αυτά απόπειρες της Φύσης να προετοιμάσει τις μορφές των διαφορετικών μερών του ανθρώπινου σώματος, είναι κομμάτια από άντρα, κομμάτια από γυναίκα. Ο Rosined δίνοντας την περιγραφή του κοχυλιού Κόγχη της Αφροδίτης θεώρει ότι αναπαριστάνει τον κόλπο μιας γυναίκας. Τα σαλιγκάρια κίνησαν το ενδιαφέρον πολλών λαών και έγιναν σύμβολα ζωής, παρατηρεί ο Mircea Eliade, αναφέροντας ότι:

 
“Όπως αυτό το θαλασσινό ζώο βγαίνει από το όστρακό του, έτσι γεννιέται ο άνθρωπος από την κοιλιά της μάνας του.”

Ως σύμβολα αναγέννησης τα αντιμετωπίζει η λαϊκή παράδοση της Δυτικής Ευρώπης, βλέποντας το ξύπνημα του σαλιγκαριού από το χειμέριο ύπνο του. Πώς επιλέχτηκε ο ήσυχος γήινος σάλιαγκας για να συμβολίσει την παράφορη και ακατανίκητη ελπίδα; Είναι γιατί τη δύσκολη εποχή που ο θάνατος του χειμώνα σφιχταγκαλιάζει τη γη, αυτός διεισδύει μέσα της, κλείνεται μέσα στο όστρακό του σαν σ’ ένα φέρετρο, μ’ ένα στερεό ασβεστούχο επίφραγμα, μέχρις ότου έρθει η άνοιξη και ψάλλουν πάνω από τον τάφο του τα αλληλούια του Πάσχα… όποτε, σπάει το διάφραγμά του κι επανεμφανίζεται, γεμάτος ζωή. Άλλες εκδοχές αναφέρει ο Theodore Andrea Cook υποστηρίζοντας ότι η πηγή έμπνευσης για το σχήμα της σπείρας ήταν οι αναδιπλώσεις των εντέρων του θυσιασμένου ζώου ή οι επαναλαμβανόμενες καμπύλες και θηλιές στα δακτυλικά αποτυπώματα μας, Τα περίεργα σχήματα των προϊστορικών χαραγμάτων –κύκλοι, θηλιές και σπείρες- ήταν η προσπάθεια του ανθρώπου να απεικονίσει ένα κομμάτι του εαυτού του.

Παρατηρώντας τον βιολογικό κύκλο της ζωής διαπιστώνουμε ότι ακολουθεί μια συγκεκριμένη, προκαθορισμένη πορεία –γέννηση, ανάπτυξη, ωριμότητα, γήρανση, θάνατος- που επαναλαμβάνεται ομοιότροπα από γενιά σε γενιά. Αυτή η τροχιά καθορίζεται από δυνάμεις περάν της ανθρώπινης λογικής. Η ίδια περιοδικότητα γεγονότων εμφανίζεται στην πάροδο του χρόνου –γέννηση, ανάπτυξη, ωριμότητα, παρακμή και εξαφάνιση.

Αυτή η πορεία εξαρτάται από αποφάσεις της ανθρώπινης λογικής και αλλάζει απότομα πορεία ανάλογα με τα ιστορικά γεγονότα. Και τα δύο συστήματα έχουν περιοδικότητα και κινούνται γύρω από κοινά κέντρα. Και τα δύο θα μπορούσαν να απεικονιστούν με ένα σπειροειδές σύστημα. Η εξέλιξη από τη ζωή στο θάνατο με μια καμπύλη σπείρα, χωρίς εξάρσεις, αφού η ζωή ακολουθεί πάντα την ιδία πορεία και η εξέλιξη της ιστορίας με ένα μαίανδρο, που στις γωνίες του βρίσκονται τα σημαντικά γεγονότα που αλλάζουν την κατεύθυνσή της.

Η χρήση της σπείρας άρχισε πριν από 20000 χρόνια, στα τέλη της παλαιολιθικής εποχής, σε ένα σύνολο διαφορετικών –και απομακρυσμένων- πολιτισμών. Τα σπειροειδή κοχύλια χρησιμοποιήθηκαν σαν κόσμημα του προϊστορικού ανθρώπου και βρεθήκαν σε ανασκαφές στη Ρουέν και στην Κνωσό. Η σπείρα αποκτά για τον πρωτόγονο άνθρωπο μυστικιστική και πιθανόν μαγική σημασία. Οι επόμενες γενιές κατασκεύασαν τις πρώτες επίπεδες σπείρες για διακοσμητικούς σκοπούς.
Η πρώτη σπείρα που σχεδίασε ο άνθρωπος βρισκόταν σε ένα χαραγμένο κέρατο ταράνδου πριν από 20000 χρόνια και βρέθηκε στα Πυρηναία. Στη συνέχεια η σπείρα χρησιμοποιήθηκε σαν μοτίβο από τους Αιγύπτιους και τους Αιγιακούς πολιτισμούς. Οι σπείρες συναντώνται σαν γεωμετρικά μοτίβα σε καθημερινά αντικείμενα, όπως αγγεία και κοσμήματα. Η Μινωική κεραμική βασιζόταν σε γεωμετρικά και γραμμικά μοτίβα (σπείρες, τρίγωνα, καμπύλες, ψαροκόκαλο).

Μετά το 1500 π.Χ. οι Μινωίτες ήρθαν σε επαφή με τους Μυκηναίους, μεταφέροντας στοιχεία του πολιτισμού τους και ανάμεσα σε αυτά την τέχνη της κεραμικής και της διακόσμησης των αγγείων.

Στην Κνωσό και στις Μυκήνες απαντώνται σπειροειδή μοτίβα που συμβολίζουν φυσικά φαινόμενα όπως τον κυκλώνα, σαν προσπάθεια του ανθρώπου να εξευμενίσει τα φυσικά στοιχειά.

Ο λαβύρινθος δεν είναι ένα χαοτικό σύστημα με στόχο τον αποπροσανατολισμό του επισκέπτη, αλλά η λύση στο δαίδαλο. Αποτελεί μια διαδρομή χωρίς εναλλακτικές, ένα μονόδρομο που οδηγεί σε ένα κέντρο. Σύμφωνα με τον μύθο, όταν ο Δαίδαλος έφυγε από την Κρήτη, για να τον ανακαλύψει ο Μίνωας, έθεσε ένα αίνιγμα: Πώς είναι δυνατόν να περάσει ένα νήμα μέσα από το ελικοειδές κοχύλι του τριτωνίου; Ο Δαίδαλος έδεσε το νήμα σε ένα μυρμήγκι και το άφησε να διασχίσει το κοχύλι

Ο λαβύρινθος απαντάται σε πολλές εκδοχές, σε μύθους, αλλά και αποτυπωμένος σε σχέδια διαφόρων πολιτισμών. Ο Ηρόδοτος αναφέρει έναν αιγυπτιακό λαβύρινθο που στο κέντρο του βρίσκονται οι τάφοι των βασιλιάδων που τον κατασκεύασαν και των ιερών κροκοδείλων. Αντίθετα με τον Αιγυπτιακό λαβύρινθο που κρύβει μέσα του κάτι ιερό, ο ελληνικός μύθος για τον λαβύρινθο της Κνωσού τοποθετεί στο κέντρο του μια τερατογέννεση που γεννά τρόμο, τον Μινώταυρο. Όλες οι ερμηνείες του λαβύρινθου σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την οργάνωση του χώρου και την χαρτογράφηση της ανθρώπινης ψυχής. Έτσι ο μύθος, ο χώρος, η ανάγκη ανακάλυψης του “εγώ” και η τελετουργία της κίνησης μπλέκονται σε αυτό το σχήμα.

Ο μύθος του Μινώταυρου και ο λαβύρινθος της Κνωσού που δημιουργήθηκε για να τον στεγάσει αποτελούν μια αλληγορία για να περιγράψουν την πολυπλοκότητα του παλατιού της Κνωσού αλλά και ένα συμβολισμό για μια πιο προσωπική αναζήτηση. Η εμπειρία του Θησέα μέσα στον λαβύρινθο τον οδηγεί στην ανακάλυψη της γεωμετρίας του. Η είσοδος στο λαβύρινθο οδηγεί στο κέντρο, στο τέρμα, στο θάνατο. Το να φτάσω στο κέντρο συνεπάγεται ότι θα ξεκινήσω πάλι για να βρω την έξοδο, μια αναγέννηση που θα ακολουθήσει την αντίστροφη πορεία προς την ελευθερία. Θα μπορούσε να πει κάνεις ότι ο λαβύρινθος είναι η αναζήτηση ενός κέντρου και της εξόδου από αυτό. Ηρόδοτου Ιστορίαι, Τόμος Β’, §148 41.
Ο βασιλιάς Μίνωας ανέθεσε στο Δαίδαλο να κατασκευάσει ένα λαβύρινθο, όπου θα στεγαζόταν ο Μινώταυρος, ένα τέρας μισό άνθρωπος και μισό ταύρος. Όποιος έμπαινε στον λαβύρινθο δεν έβρισκε ξανά την έξοδο και χανόταν εκεί. Ο μονός που τα κατάφερε ήταν ο Θησέας, ο οποίος αφού σκότωσε τον Μινώταυρο και με την βοήθεια του μίτου της Αριάδνης, βρήκε την έξοδο.

Ο μύθος του Θησέα και του Μινώταυρου μπορεί να αναπαραστήσει και την ανάγκη του ανθρώπου να ανακαλύψει ποιος είναι και να αντιμετωπίσει τα αρνητικά στοιχεία της προσωπικότητας του. Ο λαβύρινθος αναπαριστά την ανθρωπινή ψυχή και ο Μινώταυρος την σκοτεινή πλευρά του εαυτού μας, αυτή που μας τρομάζει και γι’ αυτό την κρύβουμε όσο πιο βαθιά μπορούμε. Ο Θησέας συμβολίζει τον άνθρωπο εκείνο που δεν φοβάται να γνωρίσει τον εαυτό του και βουτά στο βάθος της ψυχής του για να διορθώσει τα λάθη του. 

Λαβύρινθοι υπάρχουν ανάμεσα στα ευρήματα από διαφόρους προϊστορικούς πολιτισμούς και λειτουργούσαν σαν παγίδες για κακά πνεύματα ή σαν μονοπάτια για τελετουργικούς χορούς. Οι ιθαγενείς της Αμερικής, αλλά και οι Ινδοί είχαν μύθους αντίστοιχους με του Θησέα, με τον ηρώα να μπαίνει σε μια λαβυρινθώδη δομή προσπαθώντας να φτάσει στο κέντρο της.

Στην Βρετάνια υπάρχουν λαβύρινθοι, που θυμίζουν περισσότερο σκοινί που κουλουριάζεται, που εικάζεται ότι είχαν σχέση με ταφικές και μυστικιστικές τελετές από την εποχή του Χαλκού (περίπου 3000 π.Χ.).

Στα μεσαιωνικά χρόνια, ο λαβύρινθος συμβόλιζε το δύσκολο μονοπάτι που έπρεπε να ακολουθήσει κάνεις για να φτάσει τον Θεό, ένα αυστηρά καθορισμένο κέντρο και έχοντας σαν αρχή την γέννηση. Στη Δυτική θρησκευτική παράδοση λαβύρινθοι εντοπίζονται στα δάπεδα διαφόρων εκκλησιών. Τα μαιανδρικά μονοπάτια που ήταν ζωγραφισμένα στο πάτωμα, συμβόλιζαν το ταξίδι των πιστών στα Ιεροσόλυμα, και τα ακολουθούσαν όσοι πιστοί δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν πραγματικά μέχρι εκεί. Έτσι οι λαβύρινθοι, μαζί με την προσευχή, λειτουργούσαν σαν συμβολικές μορφές προσκυνήματος και σαν υποκατάστατο του ταξιδίου.
Kατά την Μυκηναϊκή εποχή, η χρήση της σπείρας σαν διακοσμητικό μοτίβο, επεκτείνεται στην ανατολική Μεσόγειο, στην νότια Ευρώπη και στην Σκανδιναβία. Οι σπειροειδείς διατάξεις, συνδεδεμένες με την δύναμη και την ενέργεια οδήγησαν στη δημιουργία δυο ακόμα σημαντικών μοτίβων: του μαιάνδρου και της σβάστικας, ενός ηλιακού σύμβολου.

Στην κλασσική Ελλάδα η σπείρα χρησιμοποιείται σαν συνδυασμός δομικής και λειτουργικής αναγκαιότητας και ταυτόχρονα σαν διακόσμηση, καθώς εισέρχεται σε σημαντικές αρχιτεκτονικές μορφές, όπως η περιέλιξη του ιωνικού κιονόκρανου. Πρόκειται για ένα εύρημα που συνδυάζει μορφή και λειτουργία. Με την διαπλάτυνση μεταβιβάζονται τα υπερκείμενα φορτία στον κατακόρυφο αρμό ενώ το θέμα των ελίκων προσδίδει χάρη και αίσθηση ελαφρότητας. Ο ιωνικός κίονας θεωρήθηκε από πολλούς ο εκπρόσωπος του μέτρου του κάλλους.

H  σπείρα εντάσσεται στα αρχετυπικά σύμβολα, που όπως αναφέρει ο Carl Jung , εντοπίζονται αποκρυσταλλωμένα στο συλλογικό υποσυνείδητο.Το σύνολό τους συνθέτει μια βάση δεδομένων που χρειάστηκε αιώνες για να συγκροτηθεί αλλά συνοδεύει πλέον κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Τα πρωτογενή αρχετυπικά σχήματα αποτελούν κωδικοποιημένη ανθρωπινή εμπειρία και λειτουργούν ως πυκνωτές ιδεών και φορείς νοημάτων και χρησιμεύουν ως εννοιολογικά εργαλεία αρχιτεκτονικής.

Ο όρος Σύμβολο αποδίδεται σε οτιδήποτε που αντιπροσωπεύει μια έννοια, είτε ως σημείο (απεικόνιση), είτε ως πρόσωπο που ενσαρκώνει τη συγκεκριμένη έννοια, κατά παραδειγματικό τρόπο, ή συναισθηματικό φόρτο, ή κάποιο γεγονός, ομοίως με ιδιαίτερη φόρτιση. Το σύμβολο μπορεί να είναι ένα αντικείμενο ή σημείο, ή πρόσωπο, ή φράση, ή γεγονός που χρησιμοποιείται για να αναπαραστήσει μια έννοια, ιδέα ή παρεμφερή πληροφορία του αντικειμένου. Ποτέ όμως η ίδια η ιδέα.
Το αναγνωριστικό σχήμα, σημάδι ή αναπαράσταση συμβάλλει (εξ ου και το όνομα) στην αποκρυπτογράφηση του νοήματος που αυτό φέρει. Η αναφορά στις συμβολικές διαστάσεις της σπείρας λειτούργει συμπληρωματικά στην κατανόησή της. Το σύμβολο άλλωστε αναδεικνύει αυτό που είναι κοινό σε όλα τα πράγματα και κατά συνέπεια αποκαλύπτει και ζωντανεύει θεμελιώδεις αφηρημένες έννοιες μέσα από συγκεκριμένα μοντέλα. Η πρώτη εικόνα και αίσθηση που δίνει ένα σπειροειδές σχήμα είναι η εικόνα της εξέλιξης και η προσπάθεια να αγγίξει το άπειρο. Αν η σπείρα είναι όντως σύμβολο του απείρου, πώς γίνεται αυτή η σύνδεση; Πώς μπορεί κάνεις να προσεγγίσει μια τέτοια έννοια; Και κυρίως πώς με μια πεπερασμένη γραμμή μπορεί κάνεις να συμβολίσει το άπειρο; Η σπείρα περιελίσσεται σε μια καθαρή, χωρίς διακοπές κίνηση. Αυτή η κίνηση τείνει να κλείσει μια διαδρομή ή ένα νόημα, χωρίς να το πράττει. Μας κάνει να αναρωτιόμαστε: “Γιατί όχι ακόμα μια περιστροφή;”

Ταυτόχρονα κινείται σε δυο άξονες -περιστρέφεται και επεκτείνεται. Συνδυάζοντας αυτά τα δυο στοιχειά, χωρίς να μεταβάλλεται αυτή η καμπύλη μπορεί να προεκταθεί επ’ άπειρον είτε προς το εξωτερικό, είτε προς το κέντρο. Οι οροί e-volute και in-volute, περιγράφουν την περιστροφική κίνηση μιας σπείρας είτε προς την περιφέρεια, είτε προς το κέντρο. Αυτή η εξελικτική πορεία της σπείρας προς το άπειρο, περιγράφεται σε διαφορές χωρικές δομές όπως τα ζιγκουράτ ή ο μυθικός πύργος της Βαβέλ σαν το όνειρο του ανθρώπου να ενώσει την γη με τον ουρανό.

Σε άλλες περιπτώσεις περιγράφει την κάθοδο στον κάτω κόσμο συναντήσει την Ευρυδίκη στον κόσμο των νεκρών μέσα από μια σπειροειδή κατάβαση. Εκτός από την σπείρα, δυο σχήματα έχουν την ιδιότητα να μπορούν να προεκταθούν και να αποτελέσουν και αυτά σύμβολα του απείρου: ο κύκλος και η ευθεία γραμμή. Ο κύκλος είναι μια καμπύλη που δεν έχει αρχή και τέλος, καθώς κλείνει τον εαυτό της και η ευθεία γραμμή -από τον μαθηματικό ορισμό της- έχει δυνατότητα απεριόριστης προέκτασης. Σε αντίθεση με την σπείρα, που είναι μια γραμμή, ο κύκλος είναι ένα επίπεδο που δημιουργείται από το περίγραμμά του. 

Αυτό χαρακτηρίζεται από ομοιογένεια και δεν αποσπά την προσοχή στο κέντρο. Μπορούμε να διατρέξουμε την περιφέρειά του, χωρίς ποτέ να σταματήσουμε.

Ο ουροβόρος, το φίδι που τρώει την ουρά του, αποτελεί σύμβολο της αιώνιας επιστροφής σε παγκόσμια κλίμακα. Ο κύκλος, κλειστός και παθητικός, περιέχει τον εαυτό του και αδιαφορεί για ότι υπάρχει γύρω του, έξω από την περιφέρειά του. Ο χαρακτήρας του συνδυάζει την σταθερότητα και την προστασία. Αυτάρκης και πλήρης, ο κύκλος περιβάλει τον χώρο, προστατεύοντας το εσωτερικό του. Όταν μελαγχολούμε συχνά σκαφτόμαστε έναν φανταστικό κύκλο μέσα στον όποιο κλεινόμαστε για να προστατευτούμε από τον κόσμο.

Η παράδοση αποδίδει στον κύκλο μαγικές, προστατευτικές δυνάμεις, έτσι αυτό το σχήμα επιλέγεται για να αποδώσει τον παράδεισο ή τα κάστρα στη λαϊκή φαντασία. Το μάτι διατρέχει πρώτα την περίμετρο του σχήματος, για να απορροφηθεί στο τέλος από το εσωτερικό του. Η κίνηση αυτή δεν μπορεί να έχει παρά κάτι το εσωστρεφές. Η μονή εξωστρεφής έκφραση του κύκλου είναι η τάση που εμφανίζει να εγκολπώνει αδύναμα στοιχειά που βρίσκονται κοντά του. Αυτή η τάση είναι μια φανταστική προέκταση της ιδιότητάς του να περιέχει. Εσωστρεφής και κλειστός, ο κύκλος που περιβάλει τον εαυτό του, μοιάζει αρκετά με το σημείο. Ανεξάρτητος και χωρίς δυναμική, έχει ανάγκη από αλλά σχήματα και γραμμές να τον περιβάλουν.

Τα σπειροειδή σύμβολα δεν επικράτησαν μόνο στην τέχνη των δυτικών πολιτισμών. Η κινεζική φιλοσοφία είχε θέσει την λογαριθμική σπείρα ως σύμβολο ανάπτυξης από τον 12ο αιώνα. To Ιαπωνικό tomoye χρησιμοποιήθηκε από τους Κινέζους φιλοσόφους σαν σύμβολο αναγέννησης. Οι σπείρες είναι εμφανείς και στα έργα τέχνης μεγάλων δυτικών καλλιτεχνών. Η άποψη του Goethe ήταν ότι η γραμμή είναι αρσενική και η σπείρα θηλυκή. Αυτή την ομορφιά προσπάθησαν να αποτυπώσουν στα έργα τους πολλοί καλλιτέχνες. 
Την συναντάμε στη Αναγέννηση στο έργο του Leonardo da Vinci, ο όποιος χαρακτηρίζεται από το εύρος των αναζητήσεών του σε διάφορα πεδία. Μεταξύ άλλων, παρατηρώντας την φύση, ασχολήθηκε με τους σπειροειδείς σχηματισμούς του νερού και της σκόνης, στα κέρατα των ζωών, τα κελύφη των κοχυλιών και τις καμπύλες των φύλλων και των φυτών. Πολλές από αυτές τις μελέτες ενσωμάτωσε σε έργα του όπως ο αμμωνίτης στις μπούκλες της Λήδας και ένα παρόμοιο όστρακο στο κράνος του Scipio Africanus.

Ο Albert Dürer εξέδωσε το 1525 το πρώτο βιβλίο μαθηματικών στα γερμανικά το “Unterweisung der Messung”, με στόχο την πρακτική εφαρμογή της μελέτης του, καθώς απευθυνόταν σε τεχνίτες και καλλιτέχνες. Αυτή η πραγματεία ανάμεσα στις γεωμετρικές κατασκευές άλλων καμπύλων περιλαμβάνει την σπείρα του Αρχιμήδη και τη λογαριθμική σπείρα μέσα από παραδείγματα όπως η κατασκευή του ιωνικού κιονόκρανου, η κατασκευή μιας κωνικής από μια επίπεδη σπείρα και η ελεύθερη απόδοση με το χέρι μιας λογαριθμικής σπείρας. Ακόμα, σχεδίασε την ράβδο ενός επισκόπου με βάση την μικρή επίπεδη σπείρα που σχηματίζει ένα φύλλο φτέρης που ξετυλίγεται. Αυτή η ράβδος θυμίζει το Lituus, ένα ραβδί που χρησιμοποιούσαν στην αρχαία Ρώμη, αποδίδοντάς του θεϊκές ιδιότητες. Ειδικά εκπαιδευμένοι ιερείς χρησιμοποιούσαν αυτό το εργαλείο από λεπτό μεταλλικό φύλλο, με το ένα άκρο του να καταλήγει σε σπείρα, το οποίο πιστεύεται ότι βοηθούσε στην ανίχνευση των μαγνητικών πεδίων.

Τέλος ας αναζητήσουμε, και την ετυμολογική προέλευση της λέξεως «σπεῖρα», η οποία   συνδέεται με το ρήμα «σπείρω«, που σημαίνει:

1.»σπέρνω σπόρο» 

2. «σπέρνω παιδιά, γεννώ» 

3. «διασκορπίζω, διαδίδω, εξαπλώνω, επεκτείνω».

 Από το ρήμα «σπείρω» προκύπτει και η λέξη «σπέρμα»: 

1. . σπόρος των φυτών και σπέρμα των ζώων και, 

2. μεταφορικά λέγεται για το σπέρμα, την πρώτη αρχή, την προέλευση, το αρχικό σημείο του οποιουδήποτε πράγματος. Είναι, επίσης, ο γόνος, η φυλή, καταγωγή , η γενιά.

Άλλες ομόρριζες λέξεις της αρχαίας ελληνικής είναι η σπορά, ο σπόρος, το σπαρτόν, η διασπορά και ηπανσπερμία (πᾶν + σπέρμα).

Επιλογές από την ερευνητική εργασία της Κας Πατρώνη Ελένης :"Η ΣΠΕΙΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ",   ΑΚ. ΕΤΟΣ 2012-2013.

Πηγη

Read more

Η Μάχη των Πλαταιών

Ήταν η τελευταία μάχη του χερσαίου μετώπου κατά τη διάρκεια της δεύτερης εκστρατείας των Περσών στην Ελλάδα. Διεξήχθη τον Αύγουστο του στις Πλαταιές της Βοιωτίας. Στη μάχη αντίπαλοι ήταν οι Ελληνικές πόλεις-κράτη (Σπάρτη, Αθήνα, Κόρινθος και των Μέγαρα) και η Περσία του Ξέρξη Α'.479 π.Χ.

Τον προηγούμενο χρόνο, η περσική εκστρατεία στην Ελλάδα είχε σημειώσει σημαντικές επιτυχίες στη μάχη των Θερμοπυλών και στη ναυμαχία στο Αρτεμίσιο, και καταλήφθηκαν η Θεσσαλία, η Βοιωτία και η Αττική. Αλλά, η νίκη των Ελλήνων στη ναυμαχία της Σαλαμίνας παρεμπόδισε την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Πέρσες. Ο Ξέρξης υποχώρησε με μεγάλο μέρος του στρατού του και άφησε το στρατηγό του, τον Μαρδόνιο, να μάχεται με τους Έλληνες το επόμενο έτος.

Ο Μαρδόνιος πριν εισβάλει νότια επιχείρησε να αποσπάσει τους Αθηναίους από την ελληνική συμμαχία στέλνοντας σαν πρέσβη το βασιλιά της Μακεδονίας Αλέξανδρο ο οποίος υποσχέθηκε να αποζημιώσει για τις ζημιές και να προσφέρει οποιαδήποτε βοήθεια αν συμμαχούσαν με τους Πέρσες. Όταν έμαθαν οι Σπαρτιάτες για την πρεσβεία αυτή φοβήθηκαν γιατί ήξεραν οτι η Αττική είχε ερημωθεί και οι Αθηναίοι αντιμετώπιζαν το φάσμα της πείνας επίσης ήταν δυσαρεστημένοι γιατί οι Πελοποννήσιοι δεν είχαν στείλει στρατό έγκαιρα στη Βοιωτία όπως είχαν υποσχεθεί ώστε να προστατέψουν την πόλη τους. Γι' αυτό βιάστηκαν να στείλουν πρέσβεις ώστε να προλάβουν τη συνθηκολόγηση υποσχόμενοι οτι αυτοί και οι υπόλοιποι σύμμαχοι θα ανελάμβαναν να θρέψουν τις οικογένειες των Αθηναίων.

Οι Αθηναίοι περίμεναν και τους πρέσβεις της Σπάρτης ώστε να απαντήσουν μπροστά τους στον απεσταλμένο του Μαρδόνιου και αφού άκουσαν τα λόγια και των δυο απήντησαν στο Μαρδόνιο μέσω του Αριστείδη "ότι όσο ο ήλιος δεν αλλάζει πορεία δεν πρόκειται να συνθηκολογήσουν με τον Ξέρξη αλλά μένοντας πιστοί στους θεούς και τους ήρωες που εκείνος έκαψε τους ναούς τους και τα αγάλματα θα επιμείνουν να αγωνίζονται για την ελευθερία τους". Στους Σπαρτιάτες είπαν πως τους ευχαριστούν για την πρόταση αλλά θα τα καταφέρουν μόνοι τους και το μόνο που τους παρακαλούν είναι να στείλουν το ταχύτερο στρατό στη Βοιωτία ώστε να ενωθεί με τον Αθηναϊκό να πολεμήσει.

Οι Σπαρτιάτες όμως για μια ακόμη φορά αθέτησαν το λόγο τους μη στέλνοντας στρατό στη Βοιωτία παρά μένοντας στη πατρίδα τους γιόρταζαν τα Υακίνθια.Αποτέλεσμα ήταν ο Μαρδόνιος να περάσει απο τη Θεσσαλία στην Αττική ανεμπόδιστος έχοντας μαζί του ως συμμάχους όλα τα έθνη της ανατολικής Ελλάδας αναγκάζοντας τους Αθηναίους για δεύτερη φορά μη μπορώντας να αντιμετωπίσουν τόσο πολυάριθμο στρατό να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να μεταβούν στη Σαλαμίνα.

Εκεί ο Μαρδόνιος έστειλε δεύτερη πρεσβεία στους Αθηναίους να επαναλάβει τις προηγούμενες προτάσεις. Η νέα απιστία των Σπαρτιατών είχε οξύνει τα πνεύματα παρ'όλα αυτά όταν ανακοινώθηκαν οι προτάσεις στη βουλή, όλοι οι βουλευτές εκτός απο έναν ονόματι Λυκίδης, απέκρουσαν τις προτάσεις των Περσών και θανάτωσαν με λιθοβολισμό τον βουλευτή και την οικογένειά του.Οι Αθηναίοι έστειλαν πρέσβεις στη Σπάρτη μαζί με τους Μεγαρείς και τους Πλαταιείς για να διαμαρτυρηθούν για τη νέα αυτή αθέτηση και να απαιτήσουν την άμεση αποστολή στρατού αν όχι στη Βοιωτία που είχε καταληφθεί απο τον εχθρό στο Θριάσιο πεδίο.

Οι έφοροι των Σπαρτιατών αφού άκουσαν την πρεσβεία είπαν ότι θα το σκεφτούν και θα απαντήσουν αντ'αυτού καθυστέρησαν 10 ημέρες αναβάλλοντας την απάντηση συνεχίζοντας να γιορτάζουν τα Υακίνθια και να οχυρώνουν τον ισθμό. Έτσι αφού οι πρέσβεις των Αθηναίων δυσανασχέτησαν τους είπαν ότι αν την επομένη δεν λάβουν απάντηση θα συμμαχήσουν με το Πέρση. Οι έφοροι φοβούμενοι αυτή την κατάληξη ειδοποίησαν τους Αθηναίους ότι ο στράτος είχε ήδη ξεκινήσει και βρισκόταν αυτή την ώρα έξω απο τα σύνορα της Σπάρτης, 5000 Σπαρτιάτες που τον καθένα ακολουθούσαν 7 ελαφρά οπλισμένοι είλωτες. Το παράδειγμα των Σπαρτιατών ακολούθησαν και άλλοι Πελοποννήσιοι ώστε έφυγε απο την Πελοπόννησο σημαντική δύναμη με αρχηγό τον Παυσανία επίτροπο του ανήλικου βασιλιά Πλείσταρχου γιου του νεκρού βασιλιά Λεωνίδα. Ο Μαρδόνιος εφόσον ειδοποιήθηκε απο τους Αργείους για τις κινήσεις του Πελοποννησιακού στρατού υποχώρησε αφού λεηλάτησε την περιοχή του Τατοίου την οποία είχε σεβαστεί με την ελπίδα της συνθηκολόγησις των Αθηναίων προς την Βοιωτία και στρατοπέδευσε στην πεδιάδα μπροστά απο την τειχισμένη πόλη των Θηβαίων συμμάχων του ώστε να καλύψει τα νώτα του και να μπορέσει να αγωνιστεί σε ανοικτό χώρο.

Ο Ελληνικός στρατός άργησε να φτάσει στην Ελευσίνα γιατί οι Λακεδαιμόνιοι αναγκάστηκαν να περιμένουν τους άλλους Πελοποννήσιους.Προσήλθαν τελικά,1500 Τεγεάτες, 5000 Κορίνθιοι, 300 Ποτιδαιάτες, άποικοι των Κορινθίων,600 Ορχομένιοι αρκάδες, 3000 Σικυώνιοι,800 Επιδαύριοι,1000 Τροιζήνιοι,200 Λεπρεάτες, 400 Μυκηναίοι και Τιρύνθιοι,1000 Φλιάσιοι, 300 Ερμιονείς,600 Ερετριείς και Στυρείς, 400 Χαλκιδείς,500 Αμβρακιώτες,800 Λευκάδιοι,200 Παλλείς από την Κεφαλληνία και 500 Αιγινίτες. Όταν ο στρατός έφτασε στα Μέγαρα ενώθηκε με 8000 Αθηναίους και 600 Πλαταιείς με αρχηγό τον Αριστείδη. Στις δυνάμεις αυτές αν προστεθούν και οι 5000 Σπαρτιάτες που ακολουθούνταν απο 3500 είλωτες και 1800 Θεσπιείς ,ο ελληνικός στρατός αριθμούσε 11000 άνδρες.Απο την Ελευσίνα ο Παυσανίας περνώντας στη Βοιωτία είδε τον περσίκο στρατό να έχει παραταχθεί στον Ασωπό ποταμό και μη τολμώντας να κατέβει στην πεδιάδα ώστε να αντιπαρατεθεί με τους 300.000 άνδρες του περσικού στρατού,προτίμησε να στρατοπεδεύσει στους πρόποδες του βουνού.

Τότε ο Μαρδόνιος έκανε το λάθος να προσβάλει τους Έλληνες με το ιππικό του το οποίο ήταν άριστο και πολυάριθμο και το οδηγούσε ένας απο τους καλύτερους πέρσες αξιωματικούς,ο Μασίστιος.Το λάθος ήταν ότι το έδαφος όντας ανώμαλο δεν προσφερόταν για τέτοιου είδους επίθεση.Έτσι οι Μεγαρείς που δέχθηκαν την επίθεση λόγω της θέσης τους αφού πιέστηκαν στην αρχή φοβερά βοηθούμενοι απο 300 Αθηναίους με αρχηγό τον Ολυμπιόδωρο απέκρουσαν τον εχθρό και μάλιστα στη μάχη έπεσε και ο Μασίστιος,το σώμα του οποίου έμεινε στα χέρια των Ελλήνων που το περιέφεραν πάνω σε άμαξα σε όλο το στρατόπεδο.

Βλέποντας αυτή την εξέλιξη ο Παυσανίας κατέβηκε απο την ορεινή θέση σε χαμηλότερο χώρο αποφεύγοντας όμως την πεδιάδα και στρατοπέδευσε στις Πλαταιές.Ο Μαρδόνιος ακολούθησε τον Παυσανία και βαδίζοντας παρατάχθηκε ακριβώς απέναντι απο τον ελληνικό στρατό έτσι ώστε ο ποταμός Ασωπός χώριζε τις δυο πλευρές.

Καθώς όμως οι δυο στρατοί ήταν παραταγμένοι και έτοιμοι για μάχη συνέβη το εξής. Οι Ελληνες αλλά και οι Πέρσες κατα το σύνηθες πριν την μάχη έκαναν θυσίες και ζητούσαν την συμβουλή των "προφητών". Ελαβαν όμως και οι δυο την ίδια απάντηση ότι θα έπρεπε να αμυνθούν και ότι όποιος περνούσε το ποτάμι πρώτος θα γνώριζε την ήττα. Έτσι ο ένας περίμενε την επίθεση του άλλου χωρίς να γίνεται τίποτα. Η αναβολή δεν ευνοούσε τους Αθηναίους γιατί ο Μαρδόνιος μετα την συμβουλή των Θηβαίων κατέλαβε τον Κιθαιρώνα και συνέλαβε 500 υποζύγια που μετέφεραν τροφές στο ελληνικό στρατόπεδο και έτσι απέκλεισε τους Ελληνες στην Βοιωτία.

Μεγαλύτερος όμως ήταν ο κίνδυνος όπως περιγράφει ο Πλούταρχος στην πόλη των Αθηνών όπου οι πλούσιοι Αθηναίοι σκεφτόντουσαν την κατάργηση του δήμου και την εγκαθίδρυση ολιγαρχίας πράγμα που απέτρεψε ο Αριστείδης.

Ο Μαρδόνιος την 10η μέρα εκνευρισμένος απο την πολυήμερη αποχή διέταξε να ετοιμαστεί ο στρατός για μάχη κάτι όμως που τελικά δεν έγινε απλά αρκέστηκε να παρενοχλεί τους Ελληνες πετυχαίνοντας όμως ένα σπουδαίο πλεονέκτημα καθώς τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν την μοναδική πηγή νερού. Ο Παυσανίας βλέποντας ότι ο στρατός του πάσχει πλέον απο τροφές και έλλειψη νερού διέταξε να υποχωρήσουν βόρεια της πόλης των Πλαταιών στη θέση Νήσο και εκεί να επιτεθεί η μισή ελληνική δύναμη ώστε να ανοίξη το πέρασμα του Κιθαιρώνα για να μπορούν να εφοδιάζονται. Με το που έπεσε η νύχτα άρχισε η μετακίνηση της ελληνικής παράταξης.

Πρώτα ξεκίνησαν οι Κορίνθιοι και Μεγαρείς που αποτελούσαν το κέντρο αντι όμως να πάνε στην Νήσο στρατοπέδευσαν στις Πλαταιές. Ο Παυσανίας ήσυχος ότι το κέντρο της παράταξης του έφτασε στο σημείο που είχε υποδείξη διέταξε την δεξιά πτέρυγα δηλαδή τους Λακεδαιμονίους και τους Τεγεάτες να ακολουθήσουν ενω ταυτόχρονα άρχισαν να κινούνται και οι Αθηναίοι απο άλλο όμως δρόμο. Ο Μαρδόνιος όταν πληροφορήθηκε την υποχώρηση των Ελλήνων καταλήφθηκε απο περιφρόνηση για τους αντιπάλους λέγοντας "αυτοί είναι οι Σπαρτιάτες που πρώτα άλλαξαν θέσεις για να μην πολεμήσουν με τους Πέρσες και έπειτα τράπηκαν σε φυγή;".
Και διέταξε το στρατό του να περάσει τον Ασωπό και να καταδιώξει τον εχθρό θεωρώντας την νίκη σίγουρη.

Πρώτος προσβλήθηκε ο Παυσανίας απο το περσικό ιππικό και λίγο αργότερα απο το σύνολο σχεδόν του περσικού στρατού και έστειλε ιππέα να ζητήσει την βοήθεια των Αθηναίων.Οι Αθηναίοι όμως δεν ήταν σε θέση να βοηθήσουν καθώς δέχονταν επίθεση απο τους Θηβαίους. Αναγκαστικά λοιπόν 53.000 Λακεδαιμόνιοι και Τεγεάτες βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν ολόκληρο τον περσικό στρατό. Οι Πέρσες, Μήδοι και Σάκες που προπορεύονταν του περσικού στρατού μόλις έφτασαν σε απόσταση βολής έμπειξαν τις ασπίδες τους στο χώμα και άρχισαν να ρίχνουν βροχή απο βέλη.Η ελληνική παράταξη βρέθηκε σε δεινή θέση καθώς δεν έιχε τοξότες και υφίσταντο φοβερές απώλειες.Πολλοί άνδρες σκοτώθηκαν μεταξύ αυτών και ο Καλλικράτης που ξεψυχώντας έλεγε ότι δεν τον νοιάζει που πεθαίνει για την πατρίδα λυπάται μόνο που δεν πρόλαβε να χρησιμοποιήσει τα χέρια του για να πετύχει έργο αντάξιο της προθυμίας του.

Ο Παυσανίας σε απόγνωση γύρισε το βλέμμα προς το ναό της Ηρας και παρακάλεσε να φανεί ποιο ευνοική. Οι Τεγεάτες μαντεύοντας ότι η θεά θα ακούσει τις προσευχές τους πριν πάρουν την διαταγή του στρατηγού όρμησαν εναντίον του εχθρού και ακολούθησαν οι Λακεδαιμόνιοι με την διαταγή του Παυσανία.

Το πρόχειρο περιτείχισμα που είχαν φτιάξει οι Πέρσες ανατράπηκε πολύ γρήγορα αλλα η μάχη συνεχιζόταν με τους Πέρσες να μην μπορούν να αντιπαρατεθούν καθώς η ελαφριά τους εξάρτηση δεν μπορούσε να αντιμετωπίση τους Ελληνες που ήταν οπλισμένοι με μακριά δόρατα και θωρακισμένοι απο την κορφή ως τα νύχια. Στη διάρκεια της συμπλοκής πολλοί απέλπισμένοι Πέρσες άρπαζαν τα ελληνικά δόρατα των Σπαρτιατών προσπαθώτας να τα σπάσουν.Ο ίδιος ο Μαρδόνιος διέπρεπε επικεφαλής των 1.000 σωματοφυλάκων του μέχρι που σκοτώθηκε απο τον Σπαρτιάτη Αείμνηστο και τότε οι Πέρσες άρχισαν να στρέφουν τα νώτα περνώντας τον Ασωπό κατευθυνόμενοι στο οχυρώμενο περσικό στρατόπεδο όπου βλέποντας οι υπόλοιποι Ασιάτες τους Πέρσες να νικιούνται εγκατέλειψαν και αυτοί το πεδίο της μάχης.

Στην αριστερή πλευρά οι Αθηναίοι πολέμησαν τους Βοιωτούς οι οποίοι αφού έχασαν 300 οπλίτες αποσύρθηκαν στην περιτοιχισμένη πόλη της Θήβας.Οι υπόλοιποι ελληνες που ακολουθούσαν τον Μαρδόνιο δεν ενεπλάκησαν καθόλου παρα έμεναν και έβλεπαν τους Θηβαίους να σφαγιάζονται άπρακτοι. Απο τους δυο στρατούς πολλοί δεν αγωνίστηκαν καθόλου. Άπο τους εχθρούς πήραν μερος στην μάχη οι Πέρσες,Μήδοι,Σάκες στην αριστερή πτέρυγα και οι Βοιωτοί στην δεξιά.Ο Αρτάβαζος με 40.000 άνδρες βλέποντας να τρέπονται σε φυγή οι γύρω απο τον Μαρδόνιο αντί να τον βοηθήσει αναχώρησε προς Θεσσαλία και Μακεδονία για την Ασία.

Απο τους Ελληνες αγωνίστηκαν οι Λακεδαιμονιοι,Τεγεάτες στα δεξιά και οι Αθηναίοι και Πλαταιείς στα αριστερά.Οι υπόλοιποι Ελληνες του κέντρου που είχαν βρεθεί σε λάθος σημείο το προηγούμενο βράδυ αφού έμαθαν για την μάχη όρμησαν άτακτα μπροστά και υπέστησαν απώλεις απο το ιππικό των Θηβαίων χάνοντας 600 άνδρες. Ήταν όμως αργά για να αλλάξει η έκβαση της μάχης. Οι Λακεδαιμόνιοι δεν σταμάτησαν αλλά συνέχισαν να καταδιώκουν τον εχθρό φτάνοντας στο οχυρωμένο στρατόπεδο όπου είχαν καταφύγει οι Πέρσες και μαζί με τους υπόλοιπους Ελληνες κατάφεραν να το καταλάβουν. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι με την πτώση του στρατοπέδου οι Ελληνες διέπραξαν τέτοια σφαγή ώστε αν εξαιρεθούν οι 40.000 του Αρτάβαζου απο τις 260.000 του περσικού στρατού απέμειναν μόνο 3.000 άνδρες πράγμα μάλλον υπερβολικό.Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι έπεσαν 1360 Ελληνες .

Οι νεκροί κηδεύτηκαν κοντά στις πύλες των Πλαταιών σε χωριστούς τάφους κάθε πόλης,μόνο οι Λακεδαιμόνιοι έφτιαξαν 3 ξεχωριστούς τάφους έναν για όσους διέπρεψαν στην μάχη έναν για τους υπόλοιπους Σπαρτιάτες και έναν για τους είλωτες.

Μετά την καταστροφή του περσικού στρατού οι Ελληνες στράφηκαν στην τιμωρία των Θηβαίων που είχαν βοηθήσει τους βαρβάρους. Απαίτησαν την παράδοση την Θηβαίων αρχηγών που μήδισαν Τιμηγενίδη και Ατταγίνη,οι Θηβαίοι όμως αρνήθηκαν και έτσι άρχισε η πολιορκία .Οι Θηβαίοι πρότειναν στον Παυσανία να του δώσουν χρήματα εκείνος όμως αρνήθηκε. Τότε οι Θηβαίοι αναγκάστηκαν να παραδώσουν τους άντρες όμως αντί του Ατταγίνη που είχε διαφύγει πρότειναν να παραδώσουν την οικογένεια του κατι που δεν έγινε δεκτό απο τον Παυσανία λέγοντας πως δεν είναι σωστό να πληρώσουν τα παιδιά επειδή μήδισε ο πατέρας. Αρκέστηκε στον Τημενίδη και μερικούς άλλους τους οποίους οδήγησε στην Κόρινθο και τους θανάτωσε χωρίς δίκη φοβούμενος ότι ο πλούσιος Θηβαίος θα εξαγόραζε τους δικαστές.

Read more

Ο Τυφών και η μάχη του με τον Δία

Κατά την Ελληνική μυθολογία ο Τυφών ή Τυφάων ή Τυφωεύς ήταν γιγαντιαίο τερατώδες ον που γέννησε η Γαία μετά την εξόντωση των γιγάντων.

Πατέρας του ήταν ο Τάρταρος*. Το μέγεθος και η δύναμή του ήταν πολύ μεγαλύτερη από τα άλλα παιδιά της Γαίας. Ήταν μεγαλύτερος από όλα τα βουνά και το κεφάλι του έφτανε τα αστέρια. Τα ανοικτά του χέρια έφταναν από την Ανατολή ως τη Δύση.

Στους ώμους του είχε εκατό κεφάλια δρακόντων. Το σώμα του μέχρι τη μέση έμοιαζε με άνθρωπο, αλλά απ’ τη μέση και κάτω είχε σώματα κουλουριασμένων φιδιών. Από τα μάτια του έβγαινε φωτιά και από τα κεφάλια του παντοειδείς κραυγές και συριγμοί. Επίσης το σώμα του το κάλυπταν φτερά.

Μάχη του Τυφώνα με τον Δία

Ο Τυφών έριχνε βράχους κι ανάγκασε τους θεούς να καταφύγουν στην Αίγυπτο και να μεταμορφωθούν σε ζώα. Η Αθηνά του αντιστάθηκε και κατηγόρησε τον Δία για δειλία. Ο Δίας προσπάθησε να φυλάξει τον Όλυμπο και χτυπούσε με κεραυνούς τον Τυφώνα, μα αρχικά ο Τυφών υπερίσχυσε σε πάλη εκ του συστάδην και άφησε τον Δία ανήμπορο κόβωντας τους τένοντές του (χεριών και ποδιών) και αναγκάζοντάς τον να καταφύγει στο Κωρύκιο Άντρο στη Κιλικία.

Τότε ο Τυφών έδωσε στην Δελφύνη, την αδερφή του, να φυλάει τους τένοντες του Δία, μα ο Ερμής με τον Πάνα τους έκλεψαν και απελευθέρωσαν τον Δία που ανέκτησε τη δύναμή του και κυνήγησε τον Τυφώνα κατακεραυνώνοντάς τον και ρίχνοντας εναντίον του τεράστιους όγκους βουνών τον έκλεισε στα έγκατα της γης απ΄ όπου συνεχίζει κατά καιρούς να εκβάλλει κραυγές και πύρινες γλώσσες.

Το βουνό Αίμος πήρε το όνομά του επειδή αιμορράγησε πάνω του ο Τυφώνας καθώς τον χτυπούσε με κεραυνούς ο Δίας. Τέλος, ο Τυφών κυνηγημένος απ’ τον Δία επιχείρησε να του πετάξει το όρος Αίτνα, μα ο Δίας το κεραυνοβόλησε πολλές φορές και καταπλάκωσε τον Τυφώνα.

Κατά τον Όμηρο ο Τυφών βρίσκεται αλυσοδεμένος στη χώρα των Αρίμων δηλαδή στη Κιλικία και Φρυγία, ενώ κατά τον Πίνδαρο βρίσκεται θαμμένος στα έγκατα της Αίτνας στη Σικελία. Κατ΄ άλλους μύθους ο Τυφών ήταν γιος της Ήρας που γεννήθηκε σε κάποια στιγμή διχόνοιας του ουράνιου ζεύγους, εκφράζοντας έτσι τη διαταραχή της ατμόσφαιρας.

*Ο Τάρταρος σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία είναι δευτερεύουσα θεότητα του κάτω κόσμου, γιος του Πλούτωνα ή του Αιθέρα ή του Χάους και της Γαίας.

Read more